Harremana

    OEH - Bilaketa

    354 emaitza otoi bilaketarentzat

    Sarrera buruan (10)


    Sarrera osoan (344)

    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    otoi.
    etimologikoa
    Etim. Quizá relacionado, al igual que otu, con lat. uotum.
    sense-1
    1. (AN, L, BN-mix-arb, Sal, S, R; Añ (AN), H; -th- SP, Urt I 242, Ht VocGr , Dv, H) Ref.: A; Lrq; Gte Erd 248 .
     Por favor. "De grâce" Ht VocGr 368. "Arren [= vasc. arren]" Añ. Tr. General en autores septentrionales y navarros; tbn. lo emplean desde la segunda década del s. XX algunos escritores vizcaínos y guipuzcoanos cultos. En DFrec hay 23 ejs., 15 de ellos septentrionales.
    Elas, othoi, hunat beha bekhatore guzia. E 37. Iauna, amatiga akit, othoi niri bekhatoreoni. Lç Lc 18, 13. Ene eskusak, othoi, aitari eta amari igor itzazu, ahalik eta hobekiena. Echaux 155. Jesus, otoi, otoi. (Valdorba, 1594). ReinEusk 94. Otoi barka drazadazu. Ber Trat 88v. Jende onak, othoi entzun / zatzue gure hitzak. EZ Noel 33. Erraiten diozu eztakizula othoi gauza hartzaz mintza. Ax 323 (V 214). Bañan, othoi, bizkitartean / iguzu zure grazia. Gç 207. Hilen arima honak oro zure miserikordiaz othoi bake bethierekoaz goza ditiala. Bp I 137. Iauna bera othoi heda diezadazu eskua. Ch III 29, 1. Ager itzazü, othoi, zure miraküliak. Mst III 34, 4. Othoi, erran diezadazu non den profetaren etxea. Lg I 264. Indar emozu, otoi, gure bihotzari. Iraultza 94. Maite barin bauzu zeure burua, ezkongai zarena, otoi, otoi bila zazu ume ongi azia. (100). LE-Ir. Himnoan erraten diogu erakhuts dezala, othoi, gure ama dela. Dh 271. Otoi eske nagokizu izan dadien ene ditxa nik akonpañatzea zu. (Viacrucis de Ibero). FLV 1988, 152. Ez othoi abandona zure semiak! Etch 656. Othoi, beraz, sal diezadazu bat. Hb Egia 131. Egizü, othoi, hil nadin jüstoen heriotziaz. Ip Hil 261. Kofesora errekeritzen du othoi bere ohe ondora ekhar dezon ziborioan Sakramendu-Saindua. Arb Igand 116. Ar zazu, otoi, emaztetzat nere alaba. A Ardi 52. Othoi, [galtzak] berehala behar dauztatzue laburtu. Barb Sup 43. Ez otoi iratzar-eraz lo dagon erbia. Const 32. Otoi, ba, euzkotarrak, / danok otoi egin! (Interpr?). Enb 146. Otoi, barka nezak, Erramun. Zub 50. Otoi, atera itzak ene etxetik kafe-zamok. Etxde JJ 46. Otoi antolatu zaidazu [erlojua] gaur berean. Izeta DirG 116. Zuk, othoi, gizon hori ixilik utziko duzu. Larz Iru 62. Otoi! Hau ez kritikatzat har. Larre ArtzainE 143. Barka, otoi, adinez eta jakitez ez dagokidan gu eta gure hortaz jantzia agertzen banatzaitzue. MEIG IV 100.
    v. tbn. (Para autores vizcaínos y guipuzcoanos): Belaus Andoni 13. Ldi BB 122. Zait Sof 109. Or Aitork 356. Txill Let 142. Vill Jaink 41. Ibiñ Virgil 70. Lasa Poem 108.
    azpiadiera-1.1
    (Expresando un deseo, no dirigido a una persona determinada).
    Demola hari othoi Iaunak ediren dezan miserikordia Iauna baithan egun hartan. Lç 2 Tim 1, 18. Ez gaitzan sekulakotz, / otoi, abandona [Maria Sainduak] . Bordel 198. Beude othoi ametsak bazterrerat. JE Bur 94. Gaurko egunak ez beza otoi / makurrik ekar nihori. Mattin 93. Jainkoa, otoi, ez dadiela gaurkoan eni mendeka. Xa Odol 343.
    azpiadiera-1.2
    (En oraciones interrogativas, con el significado aprox. de 'dime, por favor').
    Othoi, halako desirak zer ekhartzen dio? SP Phil 387 (He 391 othe). Zer ansia da, othoi, Adonisen [...] bandera egin dadin [...] sare gisa hedaturik? Ib. 417. Jainkoaz otoi, zertako honbertze ele? HU Aurp 209. Biok ikusten badugu Zuk diozuna egi dala [...], non ikusten dugu, otoi? "Quaeso" . Or Aitork 367.
    sense-2
    2. (Sal, R-vid ap. A ; -th- SP, Dv (BN-mix, S), H).
    (Sust.).Súplica, ruego. v. otoitz. Tr. Documentado desde Dechepare hasta el s. XX en textos septentrionales (en su mayoría suletinos) y alto-navarros; a partir de esta época se encuentra en vizcaínos y guipuzcoanos, sobre todo con el significado de 'oración'.
    Oro sostengatzen gitu zure othoiegatik. E 112. Iuieak ere ez enzunen ezein ere othoiik <othoyc> . Ib. 57. Iaun handien otoia, ezetz errailen zehadoia. O Pr 260. Gizonari hanbat othoi eta remostranza egiten badut ene libruto hontan. Tt Onsa 152. Laister konplitü ziela Santxoren othoia. Egiat 180. Han perieraz nenzen her [jüjer] othoiak egin. Etch 184. Etzuen entzun nahi lagunaren othoia. Etcheberry 230. Segür beikira zure Seme Dibinoak entzünen dütiala zure othoiak. Ip Hil 268. Zure otoia entzuna baitago. Ol Lc 1, 13 (Arriand otoia; Lç othoitz). "Euskaltzaleak" deritzan Bazkunak ere otoi orixe egitea erabaki du. Ldi IL 70. Beraren otoiz zer eskatzen du? 'Con esta actitud de suplicante' . Zait Sof 139. Bere alde aitari egin zion otoia alper-alperrikakoa izan zen. Etxde JJ 61.
    v. tbn. Mercy 14. EA OlBe 49.
    azpiadiera-2.1
    Oración.
    Non egiten baitu mila othoi eta orazione bere ongi egiliagatik. Tt Arima 114. Hartakoz Jinkoari othoiak maithagarri. Egiat 178. Zenbat otoi, zenbat nigar ume galdu gura ontzeko. (375). LE-Ir. Egün oroz jinen gitzaitzü gure laidorioen eta othoien eskentzera. Ip Hil 6. Biarra denian otoiak on. Mdg 155. Yaunari otoitzat zuzentzen itz oneik. GMant Goi 98. Otoi gartsu bat Jainkoaren oñetara igo-azi dezagun. Alz Ram 136. Mikel Deunari otoia. Enb 113. Baselizaren yoalea duk [...] otoira otsegiñaz. Goen Y 1934, 187. Yainkoek gure opari-otoirik eta iztarren garrik ez ditute ederrez artzen. Zait Sof 189. Otoi bakoitzaren azkenean, aitak abots garratzez "Amen" bukatzen zuan. NEtx Antz 149. Familiakoak oro ari ziren etengabeko otoian beren aita deslaia Artzai Onak ezkortara bil zezan. Etxde JJ 230. Laguntzar maiteari eleizan bertan otoiak eskeintzeko. Erkiag Arran 168. Ortu Santuko Otoia. Etxabu Kontu 73.
    v. tbn. Garit Usand 56. Ldi UO 41. Laux AB 39. Or Eus 344. TAg Uzt 26. SMitx Aranz 160. Larrak EG 1959 (3-6), 179. BEnb NereA 131. Ibiñ Virgil 77. AZink 181.
    azpiadiera-2.2
    (Como primer miembro de comp.).
    Ur eskutatuben otoi-erasija. Laux BBa 90. Beti lirauken otoi-soiñua. Or Poem 554. Ama garbiari otoi-agurra eskeiñi eutsen. Erkiag Arran 28. Apolok otoi-deia entzuten badu. Ibiñ Virgil 107. Otoi-eresia. NEtx LBB 142.
    v. tbn. Enb 54. EA OlBe 56. Zait Sof 61. SMitx Aranz 139. Berron Kijote 147.
    azpisarrera-1
    OTOI EGIN (V-ger-arrig, G-azp, AN-5vill-ulz, R). Ref.: A; EI 357. Rogar, suplicar; rezar. "Sanduer otoi egin bear nagun, lagun getzaien (R-vid)" A. Los testimonios occidentales de EI son dudosos. Tr. Documentado desde Dechepare en autores orientales (tbn. en Voltoire y algún alto-navarro), su uso se extiende en el s. XX a guipuzcoanos y vizcaínos. Con compl. en caso absoluto sólo lo emplea Tartas (con el significado de 'rogar').
    Othoi egik Ieinkoari deien barkamenduia. E 17. Othoi egiten darauzut [...] ezkribatziaz. Echaux 155. Otoi egiozu, ongi / jatean, emen dizula, / eta gero bereki / zeruan, bizi luzea. Aldaz 107ss. Otoi egiten dizut [ariak] itzulerazi ditzazun espendioeki. MRos 10.2r. Iainkoari othoi eginen düt bethiere bakiagatik. Etchart 3.2r. Erradazu, othoi egiten darotzut, bide hau norat duan. Volt 133. Iainkoari otoi eginez, eta beharrari eginez. O Pr 256. Othoi egin dezazien enegati gure Ienkoa. Tt Onsa 179. Edireiten bazara disposizionetan otoi egiten dizut kargako borz sos bear baitituzte Urtubiako dretxoaren pagatzeko. (Vera, 1674). FLV 2006, 264. Desira eta othoi egizü bethi Jinkuaren boronthatia zütan osoki egin izan dadin. Mst III 23, 1 (SP, Ch y Leon othoitz egin, Ol galdetu). Ora pro nobis; othoi egizie guretako. Bp II 63. Guretzat othoi egizü. Etch 606. Elkit zitziozun enkontruala kapitan bat, eta otoi egiten ziakozun, erranez. Samper Mt 8, 5 (Hual otoi egin; TB othoiztu). Maria Sainta, othoi egizü gure gatik. Ip Hil 253. Etseko familiak otoi egiten daitad erran dazaudala oil dazkigun orren erretratoa. Mdg 135. Ramuntxo, etzakala orrelakorik egin, otoi egiten diat. Alz Ram 79. Arrenez otoi dagizut, adeibera azaldu zaite. Zait Sof 48. Etxerakoan zure amari otoi egin nion etxean ar nezan. Etxde JJ 246. Nola otoi egin bear diezuen [Ninpei] esango dizut. "Modus orandi" . Ibiñ Virgil 118. Ordu estu oetan, meserez, otoi egiteko nere alde. Ataño TxanKan 271.
    v. tbn. CatLan 13. UskLiB 139. CatR 9. CatSal 5. CatS 14. ForuAG 325. KIkV 100. ArgiDL 51. Altuna 90. Ol Imit II 9, 5. JMB ELG 89. Ugalde Iltz 21. AZink 90.
    azpisarrerakoSense-1.1
    Rezar, en gral. (sin expresar el objeto ni el destinatario).
    Zer da otoi egitea? CatSal 33. Oraziño, otoi egiteko berarizko emoi edo ikasbidez Jaungoikoak apaindu ebala esan eiken. Belaus Andoni 5. Gizon eretxi eta biotz arroa / otoi egitera elexara doa. GMant Goi 98. Irurak, beragaz, otoi egin dezagun. Alz Ram 61. Orra duaz auldubak otoi-egitera. Laux BBa 20. Ba dut othoi egin gauerdiz. Mde Po 93. Sartzen da otoi egitera. Anab Poli 60. An otoi egiten oan zure amamak. Akes Ipiñ 22. Zigortu guztien aitarik aundien bat il dala, eta guztiori otoi egiteko eskatuaz. Gerrika 108.
    v. tbn. CatR 33. Enb 33. Ldi BB 22. NEtx LBB 373.
    azpisarrera-2
    OTOI ERAGIN. Hacer rezar.
    Ameriketan zan amaren alde otoi eragin zion gajoak [mutikoari] . NEtx LBB 37.
    azpisarrera-3
    OTOI ETA ARREN. Rogando, rezando insistentemente.
    Otoi ta arren, eta aginddu ta abinddu, azkenian lortu eban bere gurarija. Otx 92. Pake-zantzuan Bildotsak berriz / besoz lurra jo dezaño, / lur eta biotz baretu arte / otoi ta arren emen nago. Or Eus 256.
    azpisarrera-4
    OTOI ETA HASPEREN. Rogando y suspirando.
    Otoi ta asperen, ertsa baititut / San Mikel eta Trintate. Or Eus 252.
    azpisarrera-5
    OTOI ETA OTOI.
    azpisarrerakoSense-5.1
    a) Intens. de otoi.
    Othoi ta othoi (otsez), ezadazü erakuts oraiño behin nere alhaba maitea? Egiat 173. Otoi ta otoi barkatu! Iratz 101.
    azpisarrerakoSense-5.2
    b) Suplicando continuamente.
    Erramu goiz batez oihuka eta zalapartaka, othoi eta othoi, pazkoak laster egin zetzaten ari zelarik erretor gaizoa. Zerb Ipuinak 125. Otoi ta otoi ariko giñun besteen alde. Ataño TxanKan 90.
    azpisarrera-6
    OTOIEZ ( -th- BN, S ap. A), OTOIZ. a) Rogando; rezando.
    Hanbatez otoiez <otoy y es> nauzu, egin ezazu gure proposian ordine den. Rabelais 148. Her-iauna otoiez dagoenean botoiari, keinuz dauke uheari. O Pr 228. Usuago dagoka Jainkoari othoiez. SP Imit II 9, 5 (Ch othoizten du, Mst e Ip othoitzen dü, Ol otoi dagio). Auferretan trabaillatzen dela [mihia] orazionian, bihotza ezpadago othoiez. Tt Arima 31. O Jinkoa entzün gitzatzü, othoiez gautzü. Bp II 64. Zure gana jiten nüzü, eta othoiez gomendatzen nitzaizü. Ip Hil 259s. An norbait Jainkoari otoiez Yolandaren gatik zegoela asmatu zuan. Lh Yol 45. Guztiok batera arren eta otoiz eskatzen dizugu. Zait Sof 143. Antxen, betiko Amaren oiñetan, otoiez. Erkiag Arran 195.
    b) Por favor, te lo suplico.
    Abil, orotan süia phitz, / eho bizizale güziak, / giza tzar horietarik / otoiez eskantza gitzak. Casve SGrazi 150.
    c) (Precedido de gen.). A ruego de.
    Sunbilako seme batek, neronen otoiz, onelaxe euskerazkotu zizkidan itz oriek. A Ardi 79.
    azpisarrera-7
    OTOI-LEKU. Lugar de oración.
    Otoi-lekua baiño bi edo iru urrats lenago. Or QA 155. Olako otoi-lekurik ez diñat aurkitu. Ib. 51.

    otoi

    otoi
    0 / 0 OTOI ETA OTOI >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    z-library z-lib project
    Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper