OEH - Bilaketa

448 emaitza punta bilaketarentzat

Sarrera buruan (59)


Sarrera osoan (389)

Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
1 punta.
tradizioa
Tr. Documentado en todas las épocas y dialectos. En DFrec hay 50 ejs., 4 de ellos septentrionales.
sense-1
1. (gral. (S ph-); Lcc, Urt, SP, Ht VocGr, VP, Lar, Añ, Dv, H; ph- Gèze). Ref.: A; Lh (pünta, phünta); Etxba Eib ; Holmer ApuntV ; Elexp Berg ; Gte Erd 223, 264, 265; ZestErret.
Punta. "Puntatik arinki plegaturikako xigorra" Urt I 8. "Bout" Ht VocGr 335. "Pico" VP 79r. "Punta para herir" Lar y Añ. "Punta de tierra que entra en el mar, [...] lurpunta" Lar. "(En el) pico de la lengua lo tengo, aotzean daukat, miaren puntan" Ib. "Makhila puntan, mokoan daramat, [...]. Mendi punta [...], sommet, front d'une montagne. Zuhaitz punta, cime d'un arbre. [...] Burukoaren punta, la pointe d'un mouchoir de tête" H. "1.º punta, vértice; 2.º (V-gip, B; FSeg, Izt C), pináculo" A. "Arta puntak ausi (V-gip)" AEF 1927, 83. "Lar-puntak uretan egosi (G-goi)" Arin AEF 1980, 65.

Elorrion egiten / millarez lanzeak, / punta zorrotzarekin / geziak, azkoeak. CancVizc 368. Aranze puntak hezurrean barrena sarthurik. Mat 200. Garbitzen ditu eri puntak ures. Ber Trat 60r. Piramideak ziren sepultura suerte batzuk [...] ondoan zabal eta puntan mehar. Ax 26 (V 15). [Kadran-orratzak] eguerditara / diadukan punta xehea. O Po 10. Zure puntatik zen altxatu. 170 (hablando a un monte). Hareazko puntaraiño. INav 134. Mintzo baitira mihiaren puntaz eta ezpainak bilduz. ES 134. Bekokia ganerik sur puntara. Arz 26. Suzko punta zorrotzez punxikatuak. Ch I 24, 3. Seska baten puntan ezarririk [esponya] eman zioen edaterat. He Mt 27, 48 ( TB, Echn, Hual, Samper punta, Ip phünta; Dv, Leon, Or, IBk, IBe mut(h)ur, Ur, Ol, Ker erpin ). Baiñan nola jo baiginduen itsasoak bi aldetarik ematen zioen leihor punta batean, enkaillarazi zuten han untzia. He Act 27, 41. Elhorri phünten artian. Mst III 20, 5. Oin-puntak ukitu zueneko. Mb IArg I 194. Andre tristeak beste arma ta ezpatarik bere miaren punta zorrotza baizen eztuela. Cb Eg III 370. Burdinezko puntak dituzten azoteekin. Lg I 340. Arbola puntatik. DurPl 70. Belhar pünta. Xarlem 941. Alanbrezko katea bat barrenontz puntak dituala. AA III 615. Atzamar puntako min bat. fB Ic III 263. Arrantzezko punten gainean. JesBih 452. An dijoa lasterka / lau oñen puntetan. It Fab 18. Bi beharri puntetarik. Gy 23. Oñ eta eskuetako beatz-punta guziak. Lard 121. Orratzaren puntiagaz. Ur Dial 23 (It musu, Dv moko, Ip mosko ). Behar da izan sakela bat punta batekin flanellazkoa. ECocin 51. Kalbarioko puntan. Xe 356. Errañu punta bat. AB AmaE 391. Zuthoin handi baten puntan. Jnn SBi 8. Lepoko pañoloan punta atzamartuaz. Apaol 33. Zortzi egiko oiala, zortzi puntako mantoia . Ag G 70n. Gerren punta. Barb Sup 87. Zango-punta. JE Ber 101. Soñutsik ontzi-puntan. Laux BBa 136. Biatzen puntetan jarririk [...] asi zan ariñeketan. Otx 60. Makilla-puntan daroa. Or Eus 176. Illargiaren adar-puntan bizi aiz. TAg Uzt 285. Aho-mihi guzietan bezala luma guzien puntan. Zerb Azk 50. Punta biko laphitz baten itxuran. Osk Kurl 77. Iru puntako edo iruadarreko txapelagaz. Alzola Atalak 141. Malacca? Erran zitaken Xinaren punta, itsasoan erhi luze bat iduri sartua. Ardoy SFran 183. Ezpataren punta begi-gaiñean ipiñiaz. Berron Kijote 113. Luma zar orren punta zorrotz ori katiaute. Gerrika 21. Hostaila batzu haga baten puntan. Larre ArtzainE 248. Gora jo nuan Santiomendiko punta arrapatu arte. Albeniz 75.
v. tbn. Harb 302. SP Phil 235. Tt Onsa 63. Urqz 14. Brtc 150. AstLas 32. UskLiB 42. Hb Esk 151. Laph 34. ChantP 90. PE 116. EusJok II 103. Arrantz 200. Sor Gabon 35. Bv AsL 169. HerVal 149. Elzb PAd 6. Elsb Fram 79. Zby RIEV 1908, 419. HU Aurp 51. Echta Jos 263. Iraola 56. Urruz Zer 26. Noe 75. JanEd II 145. Ox 159. Altuna 76. Zub 73. Tx B 125. Lf Murtuts 15. SMitx Aranz 217. Mde Pr 50. SM Zirik 105. Anab Poli 45. Bilbao IpuiB 233. Ugalde Iltz 14. JEtchep 44. Gand Elorri 43. And AUzta 121. Erkiag BatB 96. NEtx LBB 101. Salav 61. Lab SuEm 174. Azurm HitzB 31. Uzt Sas 356. Xa Odol 265. Casve SGrazi 110. ZMoso 49. Etxabu Kontu 74. Ataño TxanKan 93. Onaind STeresa 56.
sense-2
2. Extremo (no puntiagudo), borde. " Punta, orla" VP 75r. " Itxurribarriko puntatik oiñez etorri naz " Etxabu Ond 109. " Mahai punta baten jarri, mahai ertz batean jarri" ZestErret .
Isil isilik arzen dau telliak euri tangia, isil isillik emoten deutsa onek urrenguari, eta alaintxe dua puntan daguan tellaraño. Astar II 193. Zubi puntarat denean harritua baratzen du. Laph 120. Ederrago zaiote berak pharatzea ahokiaren puntan. Elsb Fram 162. Eta zelaiik ez dugu zeren iguriki harateko puntan, baizik herri xuri pollit bat. JE Ber 12. Lêngo puntatik irauli bear / zabaldutako belarrak. Or Eus 301. Eliza munduaren azken puntaraino ezagutarazteko. Zerb IxtS 112. Tronpeta oiu ikaragarri arekin erria punta batetik besteraño zulatu zuan. Ugalde Iltz 13. Aitona ta amona, Arrigorrietan bertan bizi ziran, baña beste herri-puntan. Osk Kurl 68. Erran zuan hariz beste puntako abots ikaragarriak. Ib. 29. Bi pare idi jarri [aulkiaren] bi puntatatik. And AUzta 86. Beste mai-puntan. Uzt Sas 107. Euskal Erri guzia punta batetik bestera korrituz. Albeniz 228.
azpiadiera-2.1
"Avanzada, zartu utseko puntaragiño, hasta una vejez avanzada" Izt 17v.
sense-3
3. (SP), ponta (Volt).
Punzada en el costado. "Pleurésie, pontak " Volt 106. " Puntak, pleurésie, mal de côté" SP.
Sahietseko punta batekin edo bertze eritasun bortitz batekin dolorez zarenean. Ax 201 (V 135). Badít hebétxe phüntá bat, eta hátsa bortxátzen ditázü. Lrq Larraja, RIEV 1935, 143.
sense-4
4. (Fig.). Lo máximo (de).
Bethi orhoitu behar da bertuteko akzionerik hainitz egiteaz gure espirituaren eta gaineko borondatearen puntaz. SP Phil 499 (He 506 izpirituaren puntaz, Echve Dev 554 arrazoiaz gobernatzen dan borondatiarekin). Eztut dudarik eman letzaketela bere izpirituko puntaren frogak. ES 178. Hatsik hartu gabe, bere nahi puntatik bizi, gau eta egun! "À la pointe de sa volonté" Ardoy SFran 26. Arratsaldeko seirak-zazpirak inguruan egokitu zan mare puntea. Etxabu Kontu 195.
sense-5
5. " Argi puntan, à la pointe du jour" H.
Munduan zen goiz oroz argi puntan iguzkiaren ialkitiari. Tt Onsa 15. Egidazu grazia bihotzean senti detzadan argiaren puntan zure ontasunaren fruituak. 50.
sense-6
6. Trozo pequeño, cosa pequeña.
Behar duk jakiñ lur gustia / punta bat baizen eztela. 168. Irakurri onoko punta au. Anab Poli 138.
azpiadiera-6.1
(Tras sust., con valor diminutivo). " Hegoaize punta dabil (G-azp)" Gte Erd 259 (junto a poxi, pixkot, etc., de otras zonas). v. PUNTTA (b).
Bildur naiz ilko zala, bestela onezkero letra punten bat egingo zuan. Apaol 29.
sense-7
7. " Pünta, clou (S)" Lrq.
sense-8
8. "Pluma de escribir [...]. Eskribitzeko puntia alperrik galdu jata " Etxba Eib. v. puntako. .
azpisarrera-1
AURRENEKO PUNTA-PUNTAN.
En cabeza, en primera posición.
Azken urte auetan aurreneko punta-puntan dabillen aurrelaria. Insausti 205.
azpisarrera-2
EZ PUNTA ETA EZ IPURDI. "Ori ezta ez punta ta ez ipurdi (G-azp) [= horrek ez du sentidurik]" Gte Erd 272.
azpisarrera-3
OZPIN-PUNTA (L, BN, S ap. Lh; Lar). "Punta de vinagre" Lar. "Commencement, pointe d'acidité" Lh.
azpisarrera-4
PUNTA ALA KURLO (BN-lab ap. A; puntalakulo H; puntalakuilo H). "Punta ala kurlo, [...] puntalakillo, punta ala killo, juego de niños que consiste en adivinar la posición de un alfiler oculto en el hueco de la mano" A. Cf. punttalakurlo.
azpisarrera-5
PUNTA HARTU. "Puntia artu. Txondor punta sutzea lortu, brasa bota, haga sartu eta punta estali ondoren" TxKE 95.
azpisarrera-6
PUNTA ATERA. Murmurar. "Nundik edo handik punta aterako diote (G-azp)" Gte Erd 128.
azpisarrera-7
PUNTA-EGILE. "Apuntador, el que hace y afila las puntas, zorroztaria, puntagillea" Lar.
azpisarrera-8
PUNTAKO. v. puntako.
azpisarrera-9
PUNTA-LUZE.
azpisarrerakoSense-9.1
a) Puntiagudo. Zapeta punta luzeak zituen, beltxak. JEtchep 79.
azpisarrerakoSense-9.2
b) "(V-arr-oroz-m), cierta especie de nuez puntiaguda" A.
azpisarrera-10
PUNTA-MAKUR.
De punta torcida.
Iagola barik aziko surra! / Arpegi kirten punta-makurra! Azc PB 261.
azpisarrera-11
PUNTA-MOTZ.
azpisarrerakoSense-11.1
a) Nombre de una danza.
Punta motzek ditu 2 zatitan 21 puntu. Izt D 115.
azpisarrerakoSense-11.2
b) "(V-ger), corzuelo, residuo de trigo que sale de la criba" A.
azpisarrerakoSense-11.3
c) " Punta motx, despunte (señales del ganado)" ZMoso 56. " Puntemotz, puntemotx, señal que se les hace a las ovejas en las orejas. Gure ardi guziek badaukete puntemotza begarrietan " Izeta BHizt2.
Arnegiko menditik galdu izan dira bi behi: [...] Biak ogi bihi kolore, biak xintxekin, ezker beharritik punta motx eta hartarik beretik xahorde. Herr 12-9-1957, 3.
azpisarrera-12
PUNTAN (L-côte ap. EI 203). (Precedido de -t(z)eko). A punto de. v. PUNTUAN.
azpisarrera-13
PUNTA-PUNTA.
azpisarrerakoSense-13.1
(En casos locales de decl. sing.). La misma punta, el mismo extremo. "Arbola punta-puntan dago txorixa" Elxep Berg.
Bi katu oiek punta-puntako / adar bitan jarri zian. Noe 74. Egun gutxiyan libru aundi bat punta puntaraño bete du. Iraola 91 (cf. infra PUNTARAINO BETE). Maldaren punta-puntan frantses banderaren landatzen ikusi ginuelarik soldado bat. Zerb Gerlan 64. Baserria Azkarate mendi punta-puntan. Albeniz 247.
azpiadiera-1.1
" Reala aurten punta-puntan dabil " ZestErret.
Ori dana, neuk nekiala ez nengoala punta-puntan preparatuta. Albeniz 168.
azpisarrera-14
PUNTA-PUNTATIK. "Indica lejanía" Etxabu Ond 109.
azpisarrera-15
PUNTARAINO BETE.
Llenar hasta arriba, del todo.
Etxia kanpotarrez puntaraño betia. Iraola 104. Kutxaria puntaraiño betiaz. Ib. 36. Egiñ siloak, bete belarrez / da arto berdez puntaraño. Olea ( in Auspoa 39, 139 ). Ibaia puntaraño betea zetorren. Salav 62. Nola puntaraiño etzan betetzen, autsa botatakoan zuloa egiten zan. JAzpiroz 114.
azpisarrera-16
PUNTARENGO. "Puntarengo limarixa ('limador de primera o buen limador') izan nai bok eu tapatzeko aña auts atara biarko dok limakin" SM EiTec1 152. v. puntako.
Sermolaria zelan zan puntarengoa. AB AmaE 218. Puntarengo dantzarien famia zeroien. SM Zirik 40. Nere lagun au dozu erloju-konpontzallia, puntarenguetarikua gañera. Ib. 65. Sasi-eskolakoen artean Nikanor Zumala puntarengotzat ezarriaz. Erkiag BatB 24. Langille ona, musika taldeko punterengoa, koruko abeslaria ta karlatarretan aurrenengoa. Etxabu Kontu 61.
azpisarrera-17
PUNTARENETAKO (puntanetako G-azp).
" Puntanetakua izan, bikaina, goren mailakoa izan. Harek erropak beti puntanetakuak ibilli ber izatettu " ZestErret. " Bai fubolista berri bat fitxau due, baña eztet uste puntanetakua danik " Ib.
azpisarrera-18
PUNTAREN PUNTA (En casos locales de decl., en sing.). La misma punta, justo la punta.
Gain-gaineko abarraren puntaren puntatik. JE Ber 34. Puntaren puntan / txoria zegoan kantari. SMitx Aranz 217. Altz baten puntaren-puntan / bi bele zeuden izketan. Mde Po 21. Hiru bider jo daike [irularia] makhilaz puntaren puntan. Osk Kurl 77.
azpisarrera-19
PUNTARIK PUNTA. De una punta a otra.
I beti txoriak bezela: puntarik-punta. ( Aldakorra la aitzindaria adierazteko ). EZBB II 11.
azpisarrera-20
PUNTATIK PUNTARA.
De un extremo a otro.
Irakurri eta gela puntatik puntara hasi zan urhats handiekin. Osk Kurl 25.
azpisarrera-21
PUNTAZ. De punta.
Esku-oñak josi zizkidaten an nere gurutze berean ta hau puntaz lurrean sartu. Mb IArg I 153.
azpisarrera-22
PUNTAZ BEHERA. Con la punta hacia abajo. " Segane probau zan baña lenengo kolpian puntaz bera lurria sartu zun sega " ZestErret.
Makhil zorrotz bana jaurtitzen zuten puntaz behera indar guztiaz. Osk Kurl 74. Makilla puntaz bera jarri. JAzpiroz 149.
azpisarrera-23
PUNTA-ZORROTZ ( VP 79v).
Puntiagudo.
Eta zauriz iuhiekirik / lanza-zihite garratzaz, / punta-zorrotz, aho-latzaz. 'À pointe aiguë' . O Po 64s. Paganoen hobi batzu, dorre punta xorrotz batzu iduri. Jnn SBi 66. Nun txapel punta zorrotz, / txartez eta abarkak? Azc PB 201. Egurrezko ziri punta-zorrotzak. Ibiñ Virgil 83. Aitzur, jorrai, aitzur-sarde, pikotza, hiru-hortzeko eta burdinarik zuten guziak [...] iraultzeetan zerabiltzaten punta-zorrotz musurkari guzietaraino. Larre ArtzainE 105.
azpisarrera-24
PUNTAZ PUNTA.
De punta a punta, de cabo a rabo.
Leitu zuen periodikoa puntaz punta. ZMoso 49. Hor laburzkan eta puntaz punta sailkatzen ditudanek hartu zuten halere iduri baino gehiago denbora. Larre ArtzainE 221.
azpisarrera-25
PUNTTA.
azpisarrerakoSense-25.1
a) (L, BN, S ap. Lh; Lar). (Dim. de punta). "(De) puntillas, oin punttetan" Lar.
Ematea punttak bere palotari. "D'armer de pointes sa férule" . Gy 310. Iresten belhar puntta. Hb Esk 236. Zango punttetan ixilik oherat hurbiltzen. Arb Igand 77. Zurxuri baten punttan. Ox 86. Iyo zan adarraren punttara. MendaroTx 101. Sokaren punttan pegar puntta bat, tutua doi-doia! "Un bout de cruche" . Barb Leg 145. Ganibet punttarekin eltxegorrari ñakako bat. Leon GH 1934, 22. Beatz-punttara. Txill Let 66. Joan zen espartinak eskuan, zango punttetan. JEtchep 40. Nere ille-punttaren bat ukitzeko asmoa duken guztiari. Berron Kijote 87. Larreko bazka puntta abiatzean. Larre ArtzainE 33. Mihiaren punttan. Ib. 105.
v. tbn. Iratz 51. Lf Murtuts 31. En DFrec hay 5 ejs.
azpisarrerakoSense-25.2
b) (Precedido de sust.). " Paper puntta bat, un papelito, un trocito de papel. Ume puntta, lapiz-puntta [...]. Ya le conocí yo a tu padre cuando era kabo-puntta " Zt (comunicación personal).
Ondo prejitu ezkero, ogi arranbarrillatubakin, tipula ta porru-perrejill piska batekin, saltxa ttantto bat, eta piper puntta batekin, a zer mokaruba! Alz STFer 120.
azpisarrera-26
PUNTTAN (AN-5vill ap. EI 203). (Precedido de -t(z)eko). A punto de. v. PUNTUAN.
azpisarrera-27
PUNTTA-PUNTTA .
(Dim. de punta-punta ).
Bere txortenaren puntta-punttan [lorea] . Bil 160. [Gure dantzetan andrea da] agurka, burustuz ta zapiaren puntta-punttaz bakarrik alderatu oi dan erregiña. Lh Yol 31. Har zazue Nafarroako mapa bat, eta ipar aldeko mugan ikusiko duzie eremu mehar bat mendiz haraindi Benafarroan barna sartzen dena. Eta puntta puntta hartan kausituko duzie izen arrotz bat arras bihurria eskualdunentzat: Valcarlos. Zub 57.
azpisarrera-28
PUNTTAREN PUNTTA .
(Dim. de puntaren punta ).
Ara, sagarraren adarraren makillaren punttaren punttan ama eta umiak [karnabak] ojuka. Sor Bar 16. Diruen punttaren punttan ikusten detalako nere Xixili zoragarriya. Alz Txib 91. Sagarraren adarraren / igarraren punttaren punttan. (Canc. pop. in Or Eus 169 ).
punta
0 / 0 2 punta >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper