izen zenbakarriak / izen zenbakaitzak

izen zenbakarriak / izen zenbakaitzak

Izen arruntak zenbakarriak ala zenbakaitzak dira. Hots, izen batzuk konta daitezke (bi etxe, hiru arkatz...), baina beste batzuk ezin dira kontatu, banakotan ezin dira bereizi, masa modura hartzen baitira (ura, olioa, irina...) edo abstraktuak baitira (maitasuna, hotza, gosea, egarria, pena, mina, poza, alaitasuna, tristura, itxaropena, gorrotoa, beldurra...).

 

Nolanahi ere, zenbakaitzetako batzuk neurgarriak dira eta beste batzuk neurgaitzak. Alegia, zenbakaitzak izan arren, batzuk neur daitezke, beste batzuk ez. Neur daitezke honelakoak: bost litro olio, hamar kilo irin... Baina kantitatea adierazi beharrean (ZENBAT galderari erantzun beharrean), intentsitatea adierazten dutenak (NOLAKOri erantzuten diotenak) ezin dira neurtu. Beldurra, zoriona, hotza, beroa eta gisako kontzeptuei ezin zaie neurri-unitaterik eta bat, bi, hiru... zenbatzailerik ezarri eta neurtu; horiekin handia, izugarria, betea, luzea edo antzeko izenondoak erabiltzea da egokia.

 

Gramatikaren aldetik kontu horrek axola handia du, esapide batzuk desegokiak baitira: *gorroto bat, *gorroto asko... / *Beldur asko diote (> Beldur handia...) / *Bide asko gelditzen da oraindik. (> Bide luzea...) / *Ez du hainbeste bero egiten (> Ez du halako berorik / hainbesteko berorik)... / *Bero asko egiten du (> Bero handia...). ( asko ≠ handia; kantitate ≠ kopuru)

 

Dena dela, izen abstraktu arruntetan, jokabide bikoitza gertatzen da: lotsa, beldur, pazientzia, indar... handia batetik, baina lotsa, beldur, pazientzia, indar... gutxi bestetik.

Adibide egokia izan liteke lan hitza. Lan handia du etxea pintatzeak diogu, baina lan handiren antonimoa ez da *lan txiki, lan gutxi baizik: Zuk lan handia egin duzu baina anaiak lan gutxi. Asko ere badagokio, jakina: Lan asko daude etxea bukatzeko: pintatzea, apaintzea, garbitzea...

 

Gehiago jakiteko

EUSKALTZAINDIA (1991). Euskal Gramatika. Lehen Urratsak I (EGLU I). Bilbo: Euskaltzaindia (32-35).

—(2002). Euskal Gramatika Laburra: Perpaus Bakuna. Bilbo: Euskaltzaindia (40-41).

— “Kuantifikazioa adieraztea: gutxi (bero, gogo, maitasun, gorroto)”, Jagonet galde-erantzunak.

SALABURU, Pello, KINTANA, Xabier (1984). Euskara hobean hobe. Bilbo: UPV/EHU (92).

GARZIA, Juan (2005). Kalko okerrak. Gasteiz: Ikasmaterialen Aholku Batzordea (EIMA)-Eusko Jaurlaritza (41-43).

ETXEBARRIA, Jose Ramon (2011). Zientzia eta Teknikako Euskara Arautzeko Gomendioak. Gasteiz: Ikasmaterialen Aholku Batzordea (EIMA)-Eusko Jaurlaritza (83-84). (.

EHUko Euskara Zerbitzua (2007-2008). "handi/altu; asko (kuantifikazio zehaztugabeen adierazpenak)", Ehulkuren aholku guztiak.

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper