OEH - Bilaketa
2 emaitza zalutu bilaketarentzat
goiburua
zalutu.
sense-1
1.
(H),
zaluitu (-lh- H),
zalhetu (H),
zaloitu (-lh- H),
zaloindu (-lh- H),
zaulitu (H).
Inclinar(se), doblar(se) (sentidos prop. y fig.). "Rendre ou devenir [...] prompt à obéir" H.
Aitzinekoetara dozil eta obedient garaten humilitate batetara nahi gaituan othoi zalhutu eta erekharri. Lç ABC B, 2v. Kanaberak, arbole gazte mehiak eta mihimenak zalhutzen tuzu, eta aizia baratu onduan leheneko estatura itzulzen. AR 397.
Inclinar(se), doblar(se) (sentidos prop. y fig.). "Rendre ou devenir [...] prompt à obéir" H.
Aitzinekoetara dozil eta obedient garaten humilitate batetara nahi gaituan othoi zalhutu eta erekharri. Lç ABC B, 2v. Kanaberak, arbole gazte mehiak eta mihimenak zalhutzen tuzu, eta aizia baratu onduan leheneko estatura itzulzen. AR 397.
sense-2
2.
(
-lh- Arch VocGr, H),
zaluitu (AN, L; Aq 908 (AN); -lh- Lar Sup, H),
zalhetu (S; Lecl, H),
zaloitu (-lh- H),
zaloindu (-lh- H),
zaulitu (B; SP Dv, Lar Sup, Aq 908 (AN), H, VocB
),
zailutu, salhutu (SP),
saluitu (SP)
Ref.:
A (zaluitu, zaulitu);
Lh (zalhetu);
Izeta BHizt2 (zaulitu)
.
Hacer(se) (una parte del cuerpo, etc.) flexible, ágil; (fig.) ejercitar(se). "(Hacerse) ligero, ágil" Lar Sup. . "Hacerse ágil" Aq. "Assouplir" Lecl. "Rendre ou devenir souple, fléxible, agile [...], vite dans le langage, exercé en une langue" H. " Izerditzearekin zaulitzen naiz, con sudar me pongo ágil" A.
Behin iaikiz gero eta aphur bat higituz gero, berehala zalhuitzen, manaiukortzen eta iratzartzen dira [oiñak] . Ax 490 (V 317). Baiña enseia bedi, has bedi eta berehala berotuko aise eta zalhuituko da. Ib. 490 (V 317). Halakoen mihiak, dio Ciceronek, lantzetaz pikhaturik sufla eta zalhu litezke. ES 167. Nola azkar- ta zaluitzea zangoak laister iteko . (375). LE-Ir. Karro bát doáie gogór ezin joánes arroitukétan; únta ólios, legúndu ta zaloituko dá. LE Urt 95v. Pilotan gehienik gorphutza zalutzen. Hb Esk 216. Denboratik denborala, oinez ibiltzen nintzan, ene zangoen zalhutzeko eta azkartzeko. Prop 1880b, 16. Bere zankhoak azkartürik eta zalhetürik ediren zütian. Ip Hil 174. Aro eder horrek phizten zeraukoten bihotza eta zalhutzen mihia. Arb Igand 146. Argitzen du [suak etxean], zalhutzen. (Interpr?). JE Bur 78. Zalhoindu mihia. Ib. 147. Frantses kondera zonbait artetan irakurtuz, jarriko zaie gogoa eta neurri onean zaloinduko luma. JE GH 1926, 552. Gorputza zalutuko, deskankailduko, adretuko diote. GAlm 1946, 15. Bai-baitzekin Beltranen besoa gudaldirik gogorrenak zauliturik eta trebeturik zutela, berea jan-edanetan eta emakumezko lizunkeritan erdoiturik zeukan bitartean. Etxde AlosT 102. Beha nola dituen beso-zangoak aztartzen eta zalointzen. Lf GH 1952, 76 (ap. DRA). Liburu ua ez nerabillan mihia zailutzeko. "Ad acuendam linguam" . Or Aitork 58. Erakusten diote lehenik zer gisaz zalointzen ahal dituzten beren beso-zangoak bai eta errainak ere. Herr 25-12-1958, 2. Garratoiak omen dabiltza, [...] jo hunat, jo harat, zangottoak zalhutu beharrez. SoEg Herr 23-2-1967, 1. Emeki emeki, egun guziz poxi bat gehiago, izpiritua zalutzen da. Gazte 1963 (6), 8 (ap. DRA ).
Hacer(se) (una parte del cuerpo, etc.) flexible, ágil; (fig.) ejercitar(se). "(Hacerse) ligero, ágil" Lar Sup. . "Hacerse ágil" Aq. "Assouplir" Lecl. "Rendre ou devenir souple, fléxible, agile [...], vite dans le langage, exercé en une langue" H. " Izerditzearekin zaulitzen naiz, con sudar me pongo ágil" A.
Behin iaikiz gero eta aphur bat higituz gero, berehala zalhuitzen, manaiukortzen eta iratzartzen dira [oiñak] . Ax 490 (V 317). Baiña enseia bedi, has bedi eta berehala berotuko aise eta zalhuituko da. Ib. 490 (V 317). Halakoen mihiak, dio Ciceronek, lantzetaz pikhaturik sufla eta zalhu litezke. ES 167. Nola azkar- ta zaluitzea zangoak laister iteko . (375). LE-Ir. Karro bát doáie gogór ezin joánes arroitukétan; únta ólios, legúndu ta zaloituko dá. LE Urt 95v. Pilotan gehienik gorphutza zalutzen. Hb Esk 216. Denboratik denborala, oinez ibiltzen nintzan, ene zangoen zalhutzeko eta azkartzeko. Prop 1880b, 16. Bere zankhoak azkartürik eta zalhetürik ediren zütian. Ip Hil 174. Aro eder horrek phizten zeraukoten bihotza eta zalhutzen mihia. Arb Igand 146. Argitzen du [suak etxean], zalhutzen. (Interpr?). JE Bur 78. Zalhoindu mihia. Ib. 147. Frantses kondera zonbait artetan irakurtuz, jarriko zaie gogoa eta neurri onean zaloinduko luma. JE GH 1926, 552. Gorputza zalutuko, deskankailduko, adretuko diote. GAlm 1946, 15. Bai-baitzekin Beltranen besoa gudaldirik gogorrenak zauliturik eta trebeturik zutela, berea jan-edanetan eta emakumezko lizunkeritan erdoiturik zeukan bitartean. Etxde AlosT 102. Beha nola dituen beso-zangoak aztartzen eta zalointzen. Lf GH 1952, 76 (ap. DRA). Liburu ua ez nerabillan mihia zailutzeko. "Ad acuendam linguam" . Or Aitork 58. Erakusten diote lehenik zer gisaz zalointzen ahal dituzten beren beso-zangoak bai eta errainak ere. Herr 25-12-1958, 2. Garratoiak omen dabiltza, [...] jo hunat, jo harat, zangottoak zalhutu beharrez. SoEg Herr 23-2-1967, 1. Emeki emeki, egun guziz poxi bat gehiago, izpiritua zalutzen da. Gazte 1963 (6), 8 (ap. DRA ).
azpiadiera-2.1
(-lh- H),
zalhetu
(Sc ap. A). "Olioak larrua zalhutzen du, l'huile rend la peau plus souple" H. "Ablandar" A.
sense-3
Gure ürhatxak zalhetürik. Casve SGrazi 30.
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
