Izenak adierazten duenez, iraganari buruzko aditzaldia da beti. Erabilera-modu hauek ditu:

• Iraganeko ikuspegitik geroago gertatu behar zuena adierazteko; konpletiboetan eta perpaus lokabeetan ere bai noizbehinka: Esan nizun neronek egingo nuela.
• Menturazko modaltasuna (‘zalantza’) iraganaldiarekin konbinatzeko: Etorriko zen honezkero Mikel (= Etorria dateke honezkero Mikel). Zuk agian ezagutuko zenuen nire anaia, ezta? (= Zuk agian ezagutu zenuen nire anaia, ezta?).
• Iraganean baldintzapean eraturiko esaldiak osatzeko: Jostailu bat eman behar izan genion haurrari, isilduko bazen. Nekazaritzako ekoizpenak gora egingo bazuen, lurra ongarritu beharra zegoen.
• Baldintzarik erabiltzen ez den baina haren arrastoa dagoen zenbait perpaus-mota osatzeko: Beharbada berriro saiatu behar(ko) genuen [baina ez ginen berriro saiatu]. Oso gustura geratuko nintzen berarekin, baina ezin izan nuen.

• Baldintzazko ezinezko ondorioa adierazteko (baldintzazko ondorio irreala, alegia). Bi moldeak daude ondo: Garaiz esan (izan) bagenio, lehenago etorriko zen / etorriko zatekeen. Abisatu (izan) balidate joango nintzen/nintzatekeen bilerara. Testuinguru horretan, parekoak dira honako guztiok: zuen/zukeen, genizun/genizukeen, ginen/ginatekeen, etab. [42. araua, «Lehenago etorriko zen; lehenago asmatuko zuen»] (→ baldintza-perpausak)

Ez da zuzena gertakari hipotetikoak baina gerta litezkeenak aipatzeko. (→ baldintza-perpausak)

*Gustura joango nintzen Kubara (> Gustura joango nintzateke Kubara).

*Oraintxe bertan txuleta eder bat jango nuen (> Oraintxe bertan txuleta eder bat jango nuke).

*Gustatuko zitzaidan bihar sagardotegian txuleta jatea! (> Gustatuko litzaidake bihar sagardotegian txuleta jatea).

*Gonbidatuko banindute gustura joango nintzen bilerara (> Gonbidatuko banindute, gustura joango nintzateke bilerara).