OEH - Bilaketa
15 emaitza despeditu bilaketarentzat
goiburua
despeditu.
tradizioa
Tr. Documentado al Norte desde Dechepare, y al Sur desde Lazarraga; es muy escaso en la literatura vizcaína. A partir del s. XIX aparece sobre todo en textos populares o de autores de léxico poco cuidado. En DFrec hay 16 ejs. de despeditu y 2 de despeitu .
sense-1
1.
(Lcc (-idu), Ht VocGr, Gèze, H),
despeitu,
desperitu ( VocBN
),
despegitu,
desperitu.
Despedir, dar permiso para irse; despedir, expulsar. "Despedir" Lcc. "Expédier" Ht VocGr, VocBN y Gèze. "Congédier quelqu'un" H.
Halaz despeditu nahi nuzuia? E 207. Despedidu zituan musikoak. Lazarraga A, 1144v. Harganik / bertan despeditzeko. O Po 62. Hainbertzez despediturik, herrirat igorri zuela. ES 168. Berak populua despei zezaken bizkitartean. He Mc 6, 45 (HeH gibelat egor). Errepugnátu ta despeitu tentázio datózken guzíak. LE Ong 92v. Nabarbenkiro dibortziatzen edo bere esposa agerian despeditzen bazuen. Gco I 168 (II 84 despeitzen). [Adiskideak] utsik ezer emon bage despeditzen bazaitu. Añ GGero 365. Athezain hau ora bat zen / aspaldi otso despeitzen / hagitz ohitua zena. Gy 49. Ez ditut nahi yan gabe desperitu. SalabBN Mt 15, 32 (Echn igorri). Nornaidenek despedi lezan bere emaztia, emon dazaula berextasunaren kartilla. Hual Mt 5, 31 (Samper despei lezan). Fuera-futro despeitu ninduen. GH 1959, 312. Etxean neskamerik baldin badago, despedi dezala. Arti Tobera 263. Huna nola Milafrangako neska batek despegitzen duen bere ohiko gizon gaia. Lf ELit 85 (227 despeditu). Emazteak kanporat despeitu gaitu. Larz Senper 116. [Galazotako fruitua] jaten ebana berealaxe / andikan despeditua. Ayesta 133.
Despedir, dar permiso para irse; despedir, expulsar. "Despedir" Lcc. "Expédier" Ht VocGr, VocBN y Gèze. "Congédier quelqu'un" H.
Halaz despeditu nahi nuzuia? E 207. Despedidu zituan musikoak. Lazarraga A, 1144v. Harganik / bertan despeditzeko. O Po 62. Hainbertzez despediturik, herrirat igorri zuela. ES 168. Berak populua despei zezaken bizkitartean. He Mc 6, 45 (HeH gibelat egor). Errepugnátu ta despeitu tentázio datózken guzíak. LE Ong 92v. Nabarbenkiro dibortziatzen edo bere esposa agerian despeditzen bazuen. Gco I 168 (II 84 despeitzen). [Adiskideak] utsik ezer emon bage despeditzen bazaitu. Añ GGero 365. Athezain hau ora bat zen / aspaldi otso despeitzen / hagitz ohitua zena. Gy 49. Ez ditut nahi yan gabe desperitu. SalabBN Mt 15, 32 (Echn igorri). Nornaidenek despedi lezan bere emaztia, emon dazaula berextasunaren kartilla. Hual Mt 5, 31 (Samper despei lezan). Fuera-futro despeitu ninduen. GH 1959, 312. Etxean neskamerik baldin badago, despedi dezala. Arti Tobera 263. Huna nola Milafrangako neska batek despegitzen duen bere ohiko gizon gaia. Lf ELit 85 (227 despeditu). Emazteak kanporat despeitu gaitu. Larz Senper 116. [Galazotako fruitua] jaten ebana berealaxe / andikan despeditua. Ayesta 133.
azpiadiera-1.1
Artalde guzia gaitzak harturik behar izan zelarik etxetik despeitzen ikusi hiltegietarat.Larre ArtzainE 78.
sense-2
2.
(G-to-goi-bet, AN-araq-gip-5vill-ulz, R-urz, -dítü S, -idu V, G-to; Lar, Añ, VocCB
),
despeitu (G-azp-goi-to-bet, AN-gip-5vill-erro-ulz-olza, L-ain-sar, Ae, BN-ciz, -idu V-gip, G-azp),
despegitu (Dv),
despaitu (Sal)
Ref.:
EI 340s; Holmer ApuntV.
.
Despedirse. " Eta topa zeuen lagun bat bera(re)na. Eta egon ziran despedidu ezinik (V-ger)" Holmer ASJU 1969, 180.
Joan zidin Silveragana, zeñari negarrez egoala despedidu ekion. Lazarraga A, 1146r. Silvia despedidurik bere ugazabaganik. Ib. A, 1147r. Jaio bide ninzan ain tenporatan / zeinaz benturea estaldu jatan, / sekulako nigaz despedidua. Ib. B20, 1193r. Lurreko gauzetatik bereala ta betiko despeditu. Cb Eg II 24. Ostátus bekála gaude emén sárri despeitzekós. LE Doc 48. Eta despeditu zen hetarik. TB Act 18, 21. Esperantza orrekin / despeitzen naiz emen. Echag 237. Gure dantzak pakian / dira despeditu, / aiek esantakorik / ez da suzeditu. Bil 33. Koneki despeditan naz Urrietakuaraino. Mdg 128. Zeuk niri laztan, neuk zuri laztan / an despedidu giñian. Balad 59. Nere partetik orai / nai det despeditu. Yanzi 51. Ona zan [sarjentoa] eta arekintxe bai despeditu. AZink 118.
Despedirse. " Eta topa zeuen lagun bat bera(re)na. Eta egon ziran despedidu ezinik (V-ger)" Holmer ASJU 1969, 180.
Joan zidin Silveragana, zeñari negarrez egoala despedidu ekion. Lazarraga A, 1146r. Silvia despedidurik bere ugazabaganik. Ib. A, 1147r. Jaio bide ninzan ain tenporatan / zeinaz benturea estaldu jatan, / sekulako nigaz despedidua. Ib. B20, 1193r. Lurreko gauzetatik bereala ta betiko despeditu. Cb Eg II 24. Ostátus bekála gaude emén sárri despeitzekós. LE Doc 48. Eta despeditu zen hetarik. TB Act 18, 21. Esperantza orrekin / despeitzen naiz emen. Echag 237. Gure dantzak pakian / dira despeditu, / aiek esantakorik / ez da suzeditu. Bil 33. Koneki despeditan naz Urrietakuaraino. Mdg 128. Zeuk niri laztan, neuk zuri laztan / an despedidu giñian. Balad 59. Nere partetik orai / nai det despeditu. Yanzi 51. Ona zan [sarjentoa] eta arekintxe bai despeditu. AZink 118.
azpiadiera-2.1
(Trans.).
Ene Jesus óna, ník / mundúa despeitzendút. LE Kop 153. Despeditzen zaituztet, / bañan ez betiko. Echag 223. Orduan elkar despediturik / biurtu ziran etxera. It Fab 140. Gaurko egunian asi da, / [...] lagunak despeditzen / konsuelo gabia. JanEd I 94. Asi ziran gu despeditzen, altxaturik besoak. Ill Testim 4. Adios ama neuria / probintziania, / ongi lastimatzen naiz / zu despeditzia. Balad 145. Ezin-bertzeak ekarri deraut / herritik hurrun joaitea, / [...] Nigar samintsu bero batekin / despeditu dut maitea. Xa EzinB 68. Orrela despeditu genduan Ernioko gurutzea. BBarand 93. "Beste bat arte" esan da despeditu nuan. Ib. 148. Lasai beraiekin egondu giñan, eta etxera nere lagunekin, azkenik naiko triste, lagunak despedituta. Albeniz 55.
Ene Jesus óna, ník / mundúa despeitzendút. LE Kop 153. Despeditzen zaituztet, / bañan ez betiko. Echag 223. Orduan elkar despediturik / biurtu ziran etxera. It Fab 140. Gaurko egunian asi da, / [...] lagunak despeditzen / konsuelo gabia. JanEd I 94. Asi ziran gu despeditzen, altxaturik besoak. Ill Testim 4. Adios ama neuria / probintziania, / ongi lastimatzen naiz / zu despeditzia. Balad 145. Ezin-bertzeak ekarri deraut / herritik hurrun joaitea, / [...] Nigar samintsu bero batekin / despeditu dut maitea. Xa EzinB 68. Orrela despeditu genduan Ernioko gurutzea. BBarand 93. "Beste bat arte" esan da despeditu nuan. Ib. 148. Lasai beraiekin egondu giñan, eta etxera nere lagunekin, azkenik naiko triste, lagunak despedituta. Albeniz 55.
sense-3
3.
(H),
despeitu.
Despachar (un trabajo, etc.). " Gazuaren bat despeitu, concluir alguna cosa" VP 34r. "Expédier une affaire" H.
Aro zeno behar baitziren belarrak despeitu. Larre ArtzainE 50.
Despachar (un trabajo, etc.). " Gazuaren bat despeitu, concluir alguna cosa" VP 34r. "Expédier une affaire" H.
Aro zeno behar baitziren belarrak despeitu. Larre ArtzainE 50.
azpiadiera-3.1
Despachar, comerse completamente una cosa.
Arkume yoria, / iduriz guri guria / despedituko dut fite, / gerrenean izan gabe. Gy 240.
Arkume yoria, / iduriz guri guria / despedituko dut fite, / gerrenean izan gabe. Gy 240.
despeditu
-
despeditu. Tr. Documentado al Norte desd...
-
1. (Lcc (-idu), Ht VocGr , Gèze, H), de...
-
Artalde guzia gaitzak harturik behar iza...
-
2. (G-to-goi-bet, AN-araq-gip-5vill-ulz,...
-
(Trans.). Ene Jesus óna, ník / mundúa...
-
3. (H), despeitu. Despachar (un trabajo,...
-
Despachar, comerse completamente una cos...
0 / 0 alegera >>
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
