OEH - Bilaketa

157 emaitza traba bilaketarentzat

Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
traba.
tradizioa
Tr. Documentado tanto en textos septentrionales (desde el s. XVII) como meridionales (desde el s. XVIII). En DFrec hay 34 ejs.
sense-1
I . (Sust.).
azpiadiera-1.1
(V, G, AN, BN-arb, S; SP, Urt, Arch VocGr 202, VocBN , Gèze, Dv, H) Ref.: A; Lrq; Etxba Eib ; Elexp Berg ; Gte Erd 18, 25, 54, 302; ZestErret .
Impedimento, obstáculo; estorbo, molestia. "Absoluta lingua, [...] mihi traba gabékoa " Urt I 49. "Estorbo, impedimento, traba" A. " Juan daneko zortzi egunian, trabia darabit iztarrixan " Etxba Eib. "Ez dut nahi enegatik ukan dezazun trabarik (BN-arb)" Gte Erd 18.
Hareraiñoko enpatxu eta trabak khendurik. EZ Man I 23. Hartarakotz, Iaun puxanta, zuk iguzu sartzea, / traba guztiak khendurik zori onez bethea. EZ Man II 139. Baldin trabarik izan ezpalu gogora zaizkan pensamendu gaixto hek obratu nahi bazituen. Harb 159s. Eta eskasten pazientzia den trabarik xumeena aurkhitzen duten bezaiñ sarri. Ch III 7, 2. Bertutea pratikatzean edireten diren traba lehenbizikoak bentzutzekotzat. He Gudu 81. Beste gauzak izan oi dira eriotz onaren trabak. Mb IArg I 286. Ene leialtasun eskasa ez dakidan traba bat billaka zure ungi egiñen errezibitzeko. Mih 60. Mingañian traba eta moteltasuna dudanian. HondarSerm 137. Eztut zeren nere burua lausengatu gazte ta hazkar naizelakoan; traba ez jeusak horiek herioaren kontra. Dh 121. Altxatu gorphutzeko traba guziez gorago, guzia izpirituala bilhakatuz. Jaur 165. Gizon bat dugu traba. Laph 204. Traba guziak libratu ditu / gizon oien predikuak. PE 28. Etzera oroitzen zenbatxe traba arki zinuzan Erroman bertan? Bv AsL 176. Baduela aski indar traba guzien gainetik joaiteko. Jnn SBi 130. Mündü hontako lanjer eta traba güzien artetik. Ip Hil 225. Eskuarak ez bezalako trabak ditu Frantsesak jende arrotzarentzat. Arb Igand 17.


( s. XX) Bidean eukazan labantasun, traba, utsune ta miñ artzeko arriskoak. Ag Kr 141. Agindu zion kendu zitzala aguro aguro Masabiellko esola ta traba guziak. Goñi 90. Jarriko ditu traba franko. Ill Testim 6. Ongi handia eginik gisa guzietara traba handien artean. StPierre 33. Gure xaharreri iduritzen zaiote poxolu eta traba direla orori. Barb Sup 54. Traba bat badiat hemen... / (erhiez bulharrak hunkitzen ditu). Ox 43. Traba asko eman gabe / taberna inguruan. Tx B I 159. [Eri-handien baitako berriak argi ikusteko] trabak ditugu gure aldetik eta ilunduraren gatik. FIr 184. Erritarren orniketari trabak ipiñiko ez lizkioteken landola eta lantegietako mota guzitako langille eta banakariak. EAEg 29-10-1936, 163. Lengo trabia nora kenduko / artu ta Kaja Ahorrosera. And AUzta 140. Traba bat, norbere askatasunaren gutxitze bat. Vill Jaink 162. Pereira traba bazuen ere. Ardoy SFran 258. Mendiak ziar traba barik bestealderatuartiño. Alzola Atalak 69. Zintzurrean zuela zerbait traba. Xa Odol 163. Mintzaira xumeak traba batzu zirela egiazko aintzinamenduentzat. Larre ArtzainE 135. Baiña iruko taldea bear zuan erritik edo gertutik, eta ori zan traba gogorra. Insausti 233. Traba latza ipini zion bere buruari antzinakoek hain gogoz eta debekurik gabe zerabilten amorioa baztertu zuenean bere kantutik. MIH 263. Hizkuntz legeen lokarriak eta trabak. Ib. 116.

v. tbn. CatLan 30. Brtc 71. MarIl 109. Gy 115. Hb Esk 228. Dv LEd 239. CatS 114. AJauregi EE 1885b, 176. Zby RIEV 1908, 758. Lap 25 (V 15). HU Zez 32. JanEd II 81. Iratz 187. Zerb IxtS 107. Mde Pr 78. Etxde JJ 227. Txill Let 127. Erkiag BatB 87. Uzt Noiz 95.
azpiadiera-1.1.1
(Gc ap. A; SP, Lar, Añ, H). (Ref. a determinados utensilios que sirven para sujetar, trabar o refrenar). "Traba, trabas, trabak, loteskuak" Lar y Añ. "Entraves, liens qu'on met aux jambes des chevaux ou autres animaux. Zaldiari trabak ezartzea, [...]. Eskuineko traba hautsi du, il (le cheval) a brisé l'entrave droite" H. "Torno o galga, estaca que se aplica al carro como defensa en cuestas muy pendientes" A.
Hango leihoetan ezarri zituzten [...] taulazko traba suerte batzu. Elsb Fram 106.
sense-2
II . (Pred.).
azpiadiera-2.1
1. "(Estar en) cinta, (c.) izorra egon, [...] (AN) traba " .
Denboran aitortu balu / traba gelditu zela, / horrengatikan ez daiteke / ezkontzarik zerra. (B). Balad 181.
azpiadiera-2.2
2. (V-gip, AN-gip) Ref.: BU Arano; Vill.
" Traba egon, estar ocupado, lo mismo un vehículo que un cacharro o una habitación. Taxiya traba zeon " BU Arano. . " Ontziya traba baldin badao (V-gip)" Vill (comunicación personal).
azpisarrera-1
TRABA EGIN (V-gip, G-azp). Ref.: Etxba Eib; Elexp Berg; ZestErret. Obstaculizar, estorbar. "Estorbar, entorpecer. Arek bixak, alkarri lagundu biarrian, alkarri traba eitten detse" Etxba Eib.
Hala ere [ifernuak] idukitzen tu guztiak erraxki / batak berzeari traba egin gabe aphurki. EZ Man I 96. Zure haztura gaixtoak traba egiñen darotzu. Ch III 12, 5 (SP kontra egin, Mst aitzinian jarri). Begira duzuelarik nihork eskas egin ez diozan Jainkoaren graziari, zenbeit erro khirats dunek bere urthameak goiti buthaturik traba egin ez diozan hazi onari. He He 12, 15. Dohain miragarriei traba egin zezoketen gauza guzietarik. Jaur 196. Ora bati beharriak ebaki ziotzaten, / nahiz berari trabarik egiten ez zioten. Gy 142. [Landareak] gothortzearekin batak bertzeari traba eginen dio. Dv Lab 330. Ibaia iragana ginuen [...]; zerbeitek traba egiten zaukun halere [...]: herrixka txar batek. Zerb Gerlan 107. Etxetik aizatzen zitun traba besterik egiten etzutela esanaz. Etxde JJ 228. Arek etzigun guri trabarik egiten. MMant 25. Bainan ez zuen nehork trabarik egin, ez-eta estakuru-keta abiatu ere. Larre ArtzainE 139.

v. tbn. JesBih 408.
azpisarrerakoSense-1.1
" Gurdi orrek traba aundia egiten du (G-azp, AN-gip, B)" Gte Erd 25.
azpisarrera-2
TRABAN. a) Obstaculizando. "Zure kotxia traban dago" Elexp Berg.
Uholdeari traban emogun Euskara. Iratz 62.
(Tras gen.).
Hire mendi hauk beiratuz, / Frantziari eta Espainiari / Mairuen traban pharatuz, / biak hala salbatuz! Zby RIEV 1909, 399. Lehenik bidean traban eta kausitu zituzten frantses gaixoek etzuten luzez iraun. Zerb Gerlan 88.
b) Molestando. "Traban egotia, munduan gauzarik tristiena" Etxba Eib.
azpisarrerakoSense-2.1
(Tras gen.).
Ni emen bizi? Ezertarako eznaizala? Iñoren traban? O, ez! Ag G 361.
azpisarrera-3
TRABATIK KENDU (V-gip ap. Elexp Berg). Quitar(se) de en medio. "Kendu ari trabatik" Elexp Berg.
Baiña antzuak uxo egin eta trabatik kendu, besteak jaixteko; bestela ezin gaztairik egin. And AUzta 102. Leenbizikoa, lotsa naiz esaten, baiña Jainkoa trabatik kentzearren ortaraiño eldu dira batzuk: gizadia betikoa zela uste izatea. Vill Jaink 61.
traba
0 / 0 TRABA EGIN >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper