OEH - Bilaketa
451 emaitza pobre bilaketarentzat
Sarrera buruan (2)
Sarrera osoan (449)
- abeletxe
- abelge
- aberastu
- aberats
- abitu
- 2 adi
- adinbat
- afalarazi
- ageri
- agertu
- agindu
- aguaziltza
- ahalegin
- ahalke
- ahalkedun
- ahidura
- aho
- 1 ai
- aialdeko
- aintzakotzat
- aisia
- aitoren
- aitzakia
- akomodatu
- 3 ala
- alaitsu
- alan
- albitz
- alboko
- aldare
- aldiritar
- alegera
- alimentu
- alogerari
- altsitxo
- altxatu
- ameslari
- amodiotsu
- amoina
- amorante
- amoros
- angelu
- antsikabe
- arabera
- 2 ardi
- argizagi
- arima
- arlote
- arlotetu
- arnaska
- aroan
- arotz
- arrainkari
- arrantzale
- arrisku
- arto
- asentu
- 1 aski
- asko
- 1 atal
- atera
- atondo
- atrapatu
- atsoagotu
- atzerarazi
- aukera
- aurkitu
- ausardia
- azti
- 1 ba-
- badere
- baino
- bait-
- 1 baita
- baizik
- bakar
- bakoitz
- banaka
- barau
- barne
- 1 barren
- barrun
- baserritar
- 2 baso
- batu
- bederatzi
- begiramendu
- behar
- behardun
- beharreko
- behartar
- beharti
- behartsu
- behartsun
- behartu
- beharño
- behere
- behin
- bekatari
- beldur
- beltz
- 1 bera
- berdindu
- bereganatu
- bereizi
- berenez
- bero
- berrogei
- besoetako
- betargi
- betiere
- bezainbat
- biba
- bidazti
- 1 bidezko
- bihotz
- bihurka
- bihurrikatu
- biluz
- biluzi
- biluzik
- bitarte
- bitzuk
- borondate
- 1 bortxa
- bost
- 1 bota
- 1 boto
- burugabe
- 1 burupe
- damu
- 1 dena
- denboraldi
- dendari
- desanparatu
- deserritu
- despreziagarri
- destorbutsu
- deus
- diputatu
- diru
- dirudun
- distingitu
- dohatsuera
- doi
- edo
- eduki
- edukiez
- edukitsu
- egia
- egingaitz
- egokitu
- eguntar
- elkor
- eman
- emuts
- enbarazu
- enplegatu
- ere
- eredore
- errebes
- errendatu
- 1 erresuma
- 1 erromero
- erromes
- erromeski
- eskale
- eskarniatu
- eskas
- eskasdun
- 1 eske
- eskeko
- esker
- eskergaitz
- eskualdeka
- eskupe
- espiritu
- establia
- estali
- estalkume
- estimu
- estu
- etsenplu
- etxe
- etxexka
- etzauntza
- ez
- ez-ahal
- ezerez
- ezerezdako
- ezeuki
- 1 ezin
- ezin-bizi
- ezjakintsun
- ezkel
- 1 ezkutari
- familia
- 2 finitu
- gabe
- gabetu
- gaixo
- gajo
- ganbara
- gehiago
- gizagaixo
- gizarte
- gogo
- 1 goi
- gokaxo
- gorte
- gose
- gosekildu
- haiek
- 1 hain
- haizatu
- halarik
- hamar
- handinahi
- hanka
- 1 hara
- harakin
- harrika
- harro
- 2 harroki
- has
- haserretu
- hautu
- 1 hazi
- hegi
- heldu
- herbal
- herio
- 1 herresta
- herrestatu
- 1 hi
- hobara
- hondagarri
- hortz
- hotz
- hurbildu
- 1 huts
- hutsal
- ikaskari
- inporta izan
- iraun
- irmotasun
- iskilo
- itxura
- izate
- izipera
- izurri
- jabe
- jaibal
- jainko
- 1 jaio
- jan
- jantzi
- 1 jarraiki
- jasi
- jaungoiko
- jausi
- jentil
- 1 jostatu
- kabo
- kaka
- kaltiar
- kanpo
- kantzer
- kargatu
- katixima
- kaudalatu
- kaukalier
- kauke
- kauteler
- kide
- kiskil
- koitadu
- kokin
- kokitu
- koleros
- kontatu
- labur
- lagundu
- lan
- 1 lander
- landertu
- lapurtu
- larru
- larrutu
- lastarte
- lastima
- lauziri
- lazeriatu
- legenar
- lehertu
- leinargi
- leizeratze
- lekora
- lepo
- letragabe
- libroki
- limosna
- llabur
- lohi
- 2 lokartu
- lotsa
- lotsati
- lur
- maintusi
- maitagune
- malder
- mantenatu
- mantendu
- 1 mantu
- marmarreatu
- 1 marroiz
- mehe
- mendre
- meria
- mesprezatu
- 1 mila
- milaka
- miserable
- miseria
- miseriagarri
- miserikordia
- modu
- moien
- moiengabe
- molde
- motibo
- murritz
- nagusi
- nahasi
- 2 nahi
- nahigabe
- nahi izan
- 1 nahiz
- nekazale
- neke
- neure
- nezesitos
- noharroin
- ogerleko
- ohiko
- oin
- onbehar
- ondasun
- 1 ondo
- ondra
- ondu
- ontasun
- orain
- ordu
- oroipengarri
- ostatu
- osterantzean
- parte
- paubre
- 2 pausu
- pegor
- pelegrin
- penitente
- petiri
- pettux
- petxero
- pildamu
- piper
- piztu
- pobretto
- pobretxo
- pobreño
- poderoso
- polpa
- portale
- portaltxo
- pozik
- premiadun
- rustiko
- saihets
- 1 sail
- sakela
- samalda
- 3 samar
- serbitzaile
- sierbo
- sinetsi
- sobera
- soberatu
- soin
- sonbrero
- sopeatu
- sorbalda
- 2 sumatu
- super
- superbio
- talde
- tamal
- tarruak jo
- testigu
- titulu
- 1 tornu
- 1 traje
- traste
- trinkin
- triste
- txar
- txiker
- txiki
- 1 txiro
- txiroagotu
- txotxolo
- ugazaita
- ukatu
- umil
- umiliatu
- umiltasun
- unai
- urgunka
- urrikarri
- 1 urriki
- urritxo
- urttun
- usain
- usar
- uzi
- uzker
- zabaltze
- 1 zaia
- 2 zain
- zaldi
- zarratrako
- zatitu
- zein
- zeken
- zenbat
- zer
- zerbait
- zerbitzatu
- zerengatik
- zerori
- zeruratu
- zikoitz
- zopa
- 1 zori
- zorpe
- zorri
- zozoilo
- zuri
goiburua
pobre.
sense-1
(V-gip, AN-egüés-ilzarb-olza, L, BN, S; SP, Urt I 23, Dv, Lar, Añ, H),
probe
(V-gip; Lcc, SP, Arch VocGr , Dv, H),
paubre
,
praube
(L, BN, S; Arch VocGr , Gèze),
praue
(S),
pobere
,
probre
. Ref.: Bon-Ond 155; Lh (pobre, praube); Lrq (praue); Etxba Eib ; Elexp Berg .
(Sust. y adj.). Pobre.
Tr. De uso general en todas las épocas y dialectos. La forma pobre es la más extendida. En textos suletinos y mixanos se documentan praube (AR (6) y Etchaun), paubre (Tartas, junto a pobre, y Etchahun) y praue (Eguiateguy). Paubre es tbn. la forma que emplean Leiçarraga y Gasteluçar. Usan probe algunos autores labortanos del s. XVII (Materre, Etcheberri de Ziburu, Haramburu y Axular) y en el XVIII Etcheberri de Sara (151) y Chourio (I 18, 3), este último junto a pobre. Al Sur, además de la forma general pobre, hay probe en M. Portal (29), en Capanaga (109; más frec. pobre 14, 18, 83...), en Lizarraga de Elcano (Ong 24v; v. tbn. 32v pobre) y en Ortuzar (Oroig 89), y pobere en Lasa. Salvo errata, hay también probre en Ochoa de Arin (v. infra POBRERIK) y en Chourio (I 18, 2). En DFrec hay 56 ejs. de pobre (6 de ellos septentrionales) y 1 de probre.
Begira, othoi, meskabutik ene gorputz pobria. E 79. Ikhus zezan emazte alhargun paubre bat. Lç Lc 21, 2 (TB, Oteiza pobre; He pobretto, Dv behartto, Ol lander, Leon pobreño, BiblE behartsu). Zinbat joazen / ebili pobre munduan. Lazarraga A26 1199v. Pobreonenzat oi gatxik asko. Ib. A24 1196r. Zerren naxan pobrea. Ib. B3 1153v. Gogoz eta borondatez probe direnak. Mat 24. Nola atarietan dabilzan pobreak eskean. Ber Trat 29r. Gure bizi probearen mantenuko lagunak. EZ Man II 110. Urrikal bekizu bada ene estatu probea. Harb 20. Berak bere eskuz partitu zituen bere onak probetara. Ax 239 (V 160). Pobre beharra naiz. SP Imit III 50, 1 (Ch probea, Mst praube; Ip eskele, Ol landerra, Leon beharrean nago). Pobrei aumoina emaiten derauela. SP Phil 7. Hain kruel, abarizios eta bihotz gogor paubren eretzian. Tt Arima 107. Paubre miserabliak. Ib. 114 (Onsa 6 pobre). Haur paubre baten gisa. Gç 73. Gure establi paubrean. Ib. 76. Sortze pobre bat. Lg II 110. Jaiyozan eskepe baten pobre bat eginik. Zuzaeta 73. Nere gela pobre utsa onen testigu ona da. Cb Eg II 3s. Bidezko pobre edo pelegrinoari ostatu emaitea. Cb CatV 46 (CatLuz 20 pobre). Jesusek nahi izatu duela haren Ama pobre izan zadin. Mih 78. Thürkek beren honen detxema die prauer emaiten. Egiat 267. Soñoko pobre ta zerbait etenakaz. Mg CO 228. Pobreak bagera, eztegu ansiarik eduki bear aberasteko. Gco II 35. Jesusen Belengo jaijotza pobriak. fB Ic I 36. Nor dire biotzez pobreak? CatB 83. Paubrez axol güti. Etch 590. Jinkuak maradika beza [...] / neskatila praubetan amorio ezartia. Ib. 236. Hango jendea nihon den pobrena dela. Laph 201. Zere amaren oroipengarri pobre au. Arr GB 86. Jende pobria. Ud 148. Urrikaltzen da pobre bat ikusi utsarekin. Bv AsL 29. Ederki eta egoki alkartutzen ziran aurraren jaiotza pobria gurutzeko eriotza pobriarekin. Ib. 222. Apari pobreagaz kejeteagaitik. AB AmaE 238. Praube üdüri zielakoz. Ip Hil 96. Len baño pobriago / ez gera bizi. AzpPr 67. Erdu, koittaru ori, gurian, etxe probia-ra ta, Kaungoikuen graziya baiño besterik eztago baiña. A BGuzur 137. Denda pobre zikoitz itxurakoak. Ag Ioan 141.
(s. XX). Herri pobre bateko / meria. Etcham 61. Ni izanagatikan / etxe pobrekua, / badakizu naizela / biyotz noblekua. Tx B II 100. Ostatua artu eben / ain etse pobrian. Balad 195. Jente oso pobrearen etxeetan eztago atezairik. Arti Ipuin 79s. Pobria, zeruko gloria. And AUzta 40. Pobre agertzea ez dela beti aski zinez pobre izaiteko. Ardoy SFran 307. Orduan, orduan zen agertu, zinez, Jainkoaren Pobrea! Ib. 308. Poetaren gogoa / bizi dabil airean / amets herrian errege / mundu honetan pobere. Lasa Poem 86. Diruz pobriak izanagatik. Uzt LEG II 88. Pobreen arrazoia beti sobra (AN-larr). Inza NaEsZarr 291. Or pobre jaio ta pobre bizi, ez dezute beste erremediorik. TxGarm BordaB 89. Ta gu len baizen pobreak. Ayesta 96. Berak Eliza pobrea eta apala predikatu behar-eta. Larre ArtzainE 226. Arlote-pobrea naiz. MIH 401. Lurralde pobre eta soberasko bete hauetatik. In MEIG VI 33.
(Sust. y adj.). Pobre.
Tr. De uso general en todas las épocas y dialectos. La forma pobre es la más extendida. En textos suletinos y mixanos se documentan praube (AR (6) y Etchaun), paubre (Tartas, junto a pobre, y Etchahun) y praue (Eguiateguy). Paubre es tbn. la forma que emplean Leiçarraga y Gasteluçar. Usan probe algunos autores labortanos del s. XVII (Materre, Etcheberri de Ziburu, Haramburu y Axular) y en el XVIII Etcheberri de Sara (151) y Chourio (I 18, 3), este último junto a pobre. Al Sur, además de la forma general pobre, hay probe en M. Portal (29), en Capanaga (109; más frec. pobre 14, 18, 83...), en Lizarraga de Elcano (Ong 24v; v. tbn. 32v pobre) y en Ortuzar (Oroig 89), y pobere en Lasa. Salvo errata, hay también probre en Ochoa de Arin (v. infra POBRERIK) y en Chourio (I 18, 2). En DFrec hay 56 ejs. de pobre (6 de ellos septentrionales) y 1 de probre.
Begira, othoi, meskabutik ene gorputz pobria. E 79. Ikhus zezan emazte alhargun paubre bat. Lç Lc 21, 2 (TB, Oteiza pobre; He pobretto, Dv behartto, Ol lander, Leon pobreño, BiblE behartsu). Zinbat joazen / ebili pobre munduan. Lazarraga A26 1199v. Pobreonenzat oi gatxik asko. Ib. A24 1196r. Zerren naxan pobrea. Ib. B3 1153v. Gogoz eta borondatez probe direnak. Mat 24. Nola atarietan dabilzan pobreak eskean. Ber Trat 29r. Gure bizi probearen mantenuko lagunak. EZ Man II 110. Urrikal bekizu bada ene estatu probea. Harb 20. Berak bere eskuz partitu zituen bere onak probetara. Ax 239 (V 160). Pobre beharra naiz. SP Imit III 50, 1 (Ch probea, Mst praube; Ip eskele, Ol landerra, Leon beharrean nago). Pobrei aumoina emaiten derauela. SP Phil 7. Hain kruel, abarizios eta bihotz gogor paubren eretzian. Tt Arima 107. Paubre miserabliak. Ib. 114 (Onsa 6 pobre). Haur paubre baten gisa. Gç 73. Gure establi paubrean. Ib. 76. Sortze pobre bat. Lg II 110. Jaiyozan eskepe baten pobre bat eginik. Zuzaeta 73. Nere gela pobre utsa onen testigu ona da. Cb Eg II 3s. Bidezko pobre edo pelegrinoari ostatu emaitea. Cb CatV 46 (CatLuz 20 pobre). Jesusek nahi izatu duela haren Ama pobre izan zadin. Mih 78. Thürkek beren honen detxema die prauer emaiten. Egiat 267. Soñoko pobre ta zerbait etenakaz. Mg CO 228. Pobreak bagera, eztegu ansiarik eduki bear aberasteko. Gco II 35. Jesusen Belengo jaijotza pobriak. fB Ic I 36. Nor dire biotzez pobreak? CatB 83. Paubrez axol güti. Etch 590. Jinkuak maradika beza [...] / neskatila praubetan amorio ezartia. Ib. 236. Hango jendea nihon den pobrena dela. Laph 201. Zere amaren oroipengarri pobre au. Arr GB 86. Jende pobria. Ud 148. Urrikaltzen da pobre bat ikusi utsarekin. Bv AsL 29. Ederki eta egoki alkartutzen ziran aurraren jaiotza pobria gurutzeko eriotza pobriarekin. Ib. 222. Apari pobreagaz kejeteagaitik. AB AmaE 238. Praube üdüri zielakoz. Ip Hil 96. Len baño pobriago / ez gera bizi. AzpPr 67. Erdu, koittaru ori, gurian, etxe probia-ra ta, Kaungoikuen graziya baiño besterik eztago baiña. A BGuzur 137. Denda pobre zikoitz itxurakoak. Ag Ioan 141.
(s. XX). Herri pobre bateko / meria. Etcham 61. Ni izanagatikan / etxe pobrekua, / badakizu naizela / biyotz noblekua. Tx B II 100. Ostatua artu eben / ain etse pobrian. Balad 195. Jente oso pobrearen etxeetan eztago atezairik. Arti Ipuin 79s. Pobria, zeruko gloria. And AUzta 40. Pobre agertzea ez dela beti aski zinez pobre izaiteko. Ardoy SFran 307. Orduan, orduan zen agertu, zinez, Jainkoaren Pobrea! Ib. 308. Poetaren gogoa / bizi dabil airean / amets herrian errege / mundu honetan pobere. Lasa Poem 86. Diruz pobriak izanagatik. Uzt LEG II 88. Pobreen arrazoia beti sobra (AN-larr). Inza NaEsZarr 291. Or pobre jaio ta pobre bizi, ez dezute beste erremediorik. TxGarm BordaB 89. Ta gu len baizen pobreak. Ayesta 96. Berak Eliza pobrea eta apala predikatu behar-eta. Larre ArtzainE 226. Arlote-pobrea naiz. MIH 401. Lurralde pobre eta soberasko bete hauetatik. In MEIG VI 33.
azpisarrera-1
POBRERIK.
En la pobreza.
Gelditu naiz pobrerik eta desterraturik etsaien lurrean. SP Imit III 48, 3 (Mst praube). Nezesidade extreman edo andian edirotzean zan probrerik. OA 158. Hartakoz jüstoki tratatzen naizü prauberik eta eskarniatürik eizten naizünian. Mst III 52, 1 (SP pobrerik). Kunplitü nütianin hogeita hamabi / Agenerat nündien prauberik igorri. Etch 182. Sortzian ez ürgüllürik, / gero bizitü prauberik. UNLilia 10.
Gelditu naiz pobrerik eta desterraturik etsaien lurrean. SP Imit III 48, 3 (Mst praube). Nezesidade extreman edo andian edirotzean zan probrerik. OA 158. Hartakoz jüstoki tratatzen naizü prauberik eta eskarniatürik eizten naizünian. Mst III 52, 1 (SP pobrerik). Kunplitü nütianin hogeita hamabi / Agenerat nündien prauberik igorri. Etch 182. Sortzian ez ürgüllürik, / gero bizitü prauberik. UNLilia 10.
pobre
-
pobre....
-
(V-gip, AN-egüés-ilzarb-olza, L, BN, S...
-
POBRERIK. En la pobreza. Gelditu naiz po...
0 / 0 ABERATS-POBRE >>
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
