OEH - Bilaketa

32 emaitza ordots bilaketarentzat

Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
ordots.
etimologikoa
Etim. De *urda- (<urde ) 'puerco' + orots 'macho'.
sense-1
1. (G-azp-goi-nav, AN-larr-5vill-egüés-erro-ilzarb-olza, B; Lar, Aq 80, VocBN , Gèze), ordotz (gral.; Zam Voc ), ordotx (G-azp, AN-ulz), ordox (Izt 24r) Ref.: Bon-Ond 142; A (ordotz); EEs 1915, 210; Iz Ulz (ordotx), ArOñ (ordotz), To, Als ; EAEL 85; Izeta BHizt; Elexp Berg; Gte Erd 244; ZestErret (ordotx) .
(Sust.). Cerdo macho. "Verraco, cerdo que cubre a las puercas" Lar. "Mâle des animaux porcins" VocBN. . "Cochon mâle" Gèze.
Ordotsok <ordosoc> aurrera. IC I 560 (dirigido por Martín Ruiz de Basurto a los cuerpos de unos enemigos muertos). Lau oñekuak batzuk dira ordotsak, bestiak aardijak. Mg PAb 87s. Andik doaz andiki batenera / ordotsagaz eskintza egitera. Zav Fab, RIEV 1909, 31 (ref. a un jabalí). Azienda beltza deitzen zaiote [...] ordots, zerri, zerrama [...] eta gañerontzeko zerri-abereari dagozkiotenak. Izt C 168 (v. tbn. 187). Ordotsak bost urte egin ezkero irantzitzen oi dira. "Los verracos" . It Dial 97 (Ip ordotsak; Urt apuak, Dv akhetxak). Ordotx eta aardien berri txikitatik ikasiak asi oi dira basarrietan. NEtx LBB 19. [Orain aurkeztu diguten umea] ez da ez bildotsa, ez antxumea, ez moxala, ez txitoa, ez urrixa, ez ordotsa. MEIG I 157.
azpiadiera-1.1
" Ordotza, petit cochon mâle" SP. " Ordotx, dim. de ordotsa " H.
azpiadiera-1.2
ordotz (SP), ordox (, A Apend), ordetx (Sal ap. ZMoso 66).
" Ordotza, porc mâle chastré" SP. "Cerdo [...]. El capado, ordoxa " . "El cerdo capado (msOch)" A Apend. .
azpiadiera-1.3
(Dv, H), ordotx ( VP , Arch VocGr) Macho (hombre o mamífero). "Macho" VP 69v. "Le mâle" Arch VocGr. "Ordots (BN, S), mâle en parlant des quadrupèdes" Dv. "Ordotsa, [...] dans le dial. lab. principalement le mâle de mammifère, soit homme, soit animal" H.
Sarthu ziren, ezpatak eskuan, Sixemego hirian, eta hil zituzten ordots guziak, guphidetsi gabe errege bera. Lg I 89. Sei neskazar kaskamotzak [...] / begiratuak zorrotzak, / topatu naian ordotsak. MendaroTx 59. Nere saldoko ordotsa, akerra alegia, aldendu zitzaidan. "Vir gregis" . Ibiñ Virgil 51.
azpiadiera-1.4
(Ref. al masculino, en gramática).
Franzesak egiten duela ordoxaren eta urrixaren diferenzia gauza guzietan, eta behar dela juntatu minzatzean ordoxaren kasua ordoxaren kasuarekin. Ht Gram 6.
azpiadiera-1.5
(Uso fig.). "Zatarra? Ori dok ordotza " Elexp Berg.
sense-2
2. (G-goi, Ae, Sal; H), ordotx (Sal; Ht VocGr), ordox (Lecl) Ref.: VocPir 398; A Apend (txerri-ordotx); Arin AEF 1980.
(Uso adj.). (Hombre o animal) de sexo masculino, macho. " Ordotxa, mâle, masculin" Ht VocGr. " Txerri ordotsan beazune da onena (G-goi)" Arin AEF 1980, 64.
Hil araztea ume ordots guziak. Lg I 111. Eta gosiak zerri / ordotsa kurrinka. MendaroTx 210.
azpiadiera-2.1
(Uso fig.). " Ordotsa, emakume ordotsa, marimacho (AN)" Inza RIEV 1928, 153.
azpiadiera-2.2
(Uso fig.). Duro.
Biotza aski ordotsa nulako, urteak eta urteak igaro nitun biotz-eragin oiekin. Or QA 175.
sense-3
3. " Agiñ-ordotx (AN-larr), colmillo" A. " Aiñ-ordotsak, colmillos (AN-larr)" EAEL 7.
Oso moteldu zanean, txiri bat agin ordotzen (colmillos) barrungo adetik jarri ta sokakin ondo lotu. JAzpiroz 140.
sense-4
4. Pieza macho. "Sobre estas cuatro hileras de ardias están puestos diecinueve ordosas" (1727). GoiBur 230. "La tormentería del huso del martinete, compuesta de tres ardias [...] y seis piezas, llamadas ordotsas " (1814). Ib. 276. Cf. ahardi 3.
azpisarrera-1
AHARDI-ORDOTS.
azpisarrerakoSense-1.1
a) (Pl.). "Ardi-ordotsak, crías de cerdo, macho y hembra (como anai-arrebak entre personas)" BU Arano.
azpisarrerakoSense-1.2
b) Sistema de maderos machos y hembras encajados. "Que la dicha presa ha de ser de maderamen hardiaordos que llaman en tres endanas" (1743). GoiBur 231 (también aparece la forma ardiordos ).
ordots
0 / 0 AHARDI-ORDOTS >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper