Harremana

    OEH - Bilaketa

    19 emaitza tamaina bilaketarentzat

    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    tamaina.
    tradizioa
    Tr. Documentado al Sur desde mediados del s. XIX y al Norte sólo en Goyhetche (tamaiño ). La forma general es tamaña. Hay tamaiña en Villasante y en algunos bersolaris; tamaño en Arrue y San Martin, y tamañu en Iraola y Alzola. En DFrec hay 30 ejs. de tamaina y sendos de tamania y tamainu, todos ellos meridionales.
    sense-1
    1. (-iña V-gip, -aña G-azp; Lar), tamain (Hb), tamaiño (V-gip), tamaiñu (V-gip) Ref.: Lh (tamain); Gketx Loiola (tamaña); Elexp Berg (tamaiñu) .
     Medida, tamaño. "Tamaño" Lar. "Grand" Lh. " Personian tamaiñuai etxako begiratu biar " Elexp Berg. "Banastatxuan tamaiñoko azaburuak dauzkagu" Ib.
    Batzuer zaie eman tamaiño larria, / bertzer indarra handia. Gy 227. Arpegiya polita, / gorputza liraña, / txikiz ez det esaten / oñaren tamaña. Bil 61. Azpeitiarrak / dio irabazi; / oriyek desonratzen / ez edozein asi, / tamaña artako asko / nik ez det ikusi. Ud 62. Malkua zeriyola tantoka intxaurren tamañakuak. Sor Gabon 36. Gorputzaren tamañoko imajiña zillarrezko bat. Arr May 188. Klase eta tamañu guziyetakuak eta denak diferentiak. Iraola 73. Baldin jenioz izandu balitz / oitura alperrekua, / bide-ertzian eske jartzeko / tamaña ederrekua. EusJok 142. Kabi ta guzi iges egiñ dit / tamañ ortako uxuak. Tx B II 132. Guziyak ezin iritxi degu / altueneko tamaña. Ib. 180. Tamañua artze'idazu / nai dezun tamaña, / ikastia nia nuke / zuk dakizun aña. In. Tx B 162. Koxkor oiek beñere ez azitzea nai nikek! Nere esku balego, gurasook zaartu-arren, oiei gaurkoxe tamañan eutsi nai nitxiotekek. Ldi IL 19. Zapatak biar dituranik ez jetsat iñori esan eta ia zer tamañokoak biar dituran... alajaña! SM Zirik 81. Nere gorputzak otz-bero egokia bear du, bere tamaiñako neurri ori gorde gabe, otzak igarotzen banau, bereala izango ditut ondore txarrak. Vill Jaink 103. Uso baten antzekoa tamañuz, baiña suzkoa dana. Alzola Atalak 47. Altu bajuak daude munduan / etzera orduko tamaiña. Uzt ZArg 1-9-1974, 2. Nun agertzen diran egazkin txiki tamaiñuko bi. Gerrika 71. Ta gauez egiten da / lorikan goxona; / eta zortzi bat ordu / da tamaiña ona. Insausti 348. Euskal literaturak aurrenik duen alde txarra hizkuntza bera da, hobeki esan, hizkuntzaren tamaina. MEIG IV 53. Tomo bakoitzaren tamaina begiz joa eduki arren. MEIG VII 80.
    azpiadiera-1.1
    Nere erdiya izan zala bein / konparaziyo batera; / gizon onaren tamañarikan / beñere iritxi al zera? Tx B I 230.
    azpiadiera-1.2
    " Tamaña, [...] punto de edad, desarrollo físico, madurez física. Ezkontzeko tamañako neska " Gketx Loiola. .
    sense-2
    2. (-aña G-azp ap. Gketx Loiola), tamañu (V-arr ap. Totor Arr). (En ref. ponderativa al tamaño o importancia de algo; acompañado de adj. demostrativo). (Tal, semejante) manera, modo, punto. "Tamañu betera eldu ego allegeu, llegar a un límite" Totor Arr. "Naigabeakin, Santa Agedarako omen dago ura: tamaña ortaraño eluke gizonak bere burua ekarri bear" Gketx Loiola.
    Ez naiz arritzen nola diguten / tamaña ortako bengantza. MendaroTx 143. Or ez dek kristaurik bizirik geldituko tamaña ortaraño mendia puskatuta. Salav 90. Eranda ere ongi egoten / dira jatorrak diranak, / tamaña orretan ezin lezake / gizonik galdu eranak. Uzt Sas 232. Gizonak nola itzegin leike / tamaña ortan nabarmen? Ib. 232. Gauz ori ez da utzi bear / tamañ ortan zakar. Uzt Auspoa 22, 138. Geren bururik eztezagula / tamañ orretan ikusi, / gerr'onenian baño obia da / pake txarrenian bizi. Imaz Auspoa 24, 79.
    azpiadiera-2.1
    (Tal, semejante) categoría, clase.
    Ederki asko betia dauka / memoriko almazena, / estimatua bear litzake / tamaña ortako gizona. PE 29. Tamaña ontako gizonik ez da / dirubarekin pagatzen. EusJok II 156. Ez da nolanai aztutzekua / tamaña artako laguna. Uzt Sas 128. Bergaran sortutakoa zera / tamaiña ontako lora. Insausti 147.
    azpiadiera-2.2
    (Tal, semejante) cantidad.
    Ardo koloria dik bada onek, baña eztek ardua izango tamañ'ontan, nion nere artean. Sor Bar 90. Tamaiña ontan edo arako mailla artaraiño eskuratzen baditut, aski dut, eztut deusen bearrik. Vill Jaink 128.
    azpiadiera-2.3
    (Tal, semejante) tamaño.
    Tamaña artako sustorik ez det / artu juan dan aspaldian. Uzt Sas 266.
    azpiadiera-2.4
    (Tras sust.).
    Izan ere astuna da / gaurko lan tamaiña. Insausti 215.
    azpisarrera-1
    TAMAINA HARTU (-iña V-gip; -aña G-azp; tamaiñua V-gip). Ref.: Gketx Loiola (tamaña artu); Elexp Berg (tamaiñua artu). Coger la medida, controlar; dominar. "Onean da txaarrean, tamaña artu bear dio gizonak bere buruari" Gketx Loiola. "Eranai eta lanai tamaiñua artu bia jako" Elexp Berg. "Gero tamaiña artzen zanian euliana erun" Ib.
    Gure txalupa abilla dala, / au jendiaren mingaña! / indarrarekin artutzen zaio / urian bere tamaña. Xe 284. Pelota aidian artzen / frantzesaren maña, / indarraz artzen dio / nai duan tamaña. Ud 59. Emezortzi urtekua ez dago / esaten zuten Egaña, / baña Azpirozek aguro artu / ziyoen orri tamaña. EusJok 164. Denboraz berriz atera zera / ukabilkari bikaña; / makiña bati dotore asko / artu diozu tamaña. EusJok II 150. Modu orretan kontrarioak / aise artu du tamaña. Astiz GolBer 102. Inazio Manterola dago / arraun-lanian bikaña, / orrek ederki artutzen diyo / bere lanari tamaña . (1928). Auspoa 61, 130. Plomua motxa eta / gañera labaña; / ez da erreza, uste izan arren, / artzia tamaña. MendaroTx 364. Lenago ere euki biar du / egiñik zenbat azaiña, / oraiñdik ere gazte oieri / erraz artze'ie tamaiña. Auspoa 83, 68. Garai onari ederki asko / artuko dio tamaiña: / eiz-otsean mendiratu ta / lapurretan alajaiña! Olea 105. Janari onak jarri zituzten / eta aukera nai aiña. / Orrelakoan ez da izaten / erreza artzen tamaiña. BAyerbe 156.
    azpisarrera-2
    TAMAINA ASMATU. Controlar.
    Suari tamaña / asmatu eziña, / azala ikatz eiña, / mamiya gordiña. MendaroTx 83.
    azpisarrera-3
    TAMAINA BATEAN. "Tamañuen, tamañu beten, en llegando a un punto" Totor Arr.
    azpisarrera-4
    TAMAINA EDERREAN. "Al alcance de, a la medida de. Eskupetaantzako oraintxe tamaña ederrean txoria" Gketx Loiola.
    azpisarrera-5
    TAMAINAKO. "Tamaiñuko, a zer nolako [...]. Oiñ espabillauta dago, baiña, txikittan tamaiñuko burugogorra izan zan ori" Elexp Berg.
    azpisarrera-6
    TAMAINAN. a) (Con -t(z)eko). Como (para).
    Goiz guztia jardun zuten egur egiten bi gazteak, gurdikada pare bat betetzeko tamañan edo. Etxde JJ 55.
    b) "Tamañuen, tamañu beten, en llegando a un punto. Mesedeak ein bai bea, tamañuen kantzeu eiten da bat" Totor Arr.
    c) Moderadamente, mesuradamente. "Orri be lana tamaiñuan gustatzen jako" Elexp Berg.
    Dibersiyua / gaur etzait gutxi gustatu, / festak guziak onak dirade, / baña tamañan jostatu. Uzt Noiz 100. Lana tamañan ona da baña / ez da komeni geiegi. Uzt Sas 169. Ustez tamañan bein eran eta / ninduen oso mozkortu. BAyerbe 104. Geroztik bala zeurekin / biotz-mintzaren ixkiñan, / beragatik zenbiltzala / osasunetik tamaiñan. Zendoia 133.
    d) (Tras frase relativa). En el modo en que.
    Astea errerotzan / zekizun tamaiñan, / ganaduak perratzen / bein emen, bein an. Zendoia 49.
    e) Considerablemente.
    Erdera emen agertzen bada / zezendurik tamaiñian. Ayesta 91.
    azpisarrera-7
    TAMAINA POLITEAN.
    " Tamaña polittian ibilli, neurri egokian ibili, ongi ibili. Tamaña polittian nabil; lan geiegire ez, ta ondo " ZestErret.
    azpisarrera-8
    TAMAINATIK FUERAKO. "Fuera de tamaño, excepcional. Txala jaukau tamaiñutik fuerakua" Elexp Berg. "Ointxe be bota dok gizurra tamaiñutik fuerakua" Ib.
    azpisarrera-9
    TAMAINAZKO. Considerable, grande.
    Alde aurretik pentsatuz ekar / tamaiñazko mordoillorik. Ayesta 92.

    tamaina

    tamaina
    0 / 0 TAMAINA ASMATU >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    z-library z-lib project
    Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper