OEH - Bilaketa

84 emaitza zart bilaketarentzat

Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
zart.
sense-1
(V ap. A ), dzart (V-m-ger, L-ain, Sc ap. A), sart .
(Onomat. que expresa acción decidida, pronta).
Barriz onetan miru izalak / zerutik yatzirik egaz / zart txoriari / erpak ezarri / ta dau igesten beragaz. Zav Fab RIEV 1907, 94. Alderatu zitzaion nagusia eta zart ostikoaz joaz diyo: [...]. PArt ( in Bil 173 ). Barkatuko dautazieia zart erraiten badut? JE Bur 104. Zart egia nor nahiri emaiten duten hetarik. StPierre 30. Ixill beatz gañean / ondotxora yoan / ta, sart! mitxeletea / eskuratu eban. GMant Goi 27. Eruak bat eta ura, zart. (G-azp). AEF 1921, 56. Eskua sartzen du alphotxetan, eta zart, erbiari igortzen dio. Barb Sup 30. Hots, noizpeit erbia, zart! badoa. Ox 88. Eta sist, mokoarekin, / eta zart, aztaparrekin. Ib. 106. Ehun libera, dio zart erantzuten. JE Ber 46. Aldazbeeran, pedalai eragiten joan, eta gero, zart! bat-batean balaztatu. Erkiag BatB 73. --Nik --ihardoki zuen italianoak-- opera-ekei bat molda nezake [...] --Nik ere --jalgi zion zart polonesak--. GH 1972, 58.
azpiadiera-1.1
(AN, Sal, R ap. A ; H), dzart (V-ger-m, L-ain, Sc ap. A).
"Onomatopée signifiant le son que rendent un coup sec, un choc" H. "Onomat., ruido seco de un golpe" A.
azpiadiera-1.2
(H), dzart. (Onomat. de explosión, de reventón).
Dzart, tiro arteza bota eutsan aurreko oiñetara. Erkiag BatB 55. --Metxa? --Nolakoa uste dezu! Tiro egiteko erakoa! Zart! Lertuko duana. Lab SuEm 203.
azpiadiera-1.2.1
Buztana bihurtuz gora, / turrut eta zart.Ox 98 (ref. a una ventosidad).
azpiadiera-1.3
(V, B ap. A ).
"[Onomat. de] palmetazo" A.
Nire eskolara datozanean, zart zart zart seirai ederrak emongo. A Ezale 1899, 248b.
azpiadiera-1.4
(V, G, AN, Sal ap. A ).
"[Onomat. de] quebradura de objeto duro, por ej., un cristal" A.
Ni saltatu nintzan soroko azpikaldeko ormatik beera, eta zart!, txongatilla izurratu nuan. Neronek entzun nuan otsa. AZink 108s.
azpiadiera-1.5
(B, BN-baig ap. A ), dzart (V ap. A ) .
(Onomat. del rompimiento de una cuerda). " Idiak hasi zireneko indar egiten harri handi haren zilotik atheratzeko, zart! sokak hautsi edo ethendu ziren (BN-baig)" A.
azpiadiera-1.6
(B ap. A ).
"[Onomat. de] chisporroteo" A.
azpiadiera-1.7
(Onomat. de corte).
Eta aiztoak, zart! ezkerreko eskuan ebaki aunditxoa egin zion. Urkia EEs 1926, 215.
azpiadiera-1.8
Eroak bat eta bera zart. (Erdi-ero oietakoekin argi ibiltzeko adierazi nai du)EZBB I 97 (Interpr?).
azpisarrera-1
ZART EDO ZALAPART. "(V-gip), resolverse a una de dos cosas opuestas, por ej. 'al vado o a la puente'" A. v. ZIRT EDO ZART (s.v. zirtz-zart).
azpisarrera-2
ZART EGIN (Lar, H; sart e. V-gip ap. Iz ArOñ). a) "Reventar", "estallar" Lar. "Zorro zart egiteko zorian bethea, [...] au risque de crever" H. "Sart egin dau, se ha reventado" Iz ArOñ.
Bere barruak [...] erdi erretxoa zan legez, zart bere egin bear eutsan. Ezale 1897, 291b. Bere mathela gorriak zart egiteko heinean haizez hanpaturik. Barb Piar I 73. Biar dala Zanpantzart, egin dezagun arte tripan larruak zart. (G-bet). A EY I 320. Yan-andituta daukagu beia, zart egin artean. (V-m). A EY III 313. Farrez leher eta zart eginik bertan hiltzen dira. Mde Pr 73. Zart iteko pundian sagia hantu zen. GH 1972, 285. (ap. DRA)
azpisarrerakoSense-2.1
Etxekoandre gaztea ere zart egiteko [= 'dar a luz'] egunetan zijoen arren.Ugarte Obaria 112.
azpisarrerakoSense-2.2
Explotar.
Ta zart egiñez labe ondoan ziran kaldaitarrak kiskali zitun [garrak] . 'Erupit' . Ol Dan 3, 48 (Dv jauzi, Ker, BiblE zabaldu).
"Azak eta be burua aundi einddakuan zart eitte juek sarrittan" Elexp Berg.
Aspaldian bularraren ondarretan sortu izan yakon zaletasun azia, noizbait zartegiñez ernetan ikusteko antsiz ta egarriz egoana. Erkiag Arran 66.
b) "Eztuzu entzun? Zart egin du bada, n'avez-vous pas entendu? Cependant cela a rendu un coup sec" H.
(Con bihotz). Latir con fuerza (el corazón), emocionarse.
Ta bijotzak zart egiten dautse / irakurten dabenian; / lenenguaz be asetu ezin, / an duaz bigarrenian. Enb 36.
c) (V-gip, G-goi). Ref.: A; Etxba Eib; Elexp Berg. "Quebrarse, por ej. un vaso" A. "Quebrarse o resquebrajarse objetos duros. Bonbian ondiakin kristal guztiak zart ein zeben" Elexp Berg.
Zuk ez dakit nik, baiña euskerak / laster egin bear du zart. Olea 232. Bere osasun onak / laister egin zun zart. Insausti 134.
d) (V, G, B, Sal, R ap. A; dzart egin Vc, BN ap. A). "Romperse una cuerda" A.
e) "(B, BN, ...), relajarse los nervios" A.
f) "Zart eindda egon, zoratu samartuta egon" Elexp Berg.
azpisarrera-3
ZART ERAGIN. "Sartereiñ, reventar" Iz ArOñ. "Sárt eraiñ xaot, hacer reventar" Ib.
azpisarrera-4
ZART ETA ZART.
Ak barriz, oni yaramonik egin baga, zart eta zart subeari buztana kendu egin eutsan . (V-arr) "Dale que le das" . A EY II 462.
azpisarrera-5
ZARTEZ (S ap. A; Dv, H, Foix). a) "Brusquement" Dv y Foix. "Tout à coup" H. La fuente de Azkue, Duvoisin y Harriet es SGrat.
Saragoserat bürüz, zunbait ürhats egin dianeko, düdan bezala, baratzen da [mandua]; zartez üngüratzen Jakarat. SGrat 13. Sorgiña aiz bada i, esan zion zartez, ire begiratuak orrela zoratzen nauen ezkero. 'Brusquement' . Or Mi 26. Atea zartez itxi. Zait Sof 92. Orain zartez, ustekabean ikusi baitzaitut. Ib. 45. "Dzartez (S-saug), en un clin d'œil" Lh.
b) "(BN-lab), estallando. Etxeko barrika ederren ustaiak leherraraziko zituen zartez" A.
Seietan hogoi kilo aztaren jabe egina naizela, eta etxeko gupela ederrenaren ustaiak leherraraziko ditudala zartez, heien barnean sartzea bezen xuxen! Barb Sup 18.
azpisarrera-6
ZART-ZART (Onomat. de palmetazos). "Zart-zart emoiona gogotik, emakumea, etxana ori bestela eskolara joango (V-m)" A.
azpisarrera-7
ZIRT EDO ZART, ZIRT ETA ZART. v. zirt-zart.
zart
0 / 0 ZART-ZART >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper