Harremana

    OEH - Bilaketa

    285 emaitza izpi bilaketarentzat

    Sarrera buruan (29)


    Sarrera osoan (256)

    Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
    goiburua
    izpi.
    tradizioa
    Tr. Usan ispi Haraneder (Phil 45) y Astarloa, e ixpi Lizardi, Labayen, Basarri y Berrondo. En DFrec hay 21 ejs. de izpi .
    sense-1
    1. (V, G, L, B, Sal, R-uzt; O VocPo, SP, Urt II 431, Lar, Añ, Dv, H, VocB ), ispi (H), ixpi (G-to, BN; VocBN →vEys) Ref.: A (izpi, ispi); A Apend; Etxba Eib; Iz To (belarrixpiya); ZestErret .
     Brizna; hebra; filamento. "Fil delié d'or, d'argent ou de soie" O VocPo. "1.º brizna de leña, piltrafa de carne, filamento, fibra [...]. Ille-izpi (G-to, B), billo-izpi (R-uzt), mota de pelo. Belar-izpi, mota de hierba. [...] 7.º (G-nav), hebra de hilo" A. " Ileizpi, un cabello" VocB . "Hebra, fibra. Urrezko izpixegaz eiñdako soñekua " Etxba Eib.
    Adats izpiak zituen / urrearen pareak. EZ Noel 42. Badaitso gerrirano [adatsa] / urh' izpiz aberatsa. O Po 38. Eta hala ere zuen buruko ille izpi bat ez da galduko. He Lc 21, 18 (Dv ile bat ). Lurren hare izpi bezanbat milla milion mendez. Lg II 191. Agiñen artean gelditu oi diran lengo janaren izpi edo apurren batzuek. Mg CC 228. Artzen da izpi bat, eta dauden lekutik atera gabe, dijoaz askatzen [kapuleak] . It Dial 6 (Ur y Dv izpi; Ip hari). Lasto-izpi bat atzemanik. Gy 53. Oihal izpi bat bizkarretik edo gerrian. Hb Egia 64. Aien [zurmintzen] izpiak artuaz. Arr GB 62. Lio-izpi bat bereizi nizun. Or Eus 57. Ille-txintustak, ez al dirudie urre-izpitan austatuak? TAg Uzt 6. Ari izpi ariñena. Zait Sof 60 (v. tbn. Plat 5). Bere txistun odol izpi bat azaldu zan. JAIraz Bizia 85. Enborrari datxikon goroldi izpi bat. Lf ( in Zait Plat XV ). Ezta zure soiñekoaren ixpirik ere [ukitu] . Berron Kijote 206. Giza gorputz-arimen hondar zikinak, urre izpiz nahasiak. MIH 286.
    v. tbn. SP Phil 191. ArgiDL 32. Anab Poli 93. Gazt MusIx 191. Txill Let 54.
    azpiadiera-1.1
    Tallo de planta herbácea. " Belar izpi, un tallo de hierba" VocB .
    Gariak me eta enredatruk, zomat izpi, kainbat alte. Mdg 141. Belar-ixpi batzu. Ldi Y 1933, 86. Izpi-muturra gorri dadukan garia. Or Eus 274. Gari-izpi erkin batzuk. Munita 146. Belar izpi igarra aoan ibiliz. AZink 104.
    azpiadiera-1.2
    Euri-izpiz josita zegoan belarri-puntetaraño [mandoa].Anab Poli 99.
    sense-2
    2. (R; SP, Lar, H) Ref.: A; ZestErret .
     Rayo (de luz). " Argiaren izpiak, rayons de lumière" SP. "Fáculas del Sol, Eguzkian agiri diran argi-izpi batzuek " Lar. " Eguzki izpiyak " ZestErret.
    O Iongoiko argiaren / izpiz banatzaillea. EZ Noel 36. Guzien gaineko egiak bethi bere argi izpiez alde guzietarik inguratzen duena. SP Imit III 48, 1. San Agustiñen argiaren errañurik eta izpirik ere gelditu etzaigu. Lar SAgust 11. Zure argiaren izpia. Ag Serm 587. Egunaren lenengo argi-izpiakaz batera. Echta Jos 340. Illargiaren izpiak sartzen dira. Zink Crit 50. Eguzkiak be, lotuten ditu / bere barruan izpiak. GMant Goi 60. Eguzki-izpijen inguruban egaizka ebillan mitxeletak esan eban. Altuna 32. Su-izpi batean urturik. 'Rayon de feu' . Or Mi 24. Gandu urratuen artetik [...] zearkatu du lurgaña lenengo urre-izpiak. TAg Uzt 74. Artizar-izpia. SMitx Aranz 204. Eguzkiaren goiztar izpi epeletara. Erkiag Arran 191. Argi-izpiren bat sor daitekeelakoan. MEIG VI 81.
    v. tbn. Alz Ram 86. KIkV 27. Inza Azalp 57. Ox 126. Altuna 32. Jaukol Biozk 78. Otx 42. Enb 133. Laux BBa 38. JArt Y 1934, 325. ABar Goi 50. Zait Sof 13. Etxde AlosT 57. Txill Let 36. Ugalde Iltz 64. Gand Elorri 134. Anab Aprika 69. Ibiñ Virgil 116. Lab SuEm 176. NEtx LBB 348. Ataño TxanKan 114.
    azpiadiera-2.1
    X-ixpiaz aztertuko dizut.Lab EEguna 73. X izpien bitartez. Kk Ab II 133.
    azpiadiera-2.2
    (Fig.).
    Ezkara urtzikijak / aren maitasun-izpi edo mosu baño. Laux BBa 126. Errukizko izpia zeneriodan. Ldi BB 2. Itxaropen-izpi bat bezela agertu zitzaion. Mde HaurB 83. Adimen izpia iraungi. Lasa Poem 96.
    v. tbn. Aitzol in Laux BBa VI. Bilbao IpuiB 222.
    sense-3
    3. (Vc ap. A; Lar, Mg PAbVoc, Añ, Dv, H).Poco, ápice. "Apice, un punto, casi nada" Lar, Añ.
    [Erresoluzione] hetarik den punturik, den izpirik aphurrena utzi baino lehen. SP Phil 534. Sakrilejio bat egitea litekela hartarik [amodiotik] ispi bat ere hari idekitzea. He Phil 306 (SP 305 izpirik). [Egunen] izpirik txikarrenak ainbat balio dau. Añ EL2 55. Indazu zure indarretik izpi bat. Dv LEd 7. Buruko min izpi bat. HU Aurp 86. Doe au dala [...] Jaun Santuak daukan izatiaren izpi bat legez. Ag Serm 186. Laborari iduriz gaizoenetik eta jakintsunik bipilenera ez da arte izpi bat baizik. JE Bur 167. Azken-izpiraiño galdu euskaltasun guzia. Mok 19. Parretxo-izpi bat. SMitx Aranz 23. Lotsa-izpi bat zuen beti. Mde HaurB 88. Atsegin-izpi billatzera. Erkiag Arran 24. Asko ta eurrez joakezan kontseju ta otoitz billa, barne-kezkak azaltzera, poz-izpi eske. Onaind STeresa 86. San Fermiñetan paotxa arbi-izpi batzuekin erein. JAzpiroz 202. Zenbait izpi bai, baina Arestiren obra osoa ez dugula behar bezain ongi ezagutzen. MEIG V 132.
    v. tbn. Elsb Fram 157. Etxde JJ 200. Gazt MusIx 165. Azurm HitzB 59.
    azpiadiera-3.1
    (En la expr. izpi bat, 'un poco', con valor adverbial).
    Bere buruaz hartua zela. Eta gero? Izpi bat hala izan balitz ere, ongi gutiago egin ote du? HU Aurp 114. Izpi bat ikaratuz boza. JE Bur 78. Azalez bakarrik izpi bat aldatuak. Ib. 176.
    azpiadiera-3.2
    " Gizon izpia, un pigmeo (Darric)" DRA .
    Oi estalki aberatsa gizon izpiarentzat, Yainkoaren erriek egina! Hb Egia 38.
    azpiadiera-3.3
    (G-azp, AN-gip; H) Ref.: Gte Erd 13, 143 .
     (En oraciones negativas, interrogativas o condicionales, tras sust.). " Adimendu izpirik ez duzu " H. " Lanan izpirik ez duzue egiten (G-azp)" Gte Erd 13. Tr. En los autores meridionales va precedido de sust. en caso gen., hasta aprox. 1930, época a partir de la cual se va haciendo más frecuente el empleo de tema nominal nudo (que es tbn. lo habitual al Norte). Hay además un ej. de sust. + -(r)ik en Orixe.
    Dudiaren ispi baga sinistuten dot. Astar I 25. Ez dala ogi, ez ardauaren izatiaren izpirik. JJMg BasEsc 65. Kutsuaren izpirikan gabea. Ur BulaG 554. Etzeukaten [...] inbidiren arrazaren izpi txikienik. Bv AsL 163s. Gizon gizontasun izpirik gabeko batzuei. HU Aurp 157. Eztaukazue siñiste onaren izpirik. Ag Kr 100. Ondoriorik uzteko axola izpirik gabe. JE Bur 98. Lotsiaren izpirik baeukona. Kk Ab I 68. Pastu ziren neke izpirik gabe. Zub 126. Zorun-izpirik sortuko ba-da. Enb 52. Gezurrik izpirik ez diot. Or Y 1933, 405. Beldur-izpirik ez nik. Ldi IL 8. Gorrotoaren ixpirik gabe. Basarri 67 (20 izpi). Erlijio-izpirik gabe. Vill Jaink 26. Ez dutela ahaidetasun izpirik. Lf ( in Casve SGrazi 7 ). Ez dozue ortaz dudaren izpirik izango. Onaind STeresa 14. Gure biotzetan asarrearen laiño-izpirik ez da. JAzpiroz 216. Alta ez zuen berak hoben izpirik, gaixoak. Larre ArtzainE 137. Ez bait nintzen gauza arrazoi izpirik atzemateko. MEIG VII 103.
    v. tbn. Arr GB 71. Aran SIgn 57. Alz Ram 86. Barb Sup 100. Ox 64. Eguzk RIEV 1930, 468. Zait Sof 144. Etxde JJ 7. Mde Pr 338. Erkiag Arran 124. Onaind in Gazt MusIx 156. Olea 176. Xa Odol 270. TxGarm BordaB 180. Albeniz 165.
    azpiadiera-3.3.1
    (Lar, Añ, H) .
    (Sin acompañar a un sust., en contextos negativos). "(Ni un) ápice, ezta izpirik ere " Lar (Añ ezta izpirik bere).
    Pizuak xuxen iduki behar tut gauzaren ez emendatzeko izpi batez ere. SP Phil 359 (He 362 ispi bat ere). Ezin kendu ginaijo izpirik [neurrijari] . fB Ic I 87. Jostatzeko griñak etzion gutxitu izpi batez pobrien alderako onginai urrikaltsua. Bv AsL 30. Erbestekoen soñuetatik izpirik artu bageak. AB AmaE 120. Izpirik ez zen ohore gosea. HU Aurp 178. Ehiz izpirik ere zahartzen, mutikoa! JE Bur 92. Erdarara itzuli zitzala, arren, izpirik utzi gabe ta eratxiki gabe. (Quijote IX). Or RIEV 1929, 7 (Ldi ib. 209 ezer, Anab RIEV 1928, 610 ezertxo). Artoa ez. Egundaiño ez det gogoan izpirik saldurik. JAzpiroz 79. Eskumako belarritik izpirik be eneban entzuten. Gerrika 267s.
    v. tbn. Arr May 73.
    azpiadiera-3.3.2
    (Tras gen.).
    Talentuaren izpirik ere / alperrik galdu ez dediñ. Olea 176.
    sense-4
    4. (V-ger-arr-oroz-och-gip ap. A; Añ (V), H), ispi (V-arr ap. A). Aguijón; púa. "Aguijón de la abeja, erlearen izpia" Añ. "Sagarroiren izpiak" H.
    Txit barrena sartzen deutse / izpi berenua. DurPl 80. Edendu dabenean sugeak bere izpiaz. Añ LoraS 115. Bada itzartu ninduanean izpiaz erlabioak. AB AmaE 468. Anderaren izpia bada ba illteko? Ib. 312. Izpia edo eztena sartu ta il. Eguzk GizAuz 110.
    sense-5
    5. "(G-to), momento. Ezkera errekardaritzan ariko, izpian egingo degu saldu-erosia (G-to)" A.
    Zabaldu zituan, izpi baten, beren ego azkar, luze ta sendoak. Ag Kr 197. Izpi baten igaro zituan Oñatiko kaleariak. Ag G 110.
    sense-6
    6. "(G-azp), torta" A.
    sense-7
    7. "(?), una hierba de hermosa flor y aroma agradable" A.
    sense-8
    8. Radio (de una rueda).
    Andik ateratzen dira gurpil-izpiak eta gurpil beteak gurdientzat. Ibiñ Virgil 91.
    azpisarrera-1
    IXPI (Dv, H ap. Lh). "Dim. de izpi, une chose extrêmement petite" Dv. Cf. supra ejs. de ixpi, cuyo carácter expresivo no es seguro.
    azpisarrera-2
    IZPI EGIN.
    Brillar, mandar rayos.
    Eguzkia be bekoz beko ipiñi yakon laiño matasa zuzitu ta izpi egiten alegindu oi da. Onaind STeresa 76.
    azpisarrera-3
    IZPI-IZPI. (V ap. A; Dv).
    a) "Izpi-izpi bat (Vc), una cosa muy pequeña, cosa insignificante" A. b) (Precedido de sust.).
    Ta ez ganorarik, ez zentzun izpi-izpirik be eztaukana. Otx 159.
    azpisarrera-4
    IZPIREN (Forma de gen., seguida de sust., en oraciones negativas).
    Ez det izpiren erreparorik esateko ere [...] ez dala galduko. Otag EE 1883b, 237.
    azpisarrera-5
    IZPI-ZALE. Amigo de los rayos.
    Zer egin dozu pekatu, / ixarren izpi-zalia? Laux AB 66.
    azpisarrera-6
    IZPIZ-IZPI. Poco a poco.
    Euskal-anaien santutasuna / izpiz-izpi idosten dago. SMitx Aranz 154.
    azpisarrera-7
    IZPIZKO. Radiante, lleno de luz.
    Jainkuan izpizko eskuban. Laux BBa 44.

    izpi

    izpi
    0 / 0 IZPI-IZPI >>

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.

    Orokorrak

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    z-library z-lib project
    Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper