Harremana

    OEH - Bilaketa

    242 emaitza poliki bilaketarentzat

    Sarrera buruan (4)


    Sarrera osoan (238)

    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    poliki.
    tradizioa
    Tr. Documentado al Sur desde el s. XVIII y al Norte desde mediados del siguiente (aunque aparece ya en el dicc. de Pouvreau). El de Archu (polliki ) es el único ejemplo suletino y el único septentrional anterior a Hiribarren. Al Norte se encuentran sobre todo las variantes palatalizadas (polliki, pulliki ). Lo emplean sin palatalización Hiribarren (puliki ), Barbier (puliki, pero tambien polliki ypulliki ) y Mirande (politki y poliki, pero también polliki ). La forma poleki se encuentra en Inza, EusJok, LuzKant (103) y J. Azpiroz (128), polleki en este último e Inza. En DFrec hay 71 ejs. de poliki, todos ellos meridionales, 11 (9 septentrionales) de polliki y 1, sept., de pulliki.
    sense-1
    1. (V-gip, G, B; VP 77r, Lar, Añ, H, Zam Voc), puliki (SP, Urt V 171, H), poleki Ref.: A; Etxba Eib; Elexp Berg; ZestErret .
     Bellamente, adecuadamente; correctamente, bien. "Joliment, proprement" SP. "Lindamente" VP, Lar, Añ, A. "Aseadamente", "hermosamente" Lar, Añ. " Aura poliki bizi da jubilau zanetik " Elexp Berg. .
    Gizon geienak moldekaiz ta gogorkiago eta andreak berenez poliki ta emekiago itzegiten dutela. Cb EBO 13. Utzi nazan emen / poliki atsedeten. BorrB 4. Midasek omen zituan belarri txit andiak, baña txit poliki illearekin estaltzen bide zituan. AA II 227s. Arku bat egongo da / sorotik aldean, / poliki ipiniya / San Martin bidean. Echag 86. Edozeinek yo duke pilota puliki, / bainan flakoak ez du iraunen luzeki. Hb Esk 212. Txoritxo oek zeñ poliki kantatzen duten. Arr GB 56. Zuek añ poliki apaindu dezuen ermita onetako Santa. Ag Serm 304. Erorrek ikusiko dek zein berera ta poliki Isabel ezkaitz ori neronek ezi ta zurituko dedan. A Ardi 141s. Orrek firmatu diyo / pasaporte ona, / poleki asten al da / Lazarorengana. (Interpr?). EusJok 77. Ezkaratza poliki lore ta maindire xuriz apaindu-ta. Lh Yol 49. Bittarte ortan dauden izarrak nork jarri ote dittu orren poleki ematen dutela? Inza Azalp 33. Besteak ere badakite beren buruak apaintzen, baita aurpegia poliki margotzen. TP Kattalin 187. Bart oso poliki atera zan jaia. Lab EEguna 106. Zein eder poliki yantziak dauden loreak! Ir YKBiz 133n. Otxolua. Onaa ezin polikiago ari dan idazle bat. Ldi IL 88. Bai mintza ere euskeraz ondo poliki! SMitx Aranz 216. Denda ura poliki jarria zegoan. Anab Poli 73. Buruz poliki gabiltzak baña / zartzen gogor ari gaituk. Basarri 34. Amerikatik natorrenian / poliki gara biziko. BEnb NereA 182. Eladeraz poliki omen daki. Zait Plat 62. Ni, ezkongai zaarra naiz... Ori, mutil zarra polikiago esateko bidea besterik ezta. NEtx LBB 86. Poliki moldatzen asi giñanean. Ataño TxanKan 51. Heiekin arras poliki ohartu nintzan frantsesari. Etchebarne 36. Onek ere bertsotan poliki egiten zuan, eta abots bikaiña. Insausti 29. Bi hiztegiak poliki antolatuak daude. MEIG II 109. Zuk hain poliki izendatzen duzun herrigintza hori. MEIG IX 64.
    v. tbn. It Fab 122. Ud 158. AB AmaE 394. FIr 177. TAg Uzt 117. Munita 115. Or QA 142. Lek SClar 117. Erkiag Arran 178. Arti MaldanB 202. Or in Gazt MusIx 10.
    azpiadiera-1.1
    Bastante, en buena medida, en buena cantidad.
    Diruba poliki izan biar du eta gure azkeneko egunak mundu ontan pasatzeko ez da arrimo txarra. Sor Gabon 47. Poliki irabazten degu. Ag G 120. [Tabakoa] Espainiatik heldu zen oraino puliki, haste hartan. Barb Sup 64. Berotu bear du poliki eguerdirako. Ldi IL 40. Bi urte nituneraño ez omen nindutenan eraman iñudearenetik etxera, ta orduko, nik ezaguera poliki. Or QA 39. Bigarren txanda onetan ere dirua poliki artu zuten. Anab Poli 113. Jendea poliki bildu zan. Ib. 101. Lur gutxi zuan, maizter batentzat poliki, bañan bi bizitzen ziran. Salav 30. Sagarra, oraindik poliki bazegok. Ataño TxanKan 92.
    v. tbn. JanEd I 22. Mok 7. Lek EunD 16.
    sense-2
    2. (V-gip, G, AN-gip, B; VP , H) Ref.: A; Elexp Berg; Gte Erd 145; ZestErret.
    Despacio, poco a poco. "Poco a poco, pasito" VP 78r. "Doucement, avec précaution, peu à peu" H. " Zoaz polikiago (G-azp, AN-gip)" Gte Erd 145 (junto a mantxoago, baratxago, emekiago, etc., de otras zonas). AxN explica malguki (41) por poleki.
    Prisaka ta gaizki guzia baño obe da erdia edo ditekena kontuz ta poliki irakurtzea. Mb IArg I 55. Poliki erreka beera zoazin. FIr 145. Au poliki yoatea, al-da, aurrerunz eta azkarki ibilli-bear bide ortan? Ldi IL 94. Altxatzen dio poliki burua maiteari. Or Mi 69. Poliki sartzen da gelan. Or Eus 52. Emeki, politki / sugarrak dira hil. Mde Po 18. Poliki so herabeti bat hari eman ondoren zeiharka, [...] hasi zen bera aita besoetakoa laztantzen. Mde HaurB 88. Poliki ibiltzeko, alegia, oñetako zar aiekin ots geiegi atera gabe. Anab Poli 56. Poliki zoan / bide gaiztoan / gizaldea ni hiltzera. Arti MaldanB 202. Poliki... poliki, gaztetxo. MAtx Gazt 74. Astiro eta poliki. MEIG VII 177.
    azpiadiera-2.1
    Con cuidado.
    Aztertu zituen oiñ azpiko bazterrak ta arkiturik arantza sartua, atera zion poliki. VMg 41. Betarrak joku irabazita / dagoala uste zuten oso, / beste batean polikiago / jokauko dute akaso. EusJok 60. Poliki gero, emen itza oiekin. Sor AKaik 128. Poliki itz egizu, konpañero, poliki. (Interpr?). Apaol 96. Aizu, Jose Kruz Olloki, / itzegin zazu poliki, / zuentzat ainbeste jaki / ekarriko dute aurki. Tx B 133. Beren eginkizuna ain ixilik eta ain poliki eraman zutelako. Anab Usauri 79s. Baña gabiltzan poliki: / erori gindezke aurki / andreak dana baleki. Olea 270. Fugol-kontuak poliki esan / alakuaren aurrian. Uzt Sas 326. Uztarriari paltak billatzen / ibilli zaitez poliki. (In Uzt LEG I 207 ).
    azpisarrera-1
    POLIKI EGIN. Adornar.
    Poliki egiteko beste paper batzuk sartzen zituen, apaindura eta koloreekin. Arti Ipuin 36.
    azpisarrera-2
    POLIKI-POLIKI.
    Despacio; poco a poco.
    Burtina jeisten da poliki poliki. Sor AKaik 137. Ara nun [...] deabrua sartzen dan baratza artan poliki, poliki. Ag Serm 253. Arriturik aurreratzen da poliki poliki belarriyan eskuba dubela. Ill Pill 5. Poliki-poliki asi behar du; astiki, trankilki, erreposki. FIr 193. Goan ziren poliki poliki irristatzeko bildurrekin beren ofizineraño. Izeta DirG 87. Poliki-poliki, gaztetxo. Ez aurreragi joan. MAtx Gazt 61. Gaitz onek jotzen dituanean, begiak poliki-poliki asten zaizkie itxitzen. Anab Aprika 44. Oiturak poliki-poliki oberantza dijoaztela. Vill Jaink 181. Seme-alaba gazteak poliki-poliki lagunarte berriak arkitu zituzten. NEtx LBB 50. Zeruko ate ondoan naiz ni / aspaldion zai egoki, / ta San Pedrori atia jo diot / ustez puliki puliki. Mattin 130. Abiatu giñan, ba, poliki-poliki. Uzt Sas 353. Poliki-poliki zijoazen, mateleko miñak ez bait-zion Don Kijoteri pakerik ematen, ezta lasterkarako gogorik ere. Berron Kijote 204. Alaxe egin genduan, poliki-poliki Elosu aldera atzeratuaz. Alkain 133. Gaur oraindik ere, poliki-poliki bertsoak irakurtzeko aña bazekit. Ataño TxanKan 64. Poliki-poliki baina atertu gabe. MEIG III 113. Auzi horiek maizegi poliki-poliki eta arian-arian erabakitzen dira. MEIG VII 104.
    v. tbn. Alz Txib 103. Mok 8. TP Kattalin 181. Lek EunD 22. MendaroTx 112. ABar Goi 72. JAIraz Bizia 82. Munita 19. Etxde JJ 237. Mde HaurB 56. Erkiag BatB 196. SM Zirik 74. Osk Kurl 102. Or in Gazt MusIx 40. Ibiñ Virgil 113.
    azpisarrera-3
    POLIKIXEAGO. Un poco más despacio. "Polikixeago zoaz (AN-gip)" Gte Erd 145.
    azpisarrera-4
    POLI-POLIKI .
    (Con reduplicación intens.). Muy despacio. " Poliki-poliki juan giñan, paso a paso nos fuimos. Poliki-poliki jakindu nuen barrenen zeuzkan guziak, supe poco a poco [...]" VP 78r.
    --Baiña eztezu nai, noski, nik zure ontzi eder au muturra ondarroan sartua utzi dizazudan? --Ez, alajaiña! --Orduan goazen poli-poliki... Lh Yol 42.
    azpisarrera-5
    POLLIKI .
    (Forma con palat. expresiva).
    azpisarrerakoSense-5.1
    a) (G-to, AN, L-ain, BN, S, R; Dv, H; pulliki Urt III 293, H). Ref.: A; Iz Ulz. "Lindamente" A. "Bastante bien" Iz Ulz.
    Lenbiziko argi orri zer polliki datorkion San Agustiñen antza eta iduria. Lar SAgust 6. Oi artan egundaño etzauntza bat egiñ etzuen, goizero polliki banatu ta naastutzen bazuen ere. Aran SIgn 78. Hameka urthetan, irakurtzen nitian aski pulliki [...] liburu Izpiritualean diren othoitz eskuara eta latin guziak. Elzb PAd 36. Mintzo zirade polliki, / polliki eta tendreki. ChantP 340. Ara, ara, igo da pikadoria. Polliki ari da. Urruz Zer 136. Orra zeñen polleki esaten digun Jaungoikoak berak nola egin izan zittuan bere lurreko aurrak. Inza Azalp 45. Euskaldun etxeko-jaunak Jesusen ondoan belhauniko jada emanak ziren, egin-ahala polliki. Barb Sup 165. Badut uste Jaun Erretorak ere ez duen zuk bezen pulliki xaramelatzen. Ib. 107. Neskatxa bat sukaldean galtzerdi egiten. Eta hain polliki emana, hain garbiki! Zerb Ipuinak 279. Nehor gutik lezaguken pollikiago khonda gure bertsularien atheraldi pollit bat. Ox 201 (196 pulliki ). Eriak kokatzen ditugu ahal bezain polliki. JE Ber 98. Tortxoak piztuak dira, esposen kadirak polliki apainduak... Lf Murtuts 54. Uztaila da; hitzak polliki erraiten duen bezala, uzten hilabethea. JEtchep 46. Polleki-xamar, itxura txarrean. (AN-5vill). Inza EsZarr 149. Polliki xamar kantatzen zutenak baziran. Salav 106. Zoin polliki bururatzen zituen bere letra gehienak. Ardoy SFran 295. Lozio-ukendu ori egia da polliki saltzen dala. Lab SuEm 177. Ikusi ditut batzu euskaraz polliki ari. Larre ArtzainE 327.
    v. tbn. HU Zez 35. Etcham 157. Goen Y 1934, 98. EA OlBe 56. Iratz 46. Or Aitork 28. Anab Aprika 75. Larz Senper 124. Polleki: JAzpiroz 219.
    azpiadiera-1.1
    Abundantemente, en abundancia.
    --Baduzue polliki? --Bai, Jauna, bai! Gutiago ere izan ginezakeen. Barb Leg 61. Dirua polleki irabazten zuala. JAzpiroz 214.
    azpisarrerakoSense-5.2
    b) (G-to, AN, L-ain, BN, S, R ap. A; Dv). Suavemente, con cuidado; despacio. "Polliki ibil zaite, harrabotsik egin gabe, marchez doucement sans faire de bruit. Polliki erabil zazu tresna hori, maniez cet instrument avec précaution" Dv.
    Behala ordian Ratonek eskuez / poilliki igiturik su-hautsa, / [...] ebatsten du bat, bi, hirur gazteina. Arch Fab 223. [Ikusirik] xutik ere ezin egon zitekela, hartu polliki besotik eta lagundu zuen bere ganbararat. Jnn SBi 169. Erran nioten ahalik pullikiena, nola gau hartan Xabier-ek utzi ginituen joaiteko zerurat. Prop 1906, 14. Begiak ondo iriki, / ibilli, arren, polliki. JanEd II 26. Noan polliki lokatz ta arriai begira. Jaukol Biozk 86. Aldapagorak polliki joatera beartu zituan. Anab Usauri (ed. 1986) 88 (ed. 1931, 124 astiro ). Ukhaldi ttipiño batez polliki John behaztoparazten du. Othoizlari 1954, 15. Theresaren artegatasunaz konturatu zan eta polliki pausatu zuen ohearen gainean. Mde HaurB 23. Dagonillaren beroak eta itsaso bareak pasa dira, ta zein polliki alegia. Txill Let 48. Polliki, Bettiño, zuhaur ondar horrek azpian lehertu gabe! Larre ArtzainE 71.
    azpiadiera-2.1
    Beti esanaz: zaude polliki, / gero konponduko gera. Tx B I 185.
    azpisarrera-6
    POLLIKI-POLLIKI (Intens. de polliki). Despacio, poco a poco; con cuidado. "Tratar un objeto con cuidado, polliki polliki" ZMoso 66. Cf. VocNav: "Polliqui polliqui, expresión que equivale a poco a poco, despacio. Me voy polliqui polliqui a la huerta (Montaña)".
    Polliki polliki urreratu ta aitzen jarririk, arrituta geroenean gelditzen ziran. Aran SIgn 93. Txirrita, itzegin zak / polleki-polleki. (In Tx B II 256 ). Polliki polliki, hetarik bat menturatzen da gako xilotik behatzera. Barb Leg 124. Pulliki pulliki, harrabotsik batere gabe, sartzen da orduan ganbaran. Ib. 136. Itsasoaren aldera joan gera polliki-polliki. Txill Let 53. Polliki-polliki burutik nastutzen asi nintzan. Anab Aprika 78. Polliki-polliki etxeetaraiño urbildu zan. Berron Kijote 226. Polliki-polliki, arian-arian, tokirik erosoenak jan zituztenean. Ataño TxanKan 26. Polliki, polliki, ezkaratzeko borta zaharra kraskarazi gabe [...], sagua bezain ixil jokatuz. Larre ArtzainE 23.
    v. tbn. Gazte 1957 (8), 7. Azurm in Gand Elorri 203. JAzpiroz 180.

    poliki

    poliki
    0 / 0 POLIKI-POLIKI >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    z-library z-lib project
    Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper