OEH - Bilaketa
484 emaitza zerren bilaketarentzat
Sarrera buruan (4)
Sarrera osoan (480)
- aberastu
- aberats
- abrasatu
- absolbitu
- abundos
- adar
- adigarri
- adikatu
- adina
- adiskide
- aditu
- adoragarri
- afruntu
- agertu
- ahaztu
- aho
- aingeru
- aitzin
- akabera
- 3 ala
- alain
- alan
- aldendu
- aldetu
- aldigaizto
- alfer
- alkantzatu
- alkintxa
- altu
- altxatu
- altzairugin
- 1 alu
- amable
- amai
- 1 amatu
- ametitu
- amorratu
- anaia
- anaitasun
- andre
- antz
- apartatu
- aratz
- arestian
- argal
- arima
- arin
- arlo
- arnasa
- arnasgai
- 2 arraxa
- arren
- 1 arte
- arti-magaña
- 1 artizar
- asaba
- asestatu
- asko
- atajatu
- 1 ate
- atseden
- atsegindu
- 1 atzeratu
- 2 aurki
- aurkitu
- aurre
- aurten
- 1 auzi
- aza
- azaldatu
- azotatu
- 1 ba-
- bahi
- bai
- baina
- baino
- bait-
- baizen
- baizik
- bakar
- bake
- baketu
- bakoitz
- baliatu
- banaka
- banatu
- bandera
- barau
- barber
- barkatu
- barkazio
- bataio
- batu
- batzuk
- baxa
- bedeinkatu
- begietaratu
- begiratu
- begitandu
- behar
- behar izan
- beharreta
- behartsu
- behartu
- behe
- beheratasun
- bekatari
- bekatu
- belabre
- belarte
- beldur
- beldurti
- beltz
- benefizio
- beneragarri
- bengai
- bengantza
- 1 benta
- benturoso
- 1 berandu
- berba
- berbaegikune
- berbakuntza
- 1 bere
- berez
- bero
- berri
- bertan
- 1 bertara
- beste
- bestela
- beti
- betiraungarri
- bider
- bienabenturatu
- bihurtu
- bitartetasun
- bizi
- borondate
- 1 borroka
- boskun
- botatze
- brindatu
- burumotz
- burutar
- 1 buztin
- dagoeneko
- dantza
- dekoro
- 1 dena
- dena dela
- 1 denda
- desondra
- destruitu
- deungaro
- 1 deungatu
- deus
- diamante
- dijeritu
- dilijentzia
- dina
- dohatu
- doi
- dongetu
- dontzeilezia
- dunbeste
- ebaki
- edade
- edaleku
- edola ere
- eduki
- egia
- egin
- ekadoi
- ekadoitu
- eltzagor
- eman
- engainu
- 1 enparatu
- enterratu
- erakusgarri
- ere
- ernegatu
- 2 errebelatu
- erregalo
- erren
- esan
- eseki
- eskarmentu
- esker
- 1 esku
- eskudatzaile
- eskuko
- espezialkiro
- espezie
- esposa
- 1 esposatu
- estu
- etontza
- etorgarri
- etxetu
- eurak
- eurenez
- ez
- ezaguera
- ezagun
- ezagutu
- ezaupide
- eze
- ezer
- ezerez
- 1 ezi
- 1 ezin
- ezjakin
- ezkero
- ezkonberba
- ezkondu
- ezpabere
- eztegu
- falta
- 1 fin
- 2 fin
- fut-fut
- 1 gai
- gaizki
- gaiztu
- galai
- galdu
- galtza
- gatz
- gaur
- gehiago
- gehien
- geratu
- gerrazale
- gilagai
- gloria
- gogor
- gogoratu
- gomutazio
- grabemente
- gudukatu
- gutxi
- guzti
- 1 hain
- hainbeste
- haitz
- haizatu
- haize
- 1 hala
- handiro
- handitasun
- haragi
- haragitu
- harrezkero
- harri
- hartako
- 1 hartu
- haserretu
- hasiera
- hasitordu
- hatz
- hautsi
- haziera
- heriotza
- herrendu
- herri
- higuintza
- hobe
- hobeto
- hondatu
- honenbat
- honetariko
- 1 hori
- hoztu
- hurreratu
- 1 huts
- ikusgura
- ilunantz
- inarrosi
- 1 indiar
- inon
- inozentzia
- -io-
- iraute
- iritsi
- irrizkitu
- irudipen
- itaundu
- itxura
- izurrite
- jabe
- jagin
- 1 jaio
- 2 jakin
- jakinduria
- jakinez
- jakintasun
- jakituria
- jakiunde
- jantzi
- 1 jarraiki
- jarri
- joan
- judu
- juntatu
- juramentu
- justizia
- juzgatu
- kalte
- kana
- kanporatu
- kebrantatu
- klaramente
- 1 komai
- konbatitu
- kondenatu
- konstantzia
- kontentatu
- kontrizio
- kontsejatu
- 1 kontu
- 1 korritu
- korronpitu
- labur
- lagundu
- langintza
- larrain
- larrikara
- larunbat
- 1 lau
- legez
- lehenago
- lehor
- lepo
- letra
- lotsa
- 1 lotu
- luze
- maitaera
- maitatze
- maldade
- mandamentu
- mantenitu
- mantso
- 2 mausa
- mea
- mediante
- menpetu
- mentura
- mesede
- mihi
- 1 mila
- milin
- mindu
- mintegi
- miramentu
- miserikordia
- modu
- mutxikatu
- nahasi
- nahi izan
- negoziatu
- neke
- neure
- ni
- 1 non
- nor
- notifikatu
- obra
- ofenditu
- ohi
- 1 oi
- oin
- oinaztarri
- okasio
- oker
- 1 on
- ondasun
- ondekidatu
- ondra
- oniritzi
- ordu
- orduan
- 1 ortulau
- osasun
- osekitari
- osorik
- ostatu
- 2 oste
- otzan
- 1 pabana
- parte
- paseatu
- pena
- pentsamendu
- pertsona
- 1 petxu
- pildin
- pildinka
- 1 pipi
- pobre
- podore
- polilla
- porfia
- posa
- poseditu
- premia
- 1 premiatu
- presente
- presoin
- prestaketa
- preziso
- printzipal
- probetxatu
- profezia
- proponitu
- 1 puru
- saldu
- samur
- sangria
- seguratu
- sekretu
- seme
- semekoi
- 2 sendor
- sendotu
- senide
- senitarteko
- sentitu
- serbitu
- serren
- sinetsi
- 1 sits
- sobera
- sokorritu
- solo
- sorgor
- 1 sorrera
- sospetxa
- titulu
- traspasatu
- 1 txabola
- txarto
- ugazaba
- ukitu
- umore
- urtu
- uste
- uste izan
- utra
- uxatu
- zahar
- zapata
- zarren
- ze
- zeden
- zein
- zenbat
- zentzun
- zerarren
- zeregin
- 1 zeren
- zergatik
- zerikusi
- zerok
- zerrentxori
- zertako
- zeru
- zeu
- zeuen
- zeurok
- 1 zizka
- 1 zor
- zorion
- zoriontasun
- zorrotz
- 1 zur
- zurra-zurra
- zuzentzaile
goiburua
1 zerren.
Onom.:
Bartolo fijo de Domingo Cerrena. (13669 Arzam 464.
sense-1
1.
(BN-ciz-mix, Sal, S, R; SP, Lar Dv (cita tbn. a Ax), Añ (G), HeH Voc, VocBN , Hb, Gèze, H, Foix ap. Lh),
zarren
(Ae). Ref.: A; A Aezk 300; Lh; Lrq; Iz R 397; Gte Erd 274.
Carcoma; polilla. "Zerrena, teigne" SP. "Zerrena, zur iale har ttipitto bat" HeH Voc. "Carcoma, gusanillo que roe la madera" Lar (v. tbn. Añ). "Broma" Ib. "Polilla" Lar y Añ. "Mite, ver" Gèze. "Ver qui ronge les étoffes, les papier, le bois..." H. "Carcoma, gusano, polilla" A. "Mite" Lrq. "Zarren, polilla de la ropa" A Aezk 300. "Zerrenak jaten du arropa (S)" Gte Erd 274. v. zeden, 1 pipi.
Eztitzazuela egin zuen thesaurak lurrean, non zerrenak eta herdoillák goastatzen baititu. "Tigne". Lç Mt 6, 19 (Ip zerren; He har). Zuen abillamenduak zerrenez betheak dirade. Lç Iac 5, 2 (He zedenez janak, TB harrez). Ardurako arropari etzaika zerrenik egiten. Ax 38 (V 24). Zurari pipia, oihalari zerrena, urdaiari zedena, eta haragiari harra bezala. Ib. 340 (V 226). Ezta zerrenik oihala hala eta hain gisa gaixki bilhakatzen duenik [...] nola konzientzia gaixtoak egiten baitu bere burua. Ib. 423 (V 274; Añ GGero 282 sitsik). Ezi hala nola zerrenak arropetan egiten baitira eta sortzen dituzten arropak berak jaten, orobat ere [...]. AR 405. Eta nola zerrenek azanzik egin gabe abithiak andeatzen baitituzte, orobat [...]. Ib. 405. [Kutxetan] etzen ibilki zur jale zerrena. Ox 68. Zerrenak zura egiten ohi duen bezala, barnez barne suntsitu. JE Ber 41. Zer nahi bare, har, mamutxa ta zerren jaten omen dute. Eta zerrenak bereziki! Dass-Eliss GH 1924, 412.
Carcoma; polilla. "Zerrena, teigne" SP. "Zerrena, zur iale har ttipitto bat" HeH Voc. "Carcoma, gusanillo que roe la madera" Lar (v. tbn. Añ). "Broma" Ib. "Polilla" Lar y Añ. "Mite, ver" Gèze. "Ver qui ronge les étoffes, les papier, le bois..." H. "Carcoma, gusano, polilla" A. "Mite" Lrq. "Zarren, polilla de la ropa" A Aezk 300. "Zerrenak jaten du arropa (S)" Gte Erd 274. v. zeden, 1 pipi.
Eztitzazuela egin zuen thesaurak lurrean, non zerrenak eta herdoillák goastatzen baititu. "Tigne". Lç Mt 6, 19 (Ip zerren; He har). Zuen abillamenduak zerrenez betheak dirade. Lç Iac 5, 2 (He zedenez janak, TB harrez). Ardurako arropari etzaika zerrenik egiten. Ax 38 (V 24). Zurari pipia, oihalari zerrena, urdaiari zedena, eta haragiari harra bezala. Ib. 340 (V 226). Ezta zerrenik oihala hala eta hain gisa gaixki bilhakatzen duenik [...] nola konzientzia gaixtoak egiten baitu bere burua. Ib. 423 (V 274; Añ GGero 282 sitsik). Ezi hala nola zerrenak arropetan egiten baitira eta sortzen dituzten arropak berak jaten, orobat ere [...]. AR 405. Eta nola zerrenek azanzik egin gabe abithiak andeatzen baitituzte, orobat [...]. Ib. 405. [Kutxetan] etzen ibilki zur jale zerrena. Ox 68. Zerrenak zura egiten ohi duen bezala, barnez barne suntsitu. JE Ber 41. Zer nahi bare, har, mamutxa ta zerren jaten omen dute. Eta zerrenak bereziki! Dass-Eliss GH 1924, 412.
sense-2
2.
Sífilis.
[Alkoolari emanez geroz] bi gaitz badira haatik, bertze guziak baino ardurago lotzen zaizkonak [...]; tuberkulosa lehen; bigarren, hitzerdika izendatu nahiz, zerrena deitu izan dugun hura. Lanik ez, laster esku-gainik ere ez, osagarria bertzalde xartua. JE Med 149. [Bera jendetik jendera, eta ez aberetarik jendera, dabilan gaitz bat da]. Izenik gabeko gure gaitzari izen baten emaitekotz, erran ginezoke gogotik: zerren-zirika. Ib. 133.
[Alkoolari emanez geroz] bi gaitz badira haatik, bertze guziak baino ardurago lotzen zaizkonak [...]; tuberkulosa lehen; bigarren, hitzerdika izendatu nahiz, zerrena deitu izan dugun hura. Lanik ez, laster esku-gainik ere ez, osagarria bertzalde xartua. JE Med 149. [Bera jendetik jendera, eta ez aberetarik jendera, dabilan gaitz bat da]. Izenik gabeko gure gaitzari izen baten emaitekotz, erran ginezoke gogotik: zerren-zirika. Ib. 133.
zerren
-
1 zerren....
-
Onom.: Bartolo fijo de Domingo Cerrena. ...
-
1. (BN-ciz-mix, Sal, S, R; SP, Lar Dv (c...
-
2. Sífilis. [Alkoolari emanez geroz] bi...
0 / 0 2 zerren >>
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
