OEH - Bilaketa
16 emaitza kurios bilaketarentzat
goiburua
kurios.
tradizioa
Tr. Aunque Leiçarraga emplea la forma kurioso, la variante propia de la tradición septentrional es kurios , y de la meridional, kurioso . En DFrec hay 4 ejs. de kurios y 3 de kurioso .
sense-1
1.
(SP, VocBN
, H),
kurioso (V-gip ap. Elexp Berg
; H),
kurius (
kürius S ap. Lrq [oxítona]; Chaho, Gèze).
Curioso. "1. curieux, désireux de voir, de savoir; 2. indiscret, qui cherche à pénétrer les choses et affaires d'autrui" H. " Aura dan kuriosuakin sukalderaiño be sartuko jatzu " Elexp Berg.
Eztituk solament alfer egoile, baina edasle ere, eta kurioso, behar eztiraden gauzéz dadasatelarik. Lç 1 Tim 5, 13 (He, TB kurios; Dv oro jakin nahi, Ol non ze berri, Ker dana jakin gura dabenak, IBk, IBe non zer jakingo, Bibl begi luze ). Gehiago ikhusiko dute kuriosek [...] heren ordenako liburuan. Harb 463. Grazia estaltzen deraue kuriosei eta urguilluiei. SP Imit IV 18, 4 (Mst sobera jakin beharrer, Ol yakinmiñez dabiltzanei). Galde kuriosik egitera eta erabiltera. SP Imit I 3, 5 (Mst galto berririk). Kuriosak oraino erranen du, Iinkoak enzuten dutia bekhatoriak? Tt Arima 24. Etzen kurios izatu iakitekotz zer gerthatu behar zitzaioen ethorkizunean. Ch I 25, 2. Izpiritu kuriosak, xorrotxak. He Gudu 64. Behatze kuriosegi bat asko izan zen hura faltarik handienetan eror-arazteko. Brtc 110. Aitortzen deraizugu kurios girela / zure adinaren berri jakin nahi ginukela. (BN-baig). Satr FLV 1975, 346. Erraiten dizie emaztekiak kurios direla. Elsb Fram 174. Baserritar neskatxa / kuriosuak, / mutillez dituztenak / begiak lausuak. MendaroTx 281. Kurios izan zira / Hunarat yiteko. (1965). LuzKant 136. Jendea ez baita bere eguneroko ikusgailuez hain kurios. Larre ArtzainE 311.
Curioso. "1. curieux, désireux de voir, de savoir; 2. indiscret, qui cherche à pénétrer les choses et affaires d'autrui" H. " Aura dan kuriosuakin sukalderaiño be sartuko jatzu " Elexp Berg.
Eztituk solament alfer egoile, baina edasle ere, eta kurioso, behar eztiraden gauzéz dadasatelarik. Lç 1 Tim 5, 13 (He, TB kurios; Dv oro jakin nahi, Ol non ze berri, Ker dana jakin gura dabenak, IBk, IBe non zer jakingo, Bibl begi luze ). Gehiago ikhusiko dute kuriosek [...] heren ordenako liburuan. Harb 463. Grazia estaltzen deraue kuriosei eta urguilluiei. SP Imit IV 18, 4 (Mst sobera jakin beharrer, Ol yakinmiñez dabiltzanei). Galde kuriosik egitera eta erabiltera. SP Imit I 3, 5 (Mst galto berririk). Kuriosak oraino erranen du, Iinkoak enzuten dutia bekhatoriak? Tt Arima 24. Etzen kurios izatu iakitekotz zer gerthatu behar zitzaioen ethorkizunean. Ch I 25, 2. Izpiritu kuriosak, xorrotxak. He Gudu 64. Behatze kuriosegi bat asko izan zen hura faltarik handienetan eror-arazteko. Brtc 110. Aitortzen deraizugu kurios girela / zure adinaren berri jakin nahi ginukela. (BN-baig). Satr FLV 1975, 346. Erraiten dizie emaztekiak kurios direla. Elsb Fram 174. Baserritar neskatxa / kuriosuak, / mutillez dituztenak / begiak lausuak. MendaroTx 281. Kurios izan zira / Hunarat yiteko. (1965). LuzKant 136. Jendea ez baita bere eguneroko ikusgailuez hain kurios. Larre ArtzainE 311.
sense-2
2.
Curioso, extraño, digno de atención; que excita la curiosidad.
Iakin nahiz ibili edozein gauza kuriosez, premia gabe. Hm 197. Zorigaitz haiñitz gauza kurios ikhasten hari direnentzat. Ch III 43, 2 (SP hainitz sotilleziaren ikhasten, Ol giza-berrikerien usmoan). Zoinek aipatzen beitu / afera bat kuriusa. AstLas 41. Bazen artikulu bat kuriosa, zoinaren arabera behar baitziren Aphezpikuak eta Erretorak bozkatuz hautatu. Elsb Fram 62.
Iakin nahiz ibili edozein gauza kuriosez, premia gabe. Hm 197. Zorigaitz haiñitz gauza kurios ikhasten hari direnentzat. Ch III 43, 2 (SP hainitz sotilleziaren ikhasten, Ol giza-berrikerien usmoan). Zoinek aipatzen beitu / afera bat kuriusa. AstLas 41. Bazen artikulu bat kuriosa, zoinaren arabera behar baitziren Aphezpikuak eta Erretorak bozkatuz hautatu. Elsb Fram 62.
sense-3
3.
(VocBN, Dv, H), kurioso (V-gip, G-azp),
kurius
(kürius Gèze). Ref.: Elexp Berg; ZestErret. Hermoso; curioso, arreglado, elegante. "Propre" VocBN y Gèze. "Curieux, joli. Etxe kuriosa, jolie maison" Dv. "Curieux, joli, beau, bien fait, bien ouvré" H. "Pertsonari buruz ari garela, presentzia edo itxura onekoa dela adierazteko erabiltzen da" ZestErret.
Kantalari guztiz graziosoa, / gazte lindo kortes kuriosoa. Lazarraga B3, 1154r. Naturalezak nahitu gauza kuriosak eta ederzalea da. " Curiosa & pulchra" . SP Imit III 54, 3 (Ch kuriosak; Ol ornikin eder eta pirpillak ). Fabiena da belhar bat [...] baratze kuriosetan kausitzen dena. Mong 594. Malezioski inspiratzen daroe Jaiñkozko pensamendu haltoak, kuriosak, agradagarriak. He Gudu 33. Gerri kuriyosua. Xe 180. Txertubik ere zitun / [itxura] ain kuriyosuak. Ud 154. Denborarekin ura izanen da / ermita kuriosoa. (AN-araq). A CPV 948. Maitatu eta festak egiñaz / aiñ modu kuriosuan. Tx B II 53. Kutsua baño kuriosago. (L) 'Gau-ontzia baño garbiagoa' . Inza EsZarr 172. Zorioneko usua, / guretzat izen gozua, / egazti kuriosua. Olea 271. Etxeak ederki zurituak eta kuriosoak daude. Uzt Sas 348. Pello ere an zebillen / txaleko ta txamar, / naiz besterenak izan / kurioso samar. (In Uzt LEG I 235 ). Benetan aizkolari elegantea eta aundia, kuriosoa. Albeniz 247.
Kantalari guztiz graziosoa, / gazte lindo kortes kuriosoa. Lazarraga B3, 1154r. Naturalezak nahitu gauza kuriosak eta ederzalea da. " Curiosa & pulchra" . SP Imit III 54, 3 (Ch kuriosak; Ol ornikin eder eta pirpillak ). Fabiena da belhar bat [...] baratze kuriosetan kausitzen dena. Mong 594. Malezioski inspiratzen daroe Jaiñkozko pensamendu haltoak, kuriosak, agradagarriak. He Gudu 33. Gerri kuriyosua. Xe 180. Txertubik ere zitun / [itxura] ain kuriyosuak. Ud 154. Denborarekin ura izanen da / ermita kuriosoa. (AN-araq). A CPV 948. Maitatu eta festak egiñaz / aiñ modu kuriosuan. Tx B II 53. Kutsua baño kuriosago. (L) 'Gau-ontzia baño garbiagoa' . Inza EsZarr 172. Zorioneko usua, / guretzat izen gozua, / egazti kuriosua. Olea 271. Etxeak ederki zurituak eta kuriosoak daude. Uzt Sas 348. Pello ere an zebillen / txaleko ta txamar, / naiz besterenak izan / kurioso samar. (In Uzt LEG I 235 ). Benetan aizkolari elegantea eta aundia, kuriosoa. Albeniz 247.
azpiadiera-3.1
Grande, considerable.
Txakur bat bazedukan / txit kuriosua. Noe 36. Pago koxkor bat kuriosue / badago gure mendiyen. EusJok 97. Oraingo ortan pasa zaiote / txiripa kuriyosua. Tx B I 220. Zakur... mokordo bat, kuriosa! Lf Murtuts 17.
Txakur bat bazedukan / txit kuriosua. Noe 36. Pago koxkor bat kuriosue / badago gure mendiyen. EusJok 97. Oraingo ortan pasa zaiote / txiripa kuriyosua. Tx B I 220. Zakur... mokordo bat, kuriosa! Lf Murtuts 17.
azpiadiera-3.2
Bueno.
Lenbizi jarri zizkan / Pellori bertsuak, / ark ere errespuesta / kuriyosuak. AzpPr 109. Eman dizka eskola / kuriosuak. Ib. 84.
Lenbizi jarri zizkan / Pellori bertsuak, / ark ere errespuesta / kuriyosuak. AzpPr 109. Eman dizka eskola / kuriosuak. Ib. 84.
sense-4
4.
kurioso. (Uso adv. o pred.).
Limpiamente, con arte, hábilmente, con elegancia. " Lana kurioso eitten dau igeltsero orrek " Elexp Berg. " Traje argi batekinda kurioso asko ibiltze zan hua " ZestErret.
Gure apuntadoriak / baitaude famoso, / kortia eman zuten / txit kurioso. Ud 75. Gorbatan zeukan urrezko orratz eder bat, eta kaballeroak ortzakin oratu oso kurioso, eta atera zion orratz ura miñik egin gabe. Urruz Zer 126. Kopak sarri jaso, / zurrut kurioso. AzpPr 28. Umetxu bat edo bi astotxu baten ganian, otsaretan "kuriyoso" ipiñita. Kk Ab II 142. Ta, eskultore batek / bezin kurioso, / gutxieneko zaku / erdi bat igelso / [ankan] jarri ziratenian. MendaroTx 46. Azaldu du kurioso. Insausti 289. Lana kurioso eginda irabazi zuan apustua [aizkolariak] . Albeniz 245.
Limpiamente, con arte, hábilmente, con elegancia. " Lana kurioso eitten dau igeltsero orrek " Elexp Berg. " Traje argi batekinda kurioso asko ibiltze zan hua " ZestErret.
Gure apuntadoriak / baitaude famoso, / kortia eman zuten / txit kurioso. Ud 75. Gorbatan zeukan urrezko orratz eder bat, eta kaballeroak ortzakin oratu oso kurioso, eta atera zion orratz ura miñik egin gabe. Urruz Zer 126. Kopak sarri jaso, / zurrut kurioso. AzpPr 28. Umetxu bat edo bi astotxu baten ganian, otsaretan "kuriyoso" ipiñita. Kk Ab II 142. Ta, eskultore batek / bezin kurioso, / gutxieneko zaku / erdi bat igelso / [ankan] jarri ziratenian. MendaroTx 46. Azaldu du kurioso. Insausti 289. Lana kurioso eginda irabazi zuan apustua [aizkolariak] . Albeniz 245.
azpiadiera-4.1
(Con reduplicación intensiva).
"
Artu zepillua ta kurioso-kurioso kendu mantxak
"
Elexp Berg.
azpisarrera-1
KURIOS PINTERDI
(Estar, etc.) con mucha curiosidad. Cf. A: "Pinterdia bezen kurios (BN-lab), indiscreto; litm., curioso como la media pinta".
Zer ote zen gertatua, denak kurios pinterdi. Larre ArtzainE 125. Kurios pinterdi, menturaz amak badakiela eta menturaz ez. Ib. 312.
Zer ote zen gertatua, denak kurios pinterdi. Larre ArtzainE 125. Kurios pinterdi, menturaz amak badakiela eta menturaz ez. Ib. 312.
kurios
-
kurios. Tr. Aunque Leiçarraga emplea la...
-
1. (SP, VocBN , H), kurioso (V-gip ap. E...
-
2. Curioso, extraño, digno de atención...
-
3. (VocBN, Dv, H), kurioso (V-gip, G-azp...
-
Grande, considerable. Txakur bat bazeduk...
-
Bueno. Lenbizi jarri zizkan / Pellori be...
-
4. kurioso. (Uso adv. o pred.). Limpiame...
-
(Con reduplicación intensiva). " Artu z...
-
KURIOS PINTERDI (Estar, etc.) con mucha ...
0 / 0 KURIOS PINTERDI >>
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
