deitu
deitu
1. Du/dio aditz-erregimenak ditu, adiera berean: Mikeli deitu diogu (dio aditza, Hegoaldean), Mikel deitu dugu (du aditza, Iparraldean). Orobat dira egoki igogailuari deitu eta igogailua deitu.
2. Iritzi aditzaren forma trinkoek, zenbaitetan, ‘deitu’ adiera dute. Mikel deritzo mutil horri.
3. -RA DEITU (du, dio). Auzitegira dei nazazu horiek gezurrak badira. Manifestaziora deitu dute, maiatzaren 9an, Baionan. Grebara deitu dute. Ez dute inolako tradiziorik honelakoek, eta, beraz, saihestea komeni da: hauteskundeak deitu dituzte (hauteskundeetara deitu), marrazki-lehiaketa deitu du eskolak (marrazki-lehiaketa iragarri), batzarra deitu dute jaiak antolatzeko (batzarrerako deialdia egin), bilera bat deitu dute (bilerara deitu)... [EH; 39. araua]
Igogailua(ri) deitu. Kontuan izanik gaztelaniaz ‘llamar al’ dela eta frantsesez ere ‘appeler l’ascenseur’, ez dago arazorik euskaraz ere kalkoaren bidetik jotzeko. Egokia da, beraz, igogailua(ri) deitu. Erreparatu, nolanahi ere, aditzaren erregimen bikoitzari (Ipar. du ad., Heg. dio ad.). Beste modu batzuetara ere esan daiteke, jakina: adibidez, igogailua igoarazi/jaitsarazi. (Jagonet, “Llamar al ascensor / igogailua(ri) deitu”, Azkarate M. eta Oihartzabal B., 2001-04-04).
Gehiago jakiteko
EUSKALTZAINDIA. “Aditzaren jokabidea: bota, deitu (*faltan bota / falta nabaritu, atentzioa eman / *atentzioa deitu)”, Jagonet galde-erantzunak.
— “Aditzaren jokabidea: izan/deitu (Zer izen du? Nola deitzen da? Nola du izena?)”, Jagonet galde-erantzunak.
PETRIRENA, Patxi (2011). "«Greba deitu» ala «grebara deitu?", 31 eskutik.
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
