ANAITASUNA
VI URTEA - N.º 67
Suplemento de la Hoja ANAITASUNA de Guipúzcoa
Abendua (12) 1959
Bizkaiko Bertsolarien Bigarren Sariketako Azken-Txapelketa Nagusia
Bilboko Arenalean, aurtengo iraillaren 6-an egin zan Bizkaiko Bertsolarien Azken Txapelketa Nagusiaren gora beerak oso osorik emoten doguz ANAITASUNA-ren irakurleentzat. Bertsoak ukutu txikiren batzuk besterik eztaukiez neurriak eta utsuneak betetako egin direanak.
Alfonso Irigoyen: Agur jaunak. Arratsalde eder eta zoragarri onetan emen gagoz guztiok pozez beterik Bizkaiko bertsolarien azken-txapelketa nagusia egiteko. Laster emongo deutsagu asierea, eta, emon baiño leen, eskerrak biotz barru barrutik Bizkaiko bertsolarien sariketa onetan lagundu deuskuen guztieri, bai Bizkaiko Diputaziño, Bizkaiko Ahorro-Kaxa, —dirutan eta kopatan ainbat laguntasun eder emon deusku— eta bai Bizkaiko errietako alkate jaun, Bilboko Ayuntamentu, bertsolari, eta zelanbait lagundu daben guztieri. Euskaltzaindia prest daukazue oso osoan euskerea zainduteko, gordetako, aberastuteko, eta orretan beti gogoz ekiteko.
Laster emongo deutsagu asierea txapelketeari. Baiña lenago esan bear deutsuet zelan Bizkaiko errietatik zear ibili garean bertsoak zabalduten, eta zelan ainbat bertso-liburu zabaldu doguzan "Euskal kantak" izenagaz. Orregaz gure gogoa da Euskalerri osoan, eta orain Bizkaian, bertsoak zabaldutea, al dala gazte-jenteak ikasi, buruz ikasi, eta bertsolariak ugaritu daitezan. Ain zuzen be, bertsook ikasten dabezan Bizkaiko neska mutil gazteak, datorren urtean Euskaltzaindiak egiten dauen esamiña batera etorri leitekez. Esamina orretan itanduko jakiez: bertsook buruz ikasita, kristiñau dotriñea, eta beste gauzatxu batzuk, eta sari ederrak emongo jakiez ondo ikasten badabez. Alegiñak egin jente gazteak ikasi daien. Orain emen eztaukaguz liburuak, baiña iñok gura baditu, gero, au amaituta gero, joan daitela Euskaltzaindira, orra Erribera kalera, ortxe bertan dago, eta antxe emongo deutsaguz. Bost peseta besterik eztau balio, eta bertan ainbat bertso eder datoz, bai bertso zarrak eta bai bertso barriak, emen dagozan bertsolari batzuk be ipiñi dituezanak.
Beste gauza bat oraindiño: Luzio Elorza bertsolari jaunari kopa eder bat emongo deutsagu. Ain zuzen bebera da sariketa onetara etorri dan bertsolaririk zarrena. Bermeon agertu zan eta bigarren gelditu, baiña apurtxo bat gazteagoa izan balitz buruko min andiak emongo eutsezan gazteeri. Ikusten da zelan bere gazte denporan bertsolari ona izan dan, baiña orain, bere zaartzaroagatik, apurtxo bat gortuten asia da, baiña merezimentu asko ditualako, eta, ya, denpora asko izango eztauelako sariak irabazteko, kopa eder bat emotea erabagi dogu Bizkaiko bertsolarien aitona izentaurik. Oleaga jaunak oraintxe bertan emongo deutso kopea, eta berak bertso batzuk esango deutsuez.
Luzio Elorza Jauna, urreratu aurrera eta D. Nazario Oleaga Euskaltzaindiko sekretario jaunak emongo deutsu kopea.
1
Arratsaldeon eman deigula
Santu ta Birjiñak
Mundu nai zerurako
Lagun atsegiñak.
2
Kantuan eingoitugu
Geure aleginak
Eztu oin balioko
Leen uts egiñak.
3
Emen esango deutset
Euskaldun daneri
Zela tokaten jatan
Egun au gaur neri
4
Zartuta nago ia
Oindikan agiri
Gerokuari begitu barik
Oraintxe nabil ni.
5
Ainbat lagun on emen
Aurrean gaur dia
Bilbon ainbat euskaldun
Ortxe batu dia.
6
Neure lagun batzuek
Ere gaur badia
Balentin Enbeita ta
Irigoyen jauna ta
Don Jose Etxeandia
7
Ia naikua det nik
Samia galduta
Len ona nintzan baiña
Oin nago zartuta
8
Geiagorik ez artu
Gaurko au artuta
Neure ofeziyua
Daukat ugartuta.
9
Munduko gauza asko
Onela oi dia
Neri pasatu jatan
Gazte denporia
10
Lengo kontuak akordatzia
Alperrikan dia
Berriz ikusi orrek
Gaitz izango dia.
11
Lenengotik artu det
Emen propiñia
Gero eztakit zer dan
Oin baukat kopia
12
Zer etorri badago
Men edango dia
Gitxi baino ezpada
Kabiduko dia
13
Au da lenengotatik
Daukadan lan ori
Gaizkirik esatera
Ez nua iñori
14
Atzo pasau jatana
Pentsatzen det neri
Eskerrik asko orain
Plubiko danari.
Irigoyen: Bertsolari onen izenean ohore andi bat egiten deutsegu orainarte Euskalerrian izan direan bertsolari andieri. Asko, bear bada, gitxi ezagunak izango dira, baiña eurari eskerrak, orainarte iraun dau Euskalerrian doai eder eta zoragarri onek. Txaloak Luzio Elorza jaunari! bere izenean, orainarte izan direan bertsolari guztieri ohore egiñik!
Eta beste barik asierea emongo deutsagu azken-txapelketa nagusiari. Lenengo sorteoa egingo dogu. Gaiak juraduak guztiz ixilean izan ditu orainarte, eta bertsolariak eztakie zer itanduko jakien. Ain zuzen be, puntuak eta gaiak txapel baten sartuko doguz eta bakotxak bereak aterako ditu eta areri erantzun bearko deutso. Orain sorteoa egingo dogu.
Tokau jakie: 1. Alberdi; 2. Azpillaga; 3. Enbeitia; 4. Ormaetxe; 5. Pujana; 6. Sardui.
Lenengo emen zagozien guztiori bakotxak agurrezko bertso bana botako deutsue. Jose Alberdi jauna izango da lenengo. Erdu ona.
Alb.
Arratsaldeon eman ondoren
Asi nai nuke lanian
Eztakit zelan moldauko naizen
Ainbeste jente aurrian
Azi ederrak erain dituez
Euskalzalien artian
Landarak ere ikusten nago
Gaur emen Arenalian
Aspertu gabe jarraitu daigun
Bakotxak bere zallian
Euskal oiturok bizi daitezan
Uri eta baserrian
Diferentziok utzi daiguzan
Jetxi ta alde batian
Gorroto biziz ikusi gendun
Zer igaro zan lenian
Amaika anai errubakuak
Estaldu ziran lurpian
Mundu onetan bizi gaitezan
Anaikor maitasunian
Jesus Maisuak lagundu deiskun
Zeruetako atian.
Azp.
Ondarruako gazte apal bat
Zugana dator kantari
Bilbo maitea zu ikusita
Sentitzen naiz ameslari
Aurre aldera begiratzea
Benetan da zoragarri
Zar eta gazte andre ta gizon
Kaletar nai nekazari
Bizkai guzitik etorri dira
Jarraituz zure deiari
Batasun onek itxaropenak
Eman bear Bizkaiari
Esaten datoz prest dagozala
Oratuteko lanari
Uzteko bide okerrari
Lotuteko zuzenari
Ta euren biotzak oso eskeintzeko
Geure ama euskerari.
Enb.
Igazko urtian emen ginian
Zazpi bertsolari txiki
Aurtengo urtian banan banango
Sei txapeldun gara etorri
Pujana Ormaetxe Sardui Azpillaga
Enbeita eta Alberdi
Igaztik ona bertsolariak
Bizkaian dira ugari
Eskerrak emon bear deutsaguz
Gure Euskaltzaindiari
Urte betian berak ein dauen
Lan goragarriagaitik
Eta zuontzat anai ta arreba
Eleizgizon ta agintari
Bertsolarien besarkadarik
Anaikorrena danori
Txapelketa au izan dagigun
Guztiorentzat pozgarri
Biotzez otoi egin deiogun
Geure Begoñako Amari.
Orm.
Arratsaldeon opa deutsuet
Etorri zeratenari
Biotz barruti agur eder bat
Bizkaiko Euskaltzaindiari
Ezertxu ere kendu egin gabe
Araba Nafarroari
Besarkada bat Gipuzkoako
Anaia ta arrebari.
Puj.
Gure artian sarri izan dira
Samiñak eta illunak
Zorionean poz apurtxo bat
Badeusku gaurko egunak
Ume txikia poztuten dunez
Amaren berba bigunak
Zuen biotzak poztu daizala
Guk emen esangogunak
Ondo etorriak izan zaiteze
Orain emen zagozenak
Epaikariak Obispo jaun ta
Bai beste entzule danak
Agur gozo ta besarkada bat
Opa deutsue Pujanak
Ta Jaungoikoak gorde zaizela
Biotzeko euskaldunak.
Sard.
Ainbeste zar ta ainbat jakitun
Ikusiz nere aurrian
Lotsaren lotsaz jarriten naiz ni
Ia mutu biarrian
Baina onera etorri ezkero
Jarraitu biar lanian
Zarrak parkatu baiña ni noa
Gaztea orren sasoian
Emen badago etorkizuna
Eurak gura dutenian
Gazteok ekin zeuen lanetan
Jarrai zintzo bidian
Gure euskera sendotu daiten
Jarraitu gogor lanian.
Irig.: Agurra egin ostean beste bertso bana botako dabe. Bana banaka. Bilboko Atletikoa zelan zuzendu eta indartu leitekean. Lenengo Alberdi Mañarikoak.
Alb.
Zuzentza ori ez al daukagu
Begien aurrean argi
Dudatxoren bat zure aldez badao
Alpontso belarriak zoli
Batzar artako agintariak
Ondo dakielako ori
Ona erbestetik iñortxo bere
Eztabe egiten ekarri
Naikoa ere dirazelako
Urtenekoak bertati
Geuria izanda zeiñek ez maite
Biotzetikan Atleti.
Azp.
Nik esan nai det zer bear duan
Bilbo Ateletikuak
Adar ederrak ematen ditu
Zugaitz sustrai onekuak
Beste errietan or ostikoka
Dabiltz atzerritakuak
Onuntz etorri ta emen dagoz
Guziak apurtzekuak
Guk kanpotarrik ez degu bear
Naiko dira etxekuak.
Enb.
Oizko beliak esaten dabe
Oizera nai dau beti
Zetan esan bez begiak argi
Danak bere kabiari
Erri guztiak euren jokoak
Gaur arte dituez euki
Geuk be alantxe pelotariak
Palankari ta aizkolari
Euskaldun utsez izatekotan
Gaur arte zein dan nagusi
Dudarik barik mundu guztian
Bilboko gure Atleti.
Orm.
Maitagarria gure Atleti
Bizkai guztiarentzako
Ederragorik lur onetara
Iñoiz etorri ez dalako
Gaur bere goitik egongo leite
Dirautsuet entzuteko
Zorioneko maitagarria
Ezauna dana dalako
Naiago neuke gaurkoan bere
Zarra gaztiao balego.
Puj.
Gure Atletik orain badauka
Emen zuzendu biarra
Emen daukagu gaur Joma jauna
Ezta zuzendari txarra
Atletik baki nondik dadukan
Garaitzarako izarra
Ta orainarte lez beti izango da
Nagusi Atletitarra.
Sard.
Ezta erreza loka dagoan
Ormia sendotutia
Aspalditxuon gure Atleti
Daukagu naiko lokia
Martxa orretan kostako jako
Gauza andirik egitia
Sendotzeko nere ustez beintzat
Onen onen txuletia.
Irig.: Eta orain, biñaka agertuko dira. Lenengoa bigarrenagaz. Irugarrena laugarrenagaz, eta bosgarrena seigarrenagaz. Lenengo, puntu bana ipiñiko deutsegu. Nik asi ta eurak amaitu bear dabe bertsoa. Eta gero temarako gaia emon. Eta azkenez alkarreri puntua ipiñiko deutsie. Lenengo agertuko dira Alberdi eta Azpillaga.
Irig.
Zelan ibili zara Lekeitio aldetik?
Alb.
Guztiz dotore etorri naiz ni ona bertatik
Jan eta edan egin det iñoren lepotik
Baita txurruta bere zedorrenagatik.
Irig.
Euskaldunak begira eta gu kantari
Azp.
Zerbait esan beaiot gaur Arenalari
Kanpotik etorri dan jente guziari
Biozkadak ematen dizkiet danari.
Irig.: Teman ekingo deutsie. Bost bertso bakotxak. Alberdi izango da argi kobratzaillea, eta Azpillaga ugazabandrea, etxekoandrea.
Alb.
Zetanbaitetik jan bear eta
Naiz ni errukarria
Alper alperrik joatelako
Mundu ontako denporia
Ara ta ona aspertu gabe
Badet jira ta bueltia
Alperreko da etxekoandra oni
Sasoz atea jotia.
Azp.
Onek esan dun lizunkeria
Ez iñork goguan artu
Etortzen da ta ateik jo gabe
Igual etxera sartu
Ez det nik ezer entenitzen da
Berak nai duna kobratu
Zuzentxuago ibili bear
Nai ez badek kondenatu.
Alb.
Dotore samar esan ditu onek
Txaloz berotu dozue
Baiña oindio kobratzailleak
Argirik dauka gogue
Itaun txiki bat ziaro bertan
Bero ni egiten nue
Nun eta dauka ori ola bada
Onek an errezibue.
Azp.
Zuk emandako errezibuak
Etxian nik aintxen ditut
Etorri eta pare bat duro
Geiago kobratzen ditu
An artutako diruarekin
Tabernak pasatzen ditu
Daukan jornalez zelan ibili
Onek ostuko ez balitu.
Alb.
Badakizute lenaoko zorra
Ez ein ainbeste zarata
Erri ta erbeste aspalditxotik
Ondo zagoz ezaututa
Nere biotza lenago bere
Baita orain bere galanta
Orain osua parkauko deutsut
Emen erdia pagauta.
Azp.
Bere burua gezurrak esan
Ta jarri nai du apaiña
Etzaitez izan orrelakua
Etzak jenderik engaiña
Au etortzen da nere etxera
Ustean alako fiña
Falta orretxek ditu bakarrik
Bestela formal da baiña.
Alb.
Etxeko andra eskasak ere
Atxakia dau ugari
Baiña ez uste engaño barririk
Emangoustezula neri
Berbaz asi ta lagun aurrian
Onek zerbait badiruri
Artu emanetan geiao gurutso
Onrrai baiño diruari.
Azp.
Nik esandako egi au beintzat
Zuk eztezu ukatuko
Lendik guztiak kobrauta dezuz
Berriz ez dek kobratuko
Au emen dabil nun edo andik
Niri ziria sartuko
Nik emandako baso erdirik
Berriro ez dek artuko.
Alb.
Erdika emen ibili gabe
Esan bear da guzia
Gauza ederra azken orduan
Izango garbi egotia
Ez det eskatu orain artian
Izan eztana neria
Gauza ederra dalako emen
Bakotxarentzat beria.
Azp.
Au esan arren jendiarentzat
Ez da ba izango kalte
Zuen moduko kristauagandik
Obe da bizi aparte
Aurrian zauden emakumeak
Gaur enteratu zaitezte
Argi kobratzen zabiltzatenak
Denok bardiñak zerate.
Irig.: Orain puntua alkarreri ipiñiko deutsie.
Alb. Zer da biarrekuena zerura joateko?
Azp. Obispo ta apaizak daude ori esateko
Alb. Amar mandamentuak ikasi lenengo
Azp. Oindio biar ori zagoz egiteko.
Azp. Arenaleko jentia zer zatzu iruri?
Alb. Geienak ikusten det dagozala argi
Azp. Danok belarri alerta aditzeko guri
Alb. Eskerrak eman bear euren txaloari.
Irig.: Onegaz amaitu dabe Alberdi-k eta Azpillaga-k, eta orain Enbeita eta Ormaetxe-k ekingo dabe.
Irig.
Gure euskerea sendo biziko da beti
Enb.
Orretako lanian jarraitu gogoti
Gaurko antzera ainbat badaitez etorri
Bultz egingo deutsagu euskera zarrari.
Irig.
Txoria izatekotan zer gura zeunke izan?
Orm.
Mundu onetan obeto bizi izar gisan
Asieratik danak or balira olan
Geure antzeko guztiok ori izango ziran.
Irig.: Temarako gaia. Enbeita izango da neskatilla galant baten aita eta Ormaetxe mutil zarra.
Enb.
Ainbat urtian arturik daukat
Neure ezkon buztarria
Jainko bidetik ekarririkan
Baita ederra sendia
Semeak baitut gaiñera barriz
Dotorea alabia
Mutil zar onek oraintxe egin deust
Beretzat eskabidia.
Orm.
Nola izan lei eskari ori
Sobran dunari egitia
Eneuke gura opazka daonai
Artutia alabia
Neronen ustez ak eukiko dau
Aren batian tranpia
Oba izango da beste bateri
Al badot jarraitutia.
Enb.
Mutil zarretan beti egoten da
Barren barrendik tranpia
Orrexegaitik igarri barik
Etorten jake zartzia
Onek gura dau neskatxa polit
Bikaiña or billatzia
Mutil zarrentzat neure ustian
Joan da ortako sasoia.
Orm.
Ez det uste nik oraindikarren
Daguazanik belurik
Oindinokarren zar edo gazte
Topateko ez det bildurrik
Baiña barruan gogo bat daukat
Biotzeraiño sarturik
Zar ein ezkero zetan artukot
Ez badaukia dirurik.
Enb.
Gauza ederra da mundu onek
Onek diñonez dirua
Diru ta emazte bietan dauka
Baiña sarturik burua
Dirua nai dau ondo eroateko
Berarentzat zartzarua
Zartzaro ontan andrea barik
Izango kanposantua.
Orm.
Sekula bere gaur arte beintzat
Ez det pentsau olakorik
Zarra naiz baiña oindiño ez det
Uste nik il egiterik
Mundu ontara etorri gera
Jaungoikuak ekarririk
Nora arraio juango naiz ni
Berak deitu egin barik
Enb.
Aitu gura ta aitu be eziña
Au da daukagun penia
Mutil zar onek nere ustian
Gaur dauka naiko tranpia
Ezkondu gura ezkondu ezin
Ezin billatu andria
Andria baiño naiago du onek
Tabernan txurrut eitia.
Orm.
Danak dirade bardiñeko olan
Nai bada ulertutia
Beronek bere laster aurrian
Amaitu egin dau kopia
Ze gauza ederra ainbesten aurren
besten erru ematia
Uste ete dezu nere adiskide
Orregaz engañetia.
Enb.
Ardauan eta diruan onek
Gaur egiten deusku amets
Zartuta egonda ez zara olan
Ezkondu izango errez
Zulangoari jasoten jako
Mutil zar askori legez
Etxe ondokua iñok eruan
Eta kanpuan topau ez.
Orm.
Uste dau onek berba orregaz
Ni ikaratu egitia
Nai dauena da igarkozue
Emon niri alabia
Igual izao da eztakit baiña
Bera edari zalia
Oba egingozu nire adiskide
Beste bateri ematia.
Irig. Puntua alkarreri:
Enb. Zetan etorri gara gaur Arenalera?
Orm. Bakotxak egitera al dauen erara
Enb. Bigarren txapelketa pozik jokatzera
Orm. Naiago lengo lepua eruan etxera.
Orm. Zetan etorri zara gaur Enbeita ona?
Enb. Txapelketan jokatzen emen al doguna
Orm. Ai banenduke nik an len euki nuena
Enb. Laster ikusiko da zein garen onena.
Irig.: Amaitu dabe Enbeita eta Ormaetxe-k, eta orain Pujana Zeanuriztarrak eta Sardui Muxikakoak ekingo deutsie.
Irig.
Lurretik zeruraiño zeinbat metro dira?
Puj.
Oraindiño ez dot neurtu on arren begira
Gu ara eldu orduko luzatuko dira
Pozik joango nintzake ni garbitokira.
Irig.
Gura izango zeunke txapela irabazi?
Sard.
Ortako bertsoetan biar da ikasi
Gero onena zein dan juezak ikusi
Buru txikia daukat ta eingo dau igesi.
Irig.: Temarako gaia au da. Pujana izango da ugazabandrea, etxekoandrea, eta Sardui neskamea, kriadea.
Puj.
Gazte ta indartsu nintzanian ni
Eneukan biar izenik
Eta orduan nire etxean
Bear be ezan neskamerik
Baiña oragin daukadazanez
Indarrak be urriturik
Etorri zaitez neskame ona
Gogoan ondo arturik.
Sard.
Bata bestien biar izenez
Beterik dago mundua
Uzabandriak nere ustian
Ointxe dau sekulakua
Gazte irudiz sendo gorputzez
Neskametzat modukua
Onek ta nik gaur laster eingogu
Aurrerantzako tratua.
Puj.
Zorionean ondo asi gara
Ta sartu gara nastean
Zu ondo izaten baldin bazara
Egongo zara etxean
Ezaitut iñoz bialdu egingo
Nire etxetik eskean
Nire etxean salda beroa
Eukiko dodan artean.
Sard.
Gaztea naz ta burutasunak
Dodaz aurrerantzerako
Ez da sasoia lan egiteko
Bere janen trukerako
Zerbait biar dot nere zartzia
Al ondoen pasetako
Diru konturik eztau atara
Uzabandra ona izateko.
Puj.
Andra ona lez entzun dot eta
Oragin esan dabena
Bildur bagarik egin eidazu
Nire etxean dan lana
Laguntasuna emongo deutsut
Al dodanetik al dana
Bakarrik naiz ni etxean eta
Gero zeuretzako dana.
Sard.
Lartxo eskeintzen dator au emen
Ni lanian ikus barik
Ez du nai izango artzia beonek
Or kriedarik alperrik
Dana neuretzat izango bada
Dudan jarriten dot ba nik
Ez ete dauka loba edo olako
Ni baiño aurreragokorik.
Puj.
Oin be errazoia esan dozu ta
Au da goguan artzeko
Onek agoan eztau bizarrik
Lan ein barik eskatzeko
Dirua gura bozu etorri
Etxean lan egiteko
Eta len legez izango zara
Laguna zu niretzako.
Sard.
Zure azken itzak ez dauke lagun
Nere ustez bape indarrik
Ez dot nai izan zure etxian
Beti ibilteko ondarrik
Len dirua ta etxia ere
Eskiñi bildurrik barik
Oragindiño lagun izan da
Naikua dala bakarrik.
Puj.
Beti berera joaten da ta
Nik esan deutsat naikua
Biotza apur bat bigunduizu
Ta ez izan orrelakua
Erdi gexorik andria eta
Zapaldu lagun urkua
Emen ez dago biotzik eta
Erruki izan Jaungoikua.
Sard.
Baten bateri onen errukik
Egingo eutsan naiko miñik
Baiña neskame onek orgaitik
Ez du egiten zirkiñik
Emen erruki danok daukagu
Baiña geuriak egiñik
Eta bestiak or konpon eta
Konpondu euren aldetik.
Irig.: Alkarreri puntua.
Puj. Aitatuko ete dogu oraingo gazterik?
Sard. Erdiak dagoz orain ia zoraturik
Puj. Neskatxatan eztago arpegi garbirik
Sard. Danak dabiltzaz-eta urunez beterik.
Sard. Adiskide egizu gazteria aitatu
Puj. Zeuk, aurretik eginda ezin nei ukatu
Sard. Geiao danari beti baezpadan parkatu
Puj. Andiak daozanian burua makurtu.
Irig.: Amaitu dabe Pujana-k eta Sardui-k. Orain Juraduak erabagia artu bear dau. Sei bertsolari oneitatik bik gelditu bear dabe lenengo saria eta bigarrena eroateko. Orreik biak emen azkenez ekingo deutsie. Eta juraduak erabagia artuten dauen bitartean Dindirrikoak dantzan egingo dabe emen aurrean.
Dindirriko mutil gazte eta neska galant oneik euren dantzak egin ostean Juraduak emon dauen erabagia esango dot. Azkenerako gelditu dira Azpillaga ta Enbeita. Ona aurrera agertuko dira eta biak burrukan egin bearko dabe ia nok eroan Bizkaiko txapel aundia eta izena. Erdu ona mesedez.
Irig.
Berriotxoa santu noz egingo dabe?
Azp.
Oingo eginda balego askozaz e obe
Bizkaian santuakin gera onen probe
Zelan gaude Bizkaiko patroirikan gabe.
Irig.
Saria jasoteko baukazu biotza?
Azp.
Animua emoteko ori bada itza
Kopa ederra dago daukagu bakoitzak
Ta emango diote obia danentzat.
Irig.
Bertsolari onari euskaldunak txalo
Enb.
Txarrai zetan esan bez deitzen deutse malo
Ondo egin bearra etor dan ezkero
Zerbait atondukogu astiro astiro
Irig.
Norentzat izango da aurtengo txapela?
Enb.
Zuk bakizu naizela naikoa umilla
Txapela onenentzat gaur izan dedilla
Naiz dala ezkondua naiz izan mutilla.
Irig.: Temako bertsoak. Azpillaga izango da andregai diruduna eta motza daukana eta Enbeita galanta baiña dirubakoa daukana.
Azp.
Au da guretzat alako zailla
Urren ipiñi diguna
Usterik gabe ezkontziakin
Etorriko zat fortuna
Nere andregeia itxusia da
Baño guztiz diruduna
Ederra izanda zertarako det
Doterik ez dadukana.
Enb.
Gauza ederra mundu onetan
Gizonentzat maitasuna
Maitasun orrek emoten deusku
Etxietan poztasuna
Andrea barriz galant on arren
Ezpadau gura izena
Nai izan arren ezta ondo or
Ibili izango gizona.
Azp.
Nere lagunak zer esan duan
Danak dezue aditu
Andregei ona dadukala ta
Barruan ezin kabitu
Nik itxusia baño ederki
Aiga baten paseatu
Diru bearrez arkitzen bada
Neri ez beintzat eskatu.
Enb.
Diru artian aiskide maite
Egiten dozu zuk amets
Gaur egunian beste askotxok
Egin oi daben legez
Zuk nai badezu bizi ni legez
Maitasun ta zorionez
Diruaz barik ezkondu adi
Maite zaitunaz biotzez.
Azp.
Nere lagunak andrageientzat
Badu arrazoi legunik
Baiña guri gaur ezin esan du
Diruen jabea danik
Ezta munduan sortu oraindik
Ezta sortuko geroztik
Diru ederra edukitzia
Baño obekiyo danik.
Enb.
Nere laguna ikusten juat
Diru zaletxu bat dana
Diruagaitik alde batera
Itxiten dau maitasuna
Gogoan artu eik Azpillaga
Enbeitak gaur dirautsuna
Ezkonduteko maitasuna da
Diru lagunik onena.
Azp.
Onen epoka etorri zaten
Dirua du gogotikan
Nere andregeia itxusia da
Eztago zer esanikan
Baño nik ez det bat ikusitzen
A baño politaorikan
Diruagatik ez da bakarrik
Maite det biotzetikan.
Enb.
Nere laguna astiro astiro
Bidia artuten dua
Lentxuago or diruarekin
Egin dau ames gozua
Maitasun billa asi da eta
Neure ustez ondo dua
Onek nai ditu maitasuna ta
Bigarrentzako dirua.
Azp.
Dirua alde batera artuta
Ez det saltzen maitasunik
Zuei etzaizuela gaur aztu
Nik esaten ditudanik
Nere andregeia laster artuko
Det emaztetzat urrendik
Ez da munduan sortu gizonik
Ni añan biziko danik.
Enb.
Gauza erreza da mundu onetan
Neskari begiratzia
Orren erreza ezta adiskide
Gustokoa aurkitzia
Nai nukena da andria aurkitu
Nere biotzen jaubia
Geure bizitzan izan dagigun
Zoriona ta bakia.
Irig.: Puntua alkarreri:
Azp. Nik andregei itxusia ta Enbeita-k ona
Enb. Ortarakoxe beintzat etorri gara ona
Azp. Naikoa da nerekin daukadan fortuna
Enb. Zuretzat motza eta nitzat galant ona.
Enb. Ainbat milla daukagu gaur guri begira
Azp. Bertsuak entzutera etorriak dira
Enb. Euskalzaliak beintzat dagoz zenbat gura
Azp. Pozik egin dezatela gaur Bilboko jira.
Irig.: Eta onegaz amaitu dabe. Orain momentu baten juraduak erabagia artuko dau nor dan Bizkaiko txapelduna. Egon zai apurtxo baten.
Artu da erabagia. Bata besteagandik ezta diferentzi andirik egon. Baiña puntu bategaitik Enbeita-k irabazi dau. Oraintxe bertan D. Nazario Oleaga Euskaltzaindiko sekretario jaunak emongo deutso kopea, eta gaiñera iru milla peseta Bizkaiko Ahorro Kaxearenak eta txapela ipiniko deutso. Txapela ipinten deutsan bitartean, gaiñerako guztiak erantsi egin bear dogu bertsolari andiaren aurrean.
Ia ba, erdu ona aurrera Enbeita jauna Bizkaiko Diputaziñoaren kopea artzen, eta baita iru milla peseta ta txapela.
Oleaga jaunak txapela ipiñi deutso. Guztiak erantsi bere aurrean.
Bigarren saria, Bizkaiko Ahorro Kaxearen kopea eta milla peseta, Azpillaga bertsolari andiari.
Eta orain bertso bana botako deutsue agurrezkoa, gaiñerako bertsolari guztieri milla peseta bakotxari emonda gero.
Enb.
Aspertu gura ta ezin aspertu
Biotza daukat erdi bi
Ainbeste milla anai arreba
Emen adi ikusirik
Bizkai Gipuzko Araba Napar
Emen dira gaur baturik
Anaitasunik ederrenian
Alkarraz besarkaturik
Ginebran ere ezta izango
Era ontako batasunik
Andik bakia egin nai dabe
Besterenaz jaubeturik
Eztagolako Arenalian
Dagoan anaitasunik
Gure biotzak gañezka dagoz
Euskeraz dana egiñik
Mundu onetan bakerik ezta
Bakotxai beria emon barik
Eta egizko maitasun barik
Ez dagolako bakerik
Agur danori jarraitu daigun
Alkar maite maite izanik.
Azp.
Bertso onekin Bizkaitar danak
Maitekor ditut agurtzen
Ta Euskaltzaindiko agintaria
Biotzetikan eskertzen
Ikusmen motza euki badegu
Asi gerade argitzen
Ikusten degu euskera dala
Gure premiñan aurkitzen
Amatasuna deutsagulako
Aspalditikan ukatzen
Guri Jainkuak emandakua
Arinka doiala galtzen
Geure errua ezaguturik
lanari goiaz oratzen
Bide onetik jokatzen
Gaxo dagona osatzen
Danok lenbailen ikusi daigun
Gure euskera loratzen.
Irig.: Eta beste laurak bana banaka agurra botako dabe. Ezta berezi lauretatik nor gelditu dan aurrenengo.
Sard.
Gauza onena momentu ontan
Dot nik txapela kentzia
Ta esker beroak Euskaltzaindiai
Biotzetik emotia.
Gaztiak gera aurretik dogu
Oindik bizitza luzia
Gure buruai txarto etxatorko
Emen guk gaur ikasia
Biotzetikan agurtzen joat
Kanpeoi nere osabia
Datorren urtez ikusikogu
Zein ete garen obia.
Puj.
Bertan txapela jarri deutse ta
Geien egin dabenari
Agur eginda itxi deiogun
Ekarri dogun lanari
Agur entzule biotzekuak
Lagun eta epaikari
Agur abade fraile guztiak
Eta agur bertsolari
Sarri askotan biotz biotzez
Eskatu Goiko Jaunari
Era ontako egun gozoak
Bialdu deiskuzan sarri
Guk euskaldunok biotz biotzez
Maite deutsagu alkarri
Besarkada bat artu guztiok
Maitasunen ezaugarri.
Alb.
Gaztetan nintzan ni ere umezurtz
Guraso onak galduta
Geroztik geiao nere barrena
Emen dabil urratuta
Sarri ta askotan aurkitua naiz
Prezio gabe salduta
Gaur be daroat txoko ontatik
Biotza erdibituta.
Orm.
Politikiai erru emanda
Danak erderaz bakarrik
Lotsagarria baiño ezta ikusten
Baserrietan besterik
Ez al dakie gure euskerak
Ez dauela orren errurik
Esan leiteke dagozala gaur
Danak emen zoraturik.
Irig.: Eta onegaz amaitu da gaur Bizkaiko bertsolarien bigarren sariketea. Datorren urtean alegiñak egingo doguz irugarrena aurten baiño oraindiño obeto egiteko, ia euskerea, Etxepare idazle zarrak esaten eban legez, plazara ateraten dan. Ia ba datorren urterako guztiak errietan euskeraz bakarrik egiten dogun. Eta beste barik guztiori agur eta datorren urterarte.