Tr. Propio de la tradición vizcaína, en el s. XX tbn. lo emplean algunos autores guipuzcoanos (antes hallamos ban(a)an banako en Iztueta y Beovide).
sense-1
1.
(V),
banaanRef.:
A;
ElexpBerg
. De uno en uno, uno por uno."De uno en uno"A.
"
Banan sartu komunera
"Elexp Berg. v. banaka, BANAN-BANAN. Nork konta lezakez banaan. MgCC 253.
Aterako deutsuz Konfesoriak bere itauniakaz pekaturik ezañenak, ta banaan atera ezin dirianak, aterako dira ekanduz. MgCO 269.
Ziaztau eutsazan banaan legez mandamentuben kontrakuak. Ib. 191.
Erakutsi eijozuz gizon oni emengo zurkulu, tresna, erremienta ta ikuskizunak, ta esan eijozuz geldiro ta banaan euren izen guztijak. MgPAb 133.
Ortixe aterako dozu saldia, ta ekarriko dozu gero banaan daguana. 'Por turno (litm. de uno en uno)'
.Ib. 111.
Billatu adimentu ta zenzunaz, eta astiro gogatu, irakurten dozuzan berba guztiak, banan ta bakotxa berez. AñEL1 15.
Ikusi biar ditugu gaur banaan ta astiro Eleisa onetako gauzaak. JJMgBasEsc 46.
Begiratu daijegun bakotxari banaan edo binaan edo irunaan, dagozan moduban ta dabiltzan moduban. fBOlg 63s.
Ta inor engainau ez dedin, karidadia daukala pensaubagaz, Apostolu santubak berak banaan konteetan deutskuz karidade egiijazkuaren egitadiak. fBIc I 90.
Sartuten dira guztijak pitxar, antoxin edo ontzi baten; ateratzen dira banan, ta artu bakotxak urteten deutsana. UrMarIl 6.
Geiago oraindik neure Erria / Gura zinduket goratu, / Zure umantak baña gaur banan / Ezingo dodaz zenbatu. ABAmaE 51.
Goazen aguro, baña dan danok / bandera onen itzalera, / Banan bagabiltz laster datorkuz / Miruak iruntsitera. Ib. 71.
Eriotz-ostean geure arimai Jaungoikoak banan epaia emongo dautse. KIkV 41.
[Umetxoak] danak ekarri ditut Urkiolara banan. KkAb II 143.
Banan barik, aldraka yuaten ziran aruntz. Ib. 163.
Neure ama on maite zanaren / Eriotza dala-ta, / Niganatu da tamal-agurdun / Idazki pillo galanta. / Gustiei banan erantzuteko / Asko-askoak dira-ta. Enb 94.
Banan bera egoan lekura bialtzeko. Gerrika 127.
azpiadiera-1.1
En particular. --Zer da Konfesio jenerala? --Da konfesio len banaan egiñen berriztazio bat. MgCC 156.
sense-2
2.En solitario. Maite diran bijotz bi banan egozanak / Alkartu gura yoizak Josu Gure Jaunak. Enb 146.
Igali-saltzailleak ekiten dio bere labaiñari ta bakoitza banan arrapatuta, asten zaie zirt eta zart. NEtxLBB 41.
sense-3
3.
(V ap. A). "Raras veces"A.
azpisarrera-1
BANA-BANAN.
De uno en uno, uno por uno. v. BANAN-BANAN. Aitaturiko gauzok bana-banan azalduko doguz. EguzkGizAuz 90.
Kondaira ez omen da [...], handizki eta jauntxoen tirabirak lerro-lerro ipintzea kontu kontari, nahiz eta gerra, ondorengo bake eta guduka bana-banan aditzera eman. MEIG VI 74.
Artean sortu berria zen Real Academiaren hiztegitik hartu zituen hitzak bana-banan eta bana-banan alboratu zizkien euskarazko ordainak. MEIG VII 29.
Euskal gizartearen habeak bana-banan behera zetozela ikusi genuen. Ib. 164.
azpisarrera-2
BANAN HARTU.
"Distinguir, bata besteaganik bereztu, banan artu" Añ.
azpisarrera-3
BANAN-BANA.
De uno en uno. v. BANAN-BANAN. Beroien aztarrenik ez dalarik, banan-bana gaztigua egitea eziña izan da."Personalmente"
.EAEg 25-1-1937, 898.
Egun artan, banan bana, galderak. UgaldeIltz 48.
Mocoty jaun-andreek jendei banan bana eskua herstu eta agur esan ostean. OskKurl 21.
Baina handik iragaiteko toki erreza banan bana igon behar zuten. Ib. 145.
Salto egin zuten laurak banan bana erreka batetik zeihar. Ib. 107.
Banan-bana olaxe joan dituk nere gaztetako lagunik geienak. AtañoTxanKan 142.
azpisarrera-4
BANAN-BANAKO.
a) (G-azp; H). Extraordinario, especial, selecto. "Banaan banako jendeak, personnes marquantes (Izt C)" H. "Banan-banako etxiak daude baztarretan ZestErret. v. BANA-BANAKO. Gelditu ere ziran bi milla Franzes atzemanak, eta beren artean ofiziale asko ta jende banaan banakoa. Izt C 360. Beti prest Jaunaren naia egiteko, ezagutu bezain aguro deitu zituan beragana sei seme banan banakuak. Bv AsL 207. Begira akiok zer bei parea; probintzian ez ziok oberik. Ukulluan beste bi bazeuzkat... banan <banen> banakoak. Alz Ram 102. b) De a uno. Gero ibai aldetik hasi ziran banan banako zerrendan, edo argiago esateko, bakhoitza bestearen atzetik. Osk Kurl 161. c) Particular. Literatur hizkuntzan zein den hitz eta orazioen lekua, banan-banako estatistikak bakarrik erakus lezake. MIH 253. d) Extraño. "Istoria arraroa da hori: banan banako oietakoa (G-azp)" Gte Erd 20.
azpisarrera-5
BANAN-BANAN(V-arr-gip, G-azp, AN-gip; H; banaan banaan H). Ref.: Etxba Eib; Gte Erd 40; Elexp Berg. De uno en uno, individualmente. "Uno a uno" Etxba Eib. v. banaka, BANAN, BANA-BANA, BANAN-BANA, BANAN-BANAKA. Guztiak examineetan ditu banaan banaan. fBIc I 14.
Egin biarrak agindu eutseezan Jaungoikuak banaan banaan Moisi ta Aaroni. fBIc III 289.
Banaan banaan esan eutsazan bere alabiaren jazo guztiak. Ib. 335.
Ta ifinten deustazala begien aurrean libru-zar andi bat, irakurri daidezan berean banan banan, da bakotxa berez neure bizi guztiko gaistakeri ta erruak. AñEL1 29.
Ikusi eban zelan joian [Marija] banan banan bere lagun Erlijiosuak gana. UrMarIl 9.
Galdetu zigun gizonak banan banan zeñ zan gure etorkia. "Per ordinem"
.UrGen 43, 7 (Dv aldizka).
Poltsea utsiturik laster mai gañean, / banan banan asi zan diruak kontetan. ABAmaE 289.
Arrotz-etsaiaren oiña sartu baiño lenago, banan banan atari ondoan illotzik geldituko dira. AgAL 49.
Biak ioan zirean / aurreko salara / banan banan sartzeko / gaisdunan salara. AzcPB 83.
( s. XX)Arrañ galdu ta erretillu zati guztiak banan banan agertuteraño. AgKr 37.
Biaramonean erabagi zan, banan-banan urkatu eittezala arrantzale biak il zirean txalupan bertan. EchtaJos 120.
Millaka izanta ere, banan banan ta ziur ziur ezagutzen zituan. AgG 133.
Jesusekiko zoria, pakea ta alaitasuna banan banan ta argiro erakutsi zizkigunean. AArdi 119s.
Gauzak sartu-atara egitean aen arduraz iñarduen eta banan banan, ezpaitzan munduan gizonik apur bat kenduko eutsonik. OrTormes 17.
Eurak zenbatu dagijezala orain banan banan eta ikusi dagijela zenbat diran bakaldunak guri emoniko dukatak. Otx 135.
Urrestillan amairu [ola] ziran, bai galantik! / Banan-banan geldi, ta / jun bear guk andik. OrEus 212.
Ardieri bere aurretik banan-banan igaro eragin-da. BilbaoIpuiB 75.
Etzaldeai banan-banan eskatu bearrean, erriko zazpi auzotegiei onenbeste zerga ezarri eutsien. AkesIpiñ 26.
Agiñak eta ortzak banan banan eta urrengorik urrengo erauziaz. ErkiagBatB 26.
Gogamena berriz eztu azaleko loturaz eioa; banan-banan eta tipil datoz atalak. GaztMusIx 67s.
Sartu eskuak, eta banan-banan garbitzen ditu ontziak. NEtxLBB 104.
Gauza auek, danak batera naiz banan-banan, naikoak dira Marte berari bular-barruan izua, beldurra ta ikara sartzeko. BerronKijote 216.
Zuzendariak neska gazte itxurazko guztiakin banan-banan itzegin zuan.TxGarmBordaB 181.
Fiskala asi zan banan-banan, nigandik asite lenengo. Gerrika 91.
Bere [Orixeren] euskal lanak, inoiz ez bezala, samaldan zetozkigun, multzoka, bata bestearen gain, hitz lauz eta hitz neurtuz. Eta bakoitza, banan banan, lehengoen ospea gehitzen eta zabaltzen ari zitzaigun. MIH 292.
v. tbn.
ForuAB 99. ArgiDL 3. Gand Elorri 215. Zait Plat 118. Ibiñ Virgil 50. Etxabu Kontu 26. Ataño TxanKan 105. Onaind STeresa 69. AZink 62. Zendoia 163. Insausti 287.
azpisarrerakoSense-5.1
"
Pilotan [...] banan banan jokatu euen (V-gip)"GteErd 218.
azpisarrera-6
BANAN-BANANGO.
v. banango.
azpisarrera-7
BANAN-BINAN.
De uno en uno y de dos en dos. v. BANAKA-BINAKA. Beste askok ez dauko / batbere modurik / jente guztijen aurrian / artzeko ardirik / gero zer egiten dau / etxera juanda / mentana oste batetan / banan, biñan bota. DurPl 85.
Erremata eginda / darue pisura / arturik banan binan / lurretik sestora. Ib. 76.
azpisarrera-8
BANAN ETA BATEAN.
Por separado y a la vez. Begiraletzat eskeñi zitzaidan, eta naiz bata naiz bestea, banan eta baten, itzulketan lankide izatea ere. GaztMusIx 8.
Batez ere karmeldar konbentuetan banan eta baten sortu ta ugaldu zan jainkorako iraulketa. Ib. 163.
azpisarrera-9
BANANGO.
v. banango.
azpisarrera-10
BEHIN BANAN.
v. behin.
azpisarrera-11
BERE BANAN.
Bere banan (individualmente). msOñ 218 v.