Harremana

    OEH - Bilaketa

    12 emaitza txarrantxa bilaketarentzat

    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    txarrantxa.
    tradizioa
    Tr. La forma txarrantxa se documenta en textos meridionales y xarrantxa en los septentrionales y en un ej. de Inzagaray.
    sense-1
    1. (V, G, AN, R; Lar, Añ, Izt 102v), xarrantxa (AN, BN; SP, Dv, H), zarrantxa (Añ), txarranza (Izt 102v) Ref.: A (txarrantxa, xarrantxa); Iz Als (txarrantxikin); Iz LinOñ 178; Elexp Berg; ZestErret .
     "Séran" SP. "Rastrillo para el lino" Lar. "Affinoir de peigneur de lin" Dv. "Carda, instrumento que sirve para separar el lino de la estopa" A. " Txarrantxikin bi klase, ee? Bat fina geatzen zana, txarrantxan geatzen zana, fina; eta besti [...] " Iz Als. Hay tbn. txarrantxa en Izt C 233, sin trad., en una lista de herramientas de labranza. Cf. JE GH 1924, 394: "Bazen lan hortako frantsesez 'poisset' deithu tresna bat: taula bat xutik, sahetsean arteka batekin. Arteka huntan sartzen ohi zuten [...] ahurtara bat liho zango [...]. Gero makila mehar xorrotx batez luzera joiten zuten, phiru larrien arrailtzeko. Gaude taula hari etzakotenez erraiten xarrantxa".
    Penatzeko lanabesak han dire aurkhituak [...] Orraze eta xarrantxak baita orratz meheak. EZ Man I 103. Txarrantxia deritxon / orrazi askatuban. Mg PAb 144. Kukusturik dagozan lino gijaubak, daruez barriro txarrantxara, ta an erbatzak juakoz. Ib. 139. Gero darue [linua] txarrantxetara ganak aterateko. Ib. 138 (quizá forma nominal de txarrantxatu). Largaten ditugula / bertan kukusturik, / eta txarrantxarako / ederto gijaurik. Ib. 146. Ni, nere etxetik urruti, ez-ezagunen artean, txarrantxa gaiñean etzandakoa baiño areago nabil. NEtx LBB 80. Txarrantxarekin [liñoa] arrotu ta bigun-bigun jarri, ta orduan aria egin, gizonezkoak txabilan da emakumeak ardatz txikiakin. BasoM 27.
    azpiadiera-1.1
    Cf. VocNav: "Charrancha, en el sentido de espada grande, dice Cejador que se usa en Alava y Navarra".
    Bijamonerako aurrez-aurre bat, desapijo bat, itundu eben. Ez batak ez bestiak gura eben burrukarik ezpatakaz, txarrantxakaz edo pistolakaz, edo olakoekaz. Kk Ab II 29.
    sense-2
    2. (G-to-bet-nav, AN-5vill, L-ain ap. A), xarrantxa (V-arr-oroz ap. A; H), sarrantxa (V-arr-oroz ap. A). "Collier à pointes d'un chien de berger" H. "Carrancla, collar de hierro de los perros" A. v. LEPA-TXARRANTXA, s.v. lepo.
    Xarrantxa lepondoan jarri-ta, atariyan lotuko ninduen. Inzag Eusk 1926, 125.
    (G-azp-to-bet). Ref.: Zt; Iz To (itxitura); ZestErret. "Alambre de pinchos" Zt. "Txarrantxakiko ixtura, la cerca de alambre con púas" Iz To (s.v. itxitura).
    Iñun burnirik badu, / aiek erdoi-mantxaz; / atzeko tapa, berriz, / lotuta txarrantxaz. Zendoia 207.
    sense-3
    3. (V-ple, Sal, S), xarrantxa (B, BN-baig, S; H), sarrantxa (B, BN-baig), txarrantxo (A Apend) Ref.: A (txarrantxa, xarrantxa, sarrantxa); Lh (xarrantxa); Izeta BHizt2 (xarrantxa) .
     "Gourmette à dents d'un licol de mule" H. "Especie de freno que lleva el macho en el cuello, no dentro de la boca" A. "Sobarba, especie de freno para los asnos y caballos. Xarrantxak larrutu diakok mandoari kokotz-azpia, la sobarba le ha desollado al macho la parte baja del hocico" Ib. "(S-saug), mors" Lh. " Txarrantxo, cosas de hierro, paralelas del cabestro" A Apend. . Cf. VocNav: "Charrancha, [...] pieza de hierro curva con dos filas de sierra que se les pone a las caballerías entre la quijada y el belfo para que obedezcan mejor a los tirones del ramal (Cirauqui, Salazar, V. de Yerri)".
    Buruko krapestuak grandeza badu; [...] xarrantxak salbu, / tratu hortan hainitzik ezliro galdu. 'Caveçon' . ChantP 88.
    sense-4
    4. (G-azp ap. A ), xarrantxa (B, BN-baig ap. A ; H).
    "Terme de charpentier: morceau de planche, de latte, cloué par ses extrémités à deux pièces de bois pour les maintenir jointes ensemble" H. "Sostén oblícuo para sujetar un pie derecho" A. " Xarrantxa, piezas con que se sujetan provisionalmente los marcos de puertas y ventanas, hasta tanto que queden incrustadas en la pared que se está construyendo" Ib.
    Posteen txarrantxak kentzen ari zala, postea irristatu beetik. BAyerbe 35.
    sense-5
    5. (B ap. Izeta BHizt2 ), txarrantx.
    Almohaza. "Cepillo de hierro para limpiar a las vacas. Beiek txarrantxakin garbitzen tugu " Izeta BHizt2. .
    Txarrantx burusi ta isara. "Almohazas" . Or Tormes 11. Eskuz bizkarra legun, ua zun txarrantx. "Le servía de almohaza <-hada>" . Or Eus 359.
    sense-6
    6. txarrantx (BN-baig ap. Satr VocP ).
    "Vara alta para el acarreo de la mies" Satr VocP. . "Llegó otro tercero con una charrancha y le sacudió" (Alsasua, 1725). LexHNav II 154. "Con su palo o charrancha de carro" (Ergoyena, 1730). Ib. 154. Cf. VocNav: "Charrancha, [...] cada uno de los palos recios y puntiagudos que se colocan en los carros para acarrear mieses (Cuenca, Arzoz-Tierra Estella)".
    sense-7
    7. txarrantx (BN-baig ap. Satr VocP ).
    "Pieza de madera que sirve para regular la distancia entre las muelas del molino" Satr VocP .
    v. tbn. HerVal 167.
    azpisarrera-1
    ALANBRE-TXARRANTXA.
    Alambre de púas. " Alanbre-txarrantxa ta alanbre larretxa dana bat da " ZestErret.
    azpisarrera-2
    SEGA-TXARRANTXA. v. sega.
    azpisarrera-3
    TXARRANTXAN. Cardando. "Xarrantxan haritzea, eraunstea, jardutea, trabailler à peigner le lin, chanvre" H. v. txarrantxatu.
    Txarrantxarijak ditu / txarrantxan iminten [...] kirruba alde batian / besteti amuluba. Mg PAb 146.

    txarrantxa

    txarrantxa
    0 / 0 ALANBRE-TXARRANTXA >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    z-library z-lib project
    Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper