Besteak beste, zenbaki batek mugatzen duen izen-sintagma bati dagokiola, kopuru hori gutxi gorabeherakoa dela adierazteko erabiltzen da inguru hitza; artikulurik gabe erabiltzen da. Hau da egitura: <zenbatzailea + izena + inguru>. Orain (dela) hogeita hamar (bat) urte inguru joan zen hara. Ordubete inguru igaro da. Bi metro inguru baditu bederen. Bi mila urte inguru pasatu dira ordutik hona (*bi mila inguru urte). (Orduez mintzatuz) Arratsaldeko sei eta erdiak inguru ziren. Iparraldean artikulurik gabeko izen-sintagmak -en atzizkia hartzen du eta inguruk artikulua. Laurogei urteren ingurua zuen (Laurogei urte inguru zuen/zituen). Duela mende baten ingurua (Duela mende bat inguru). [EH]
Izenlagun funtzioa betetzen du -ko atzizkiarekin. Berrogei urte inguruko gizon gordina. Bi ordu inguruko hizketaldia.
Tradizioan ez da ageri inguru ergatiboan (inguruk), ezta datiboan ere (ingururi). Bai, urri, leku-denborazko kasuetan (Arribildik lau legua ingurutik at). Azken urteetan, berriz, ohikoa da inguru ergatiboan (inguruk) erabiltzea, baita datiboan ere (ingururi): Bost mila lagun inguruk ikusi dute. Tuterako Uvesako 800 langile ingururi PCR proba egiten hasi dira.
X inguru(ko) esamoldearen parekoa da edo juntagailu hautakariarekin osatutako <zenbatzailea + izena + edo> egitura. Bietan, “gutxi gorabeherako kantitatea adierazten da”: Ehun lagun edo etorri dira (= Ehun lagun inguru etorri dira).
X-tik gora(ko) esapideak ere gutxi gorabeherakotasuna adierazten du, honako hau: “X baino gehiago(ko)”. Zortziehun metrotik gorako luzera. Sei mila galaxiatik gora. Esamolde horrek, oinarrian esapide adberbiala denez, forma hori besterik ez du hartu ohi. ?Mila lagunetik gorak egin du ondo azterketa. Halakoetarako, beste esapide batzuk erabiltzen dira: Mila lagunek baino/eta gehiagok egin du(te) ondo azterketa; % 40 pasatxok baizik ez du erantzun.
EUSKALTZAINDIA (1992). “Euskaltzaindiaren gomendioak eta erabakiak” in Euskera. -- 37. libk. (1992, 2); 717-986 or.
—(1994). Euskal Gramatika. Lehen Urratsak V (EGLU V). Bilbo: Euskaltzaindia (419).
— “Denbora adieraztea: orain… inguru (orain hogei bat urte inguru)”, Jagonet galde-erantzunak.
— “Kuantifikazioa adieraztea: inguru (hamar urte inguru)”, Jagonet galde-erantzunak.
ETXEBARRIA, Jose Ramon (2011). Zientzia eta Teknikako Euskara Arautzeko Gomendioak. Gasteiz: Ikasmaterialen Aholku Batzordea (EIMA)-Eusko Jaurlaritza (81-82).