Harremana

    OEH - Bilaketa

    20 emaitza jiratu bilaketarentzat

    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    jiratu.
    tradizioa
    Tr. Al Norte sólo se encuentra en Chourio (que es el primer autor en el que se documenta). La forma de participio jira es empleada por autores guipuzcoanos ya desde Iturriaga, con la misma frecuencia por lo menos que jiratu, con la que alterna a menudo en un mismo autor. La hallamos tbn. en el vizcaíno D. Agirre. En DFrec hay 4 ejs. de jiratu .
    sense-1
    1. (Lar, Añ, Chaho (g-), VocCB , Dv (G)), jira, giratu (SP, s.v. biratzea ), kiratu (SP).
    Volver(se), girar(se). "Girar" , "entornar" Lar. "Girar, dar vuelta" , "volverse" Añ. "Tourner" Dv.
    Gizonen haizezko solasen arabera ez jiratzea. "Nec omni ventum verborum circumferri" . Ch III 45, 5 (SP itzultea, Mst khanbiatzia, Ol or-arakatzea). Guziak alde artara begiak jiratu. Mb IArg II 281. Jiratzen da gobernari beragana ta esaten dio. Ib. 289. Eskuietara jiratzen banaz. Cb Eg II 94. Jangoikoaren aldera jiratua. Mg CC 187. Gelditzen dira biak elkarri begira, / ez batak, ez besteak ez nairika jira. It Fab 260. Alako baten jirau zan batela, ta jausi ziran uretara. Ur MarIl 25. Jira zituan begiak beste aldera. Apaol 114 (v. tbn. 84). Jira zan gure aldera Apezpiku iauna. Ag Ioan 212. Buru-gañetik eskukada garia azkar jiratuaz. Ag G 23s. Burua beste aldera jiriaz. Alz Ram 132. Oiartzun-aldera jiratu ditut [biokak] . Lek EunD 23. Ba darabil zirkiñik naikoa, jira batera, ta bira bestera. Erkiag BatB 110. Lepoa jirata. NEtx LBB 109. Beste aldera jira adi ta zuzen-zuzen etorriko aiz. JAzpiroz 105. Andrea jiratzean / erraria artzeko, / katuak ostuten dau / kamaran jateko. Ayesta 36.
    v. tbn. Zav Fab RIEV 1907, 95. Zab Gabon 72. Goñi 56. Iraola 47. Ill Testim 5. Insausti 163. Jira: Izt C 250. BBarand 147. Insausti 16.
    azpiadiera-1.1
    " Gurdia jiratu, volcar el carro" VP 34r.
    azpiadiera-1.2
    Jiratu du beste libruen ostua.Iraola 91.
    sense-2
    2. Hacer dar vueltas, hacer girar. "Bornear, jiratu, jiraka erabilli " Lar.
    Jira nazazu eta erabill. Ch III 15, 2 (SP itzul inguruz inguru). Itandu ginaijue [zeruko izarrai]: Nok egin zaitu? Ta nok jiretan zaitu? fB Ic III 291. Nola alde batean egoten zan sua, dena berdin berotu zedin [burdin barra] jiratu bearra izaten zuten. BBarand 174.
    sense-3
    3. Empujar a, llevar a.
    Geruago ta gatxago egingo jakeela bijotza onera jiretia. Mg CO 102. Ta eurak jirauko zaitubee barriro Jesus onari eskerrak emotera. fB Ic III 301. Edo enpeinuz edo zamaika gogo bagako lagunagaz ezkontzera norbait jiretan danian. Ib. 353.
    sense-4
    4. Cambiar.
    Enpeinubak ta zamai erdijak jiretan dabeela asko agindupian daguanaren gogua. fB Ic III 353. Iñork eztu jirako / aren sententziya. Ud 129. Ire asmua utsa dek, laster jiratu biar dek. Bv AsL 109. Zeiñ gizonek al leike [Jaungoikoaren legea] ipiñi jirauta? AB AmaE 242. Arduak jira dizkit / penak txit atsegiñ. JanEd II 13.
    sense-5
    5. Devolver.
    Astarloak ditu jira [izen oek] / nor bere Amaren titira. Izt C 17.
    azpiadiera-5.1
    Ala ere aginduk eman zaizkio / obra egin dun Imazi, / Aurrezki Kutxai jiratzekotan / errik biar edo etzi.Insausti 206.
    sense-6
    6. Volver, regresar.
    Bein juan ezkero oien birtutez / berriz ez niteke jira. Bil 107. Billa ibilli ziran / berriz jiratuta. Xe 159. Egun guziyan etzan lan-lekura jiratu. PArt ( in Bil 173 ). Aruntz jun, onuntz jira. Tx B 195. Juan zan zoriona / ez liteke jira, / esan eziñ alako / poz aiek nun dira? Olea 19. Astelenean oiñez etorri Donostira, eta larunbatean atzera oiñez jira. Uzt Sas 335. Berriro ere Teruel alde aietara jira giñan. AZink 117.
    v. tbn. Salav 50 (jira).
    sense-7
    7. Dirigir, enviar.
    Cupidok eritzen nau / fletxakin berriro, / neregana jiratzen / dituen aldiro. Bil 59. Undagoitiagana / demanda jirau dau. EusJok II 79.
    sense-8
    8. (V-gip) Ref.: Etxba Eib; Elexp Berg.
    "Procurar, conseguir. Zela edo ala, jiratzen genduan ez iltzeko beste " Etxba Eib. " Lana jiratzia zan gatxena " Ib. " Nundik andik jirau bizikleta bat eta goazen " Elexp Berg.
    Gura neuke gizonak / jokuan jokatu, / galduaren dirua / atzera jiratu. EusJok II 81. Oitabina duro zuten / Azkoititik jira. EusJok 173.
    sense-9
    9. Revolverse.
    Lendabiziko begiratuan barruna jiratu zitzaion. Bv AsL 36.
    sense-10
    10. "Arreglarse, amoldarse. Eztakitt ze moduz jirauko naizen bakarrik " Elexp Berg.
    sense-11
    11. Administrar, llevar, gobernar.
    Leona, nunbait jaio / ziñan lanerako, / nik ez nuke etxe au / onela jirako. Olea 194.
    sense-12
    12. Remover, voltear (tierra).
    Otsaillean, patata-lurrak jira. TxGarm BordaB 12. Laiez lurra jiratzen. Ib. 28. Batzutan goldez jirata, beste batzutan laiez zoia osatuta. TxGarm BordaB 79.

    jiratu

    jiratu
    0 / 0 aurre >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    z-library z-lib project
    Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper