izena eta generoa

izena eta generoa

Izenek eta izenondoek ( izenondoa eta generoa) ez dute genero gramatikalik izaten euskaraz, gaztelaniaz edo frantsesez duten bezala. Egia da bereizkuntza egiten dela hitz banaka batzuetan (hitz ezberdinak dira, hala ere, eta ez hitz baten genero-aldaerak): esate baterako, lehengusu/lehengusina, jainko/jainkosa, printze/printzesa eta antzeko bikoteetan; baina bide mugatua da hori ( -sa (-tsa) atzizkia ). Aktore izendatzen dira gizonezkoak nahiz emakumezkoak (*aktoresa), eta psikologo, orobat, gizon nahiz emakumeak (*psikologa).

 

Ohitura orokor gisa, hitz bat bera erabiltzen da euskaraz genero-bereizketarik gabe: ume, haur, txakur, mediku, dendari, abokatu..., arra ala emea den bereizi gabe.

 

Arestian esan bezala, ezberdina da gaztelaniaren eta frantsesaren jokamoldea. Gaztelaniaz, adibidez, genero-desberdintasunaren marka -o edo -a morfema erroari gehituz lortzen da (maestro/maestra). Euskarak ez dio bide horri jarraitzen. Izen-bikoteen bidea aukeratu du, inguruko hizkuntzek baino areago: seme/alaba; jaun/andre; osaba/izeba; suhi/errain; zaldi/behor; anaia/arreba/neba/ahizpa; mutil/neska; aitona/amona... Pluralean eman behar direnean, gainera, bikote horiek elkarrekin eman behar dira: aita-amak [edo gurasoak] ( gurasoak ≠ aitak), aitona-amonak (≠ aitonak), seme-alabak (≠ semeak), osaba-izebak (≠ osabak)... Lotura-marratxoa behar-beharrezkoa da bikote horietan. ( hitz elkartuen osaera eta idazkera)

 

Gehiago jakiteko

EUSKALTZAINDIA (1991). Euskal Gramatika. Lehen Urratsak I (EGLU I). Bilbo: Euskaltzaindia (36-37).

—(1993). Euskal Gramatika Laburra: Perpaus Bakuna. Bilbo: Euskaltzaindia (51-52).

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper