1.
(-nh- L, B ap. A, -nh-Dv, H, Foix ap. Lh.),
zainar (-nh-H). Nervudo, musculoso, vigoroso."Nerveux, qui a bons nerfs"Dv.
"Nerveux, qui a du nerf, de la vigueur"H(s.v. zaina).
"1.º musculoso; [...] 2.º nervudo, quien tiene buenos nervios. Gizon ttipia baina zainarta da mazteki orren suia, [...] es pequeño pero nervudo"A.
Ezin zeba zuzketen haren oin zainharrak. HbEsk 28.
Ixterrak arin eta zainhart. HbEgia 130.
Han bizi zen gizon bat gorphutzez larria, besoz zainharta. Atheka 5s.
Gizon adinetako bat da, txipia bainan zainharra eta ernea. Prop 1883, 125.
(sg. DRA; la ref. es incorrecta)Igande eta besta egunetan han omen daude ostatuetan edo zokhotan: ez da hanbat zainhart izan behar hortako. ZbyRIEV 1908, 86.
Zilarrez jantzitako zaldi
ederrak baiño [...] auñ-narru bataz apaindutako
mando zainarra naiago zeukan. LhYol 17.
Mutil gazte zainhart batzu. JEBur 140.
Gerruntzeak hain guri eta zainhart. Ib. 28.
Bere beso zainharteri. BarbSup 146.
Bere esku zainhartak kurutzatu ditu. BarbPiar II 268.
Indartsu, besoak zaiñar, / gorputza, berriz, giarri. OrEus 388.
Gizon zaila eta zainarta baitzen. LarreArtzainE 125.
sense-2
2.(-nh- L, BN-mix, S ap. A), zainar, zainarde (-iñ- Sal ap. A). "Activo, laborioso" A. Zuhamu zaharretan, bere mutthurrekin, / eginak taratelu haltzairu gisekin, / hari dire luzeki pipia zainharrak. HbEsk 235.
sense-3
3.zainar (-iñ- B ap. A), sainar (-iñ- B ap. A). "Seco, enjuto de carnes, nevioso" A. "Saiñar (B), persona que no medra a pesar de su apetito" Ib. Cf. 1 zainar.
sense-4
4.Nervioso. Bai zera, --amaitu eban bere epaia, laster il ta laster piztu zan mutil zaiñartak-- Zuriñe ondo be ondo ezagutu ezpaneu ere! Ori baiño beste modutakoa dozu Txantonen alabea. ErkiagArran 74.
azpisarrera-1
ZAINART-BELAR(zainharta-belhar Dv A). "Herbe qu'on pile et dont on fait une sorte d'emplâtre pour guérir les foulures" Dv. Cf. A: "Zainhart [...] (B), cierta hierba", tal vez por zainart-belar o similar.