OEH - Bilaketa

45 emaitza erasi bilaketarentzat

Euskaltzaindia. OEH. Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
1 erasi.
sense-1
(AN, L, B, BN, Ae, S; SP, Urt II 68, Lar, VocBN , Dv, H), edasi (SP, Lar, Dv, H, A), edatsi (V arc, S), eratsi (L) Ref.: A (erasi, eratsi, edatsi); A Aezk 291; Satr VocP; Gte Erd 96 .
Hablar (usado generalmente en sentido peyorativo o despectivo); murmurar. " Erastea ou edastea (S), discourir, faire quelque récit ou narration" O VocPo. "Bavarder" VocBN . "Cuchichear" A. " Zer darasa orrek? ¿Qué habla ése?" A Apend. "Revolver cuentos, chismorrear; decir tonterías" Satr VocP. " Zer derasa? (BN-arb)" Gte Erd 96. v. 1 erausi. Tr. Documentado en autores septentrionales desde Leiçarraga, al Sur se encuentra en Larramendi, Lardizabal y algunos autores del s. XX. La forma edasi la emplean Leiçarraga, Oihenart y, más modernamente y alternando con erasi, Orixe e Ibiñagabeitia. En DFrec hay 9 ejs. (5 sept.) de erasi . Las formas edatsi y eratsi que recoge Azkue parecen deberse, a la vista de los ejs. que cita (edasteak de Oihenart y erasteko de Axular), a deducciones erróneas. Eratxi (G) que aparece en la misma entrada, podría corresponder a la acepción de 'bajar' (v. eraitsi ).
Bada othoitz egiten duzuenean, eztezazuela anhitz edas Paganoék bezala. "N'usez de vaines redites" . Mt 6, 7 (He, Dv eras). Behar eztiraden gauzéz dadasatelarik. "En babillant" . 1 Tim 5, 13. Iuramenturik sobera derasatenei bezala ustekabetan itzurzen bazaie. Harb 435. Sabel bethea, ianhariz eta edariz gaiñez egina, ezta deusetako ere on, iokatzeko, minzatzeko, erasteko eta erhokeria egiteko baizen. Ax 408 (V 266). Zer ere zugati, nigati / Bailedask' izterbegiak. O Po 43. Guti iakin eta anhitz edasteak. O Pr 241. Erasi anhitz solas bano. Hm 197. Haragiak erasiko du, baina bridatuko espirituaren berotasunaz. "Remurmurabitur" . SP Imit III 12, 5 (Mst murmuzeiatüren, Leon erranguraturen). Zarasan bere baithan. Arg DevB 24. Zeri darasat hunenbertze? / Denbora dut ixiltzeko. 183. Iduritzen zait hainak dabiltzala xoilki zerbaiten erasteko parada bilha. ES 196. Gizonen gaixtakeriak asma ahal detzakeen guziak zure kontra erasten balire ere. Ch III 46, 2. Zer darasa hunek? Blasfematzen du. Nork barkha ahal detzake bekhatuak Jainkoak berak baizen? He Mc 2, 7. Bethi erasi nahi izatea. He Phil 367. Badarasate pulpituan hitzera naasi bat, beiñ Euskera, beiñ Erdera. Lar Carta a Mb 279. Etziren baratzen bere artean erastetik. Lg II 196. Baderasa Elizan / Zinaren fagore. Monho 28. Debozioneaz gaizki erasteko bide ematen baitiote. Dh 71. Yendek erasiko dute zutaz bethi. Gy 202. Edozein gauza zuen kontra darasatenean. Lard 379. Zer dohako ala erran dezaten: Ongi dena da; ala eras dezaten: Gaizki-dena da? Dv LEd 154. Asko elhe lizun bazerasaten untzi hartan. Laph 60. Nitaz bazerasala / zer-nahi elhe gaitz. Zby RIEV 1908, 759. Darasala frantses ala gaskoin. Arb Igand 22. Ahoa betez bazerasazuten. HU Zez 110. Aitzina bazerasan. JE Bur 93. Yolandak, orrela zerasalarik, bere ibil-lagunaren aldetik itzuri egin zuan. Lh Yol 19. Zer duk ik egun ola gelditzeko?, deraso mandozainak. Zerb Ipuinak 285. Apoharmatuk erasi. Ox 87. Zer derasazu, jaun erretora? Barb Sup 7. Bakotxak bazerasan nahi zuen hitza. Etcham 62. Orrela elkarrekin erasi ta yardukitzen zuten bitartean. Ir YKBiz 526. Jakesek ulertzenago zuen aldi hontan zer zerasan azti zaharrak. Mde Pr 144. Hauiek bazerasaten mundua ez dela itxura iheskor baizik. Lf ( in Zait Plat XX ). Etzatzula areago erasi, aurra; egin bearra oraintxe bete dezagun. Ibiñ Virgil 61 (101 edasi ). Ez dakite zer derasaten. Ardoy SFran 284. Lagunak zer derasan entzuten. Xa Odol 63.
v. tbn. Hb Egia 125. Iratz 194. Larz Senper 128.
azpiadiera-1.1
(Ht VocGr 369, H).
"Gronder, faire des remontrances, reprocher. Ez naiz ioanen; bertzela amak erasiko daut " H. "(Il) gronde, badarasa " Ht VocGr 369. v. erasiatu.
Bekhatua egin baiño lehen, egitean, eta eginez gero ere, [konzientziak] erasten du, abisatzen du, akhusatzen du. Ax 426 (V 276).
azpiadiera-1.2
Hacer ruido (el carro).
Gurdi kargatuak badarasa, badirudi bere karga handia ezin iasanez arrenkuratzen dela. Ax 430 (V 278; citado por Azkue, que traduce 'el carro cargado habla'). Idiak erasi beharrean, gurdiak. "Ce serait au bœuf de se plaindre, [mais] c'est la charette qui fait du bruit" . O Pr 273 (cf. RIs 49 s.v. 1 erausi).
azpiadiera-1.3
(O VocPo), edasi (O VocPo), edatsi. Contar, referir. " Erastea, ou edastea, (S), discourir, faire quelque récit ou narration" O VocPo. v. edestu.
Haurrak athean duena erasi, sukaldean zuen ikasi. "Ce que l'enfant a raconté hors la porte" . O Pr 620. Badakit Garibaik zer duen erasi. Hb Esk 95. Gertakari hau bera erasirik gaude Eskualdunean . JE Bur 64. Ea, lagun zar; edatsi ipuin ori. A Ardi 129. Gertaritxo bat edatsiko det. A Itzald II 72. Zuatz-azal eta txartel oriek Euskaldunen zartasunaz derasatena eztakit nik. Lh Yol 32. Noiz, ordea, ni gai Zure aholku, izualdi, pozaldi ta zuzenbide guziak lumaren mihiz edasteko? "Enuntiare" . Or Aitork 304. Egia alegi bezala erasi nulako. Ib. 130. Edasten die [...] nola nautek oiu egiten zuten. Ibiñ Virgil 49.
erasi
0 / 0 2 erasi >>

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper