Euskaltzaindiaren Hiztegia
1 emaitza zirikatu bilaketarentzat - [1 - 1] bistaratzen.
Aztergaia: zirikatu
Iturria:
| Kodea [?] | Data | Proposamena | |
|---|---|---|---|
| Araua: | Z3:EArau107 | ||
| Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:07 | 1997-01-29 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Formari buruzko datuak
Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]
irantzi (3) eta irantzalle (2), objektua animalia dutela ageri dira beti; iren formaren 3 ager.etako 1 animaliari dagokio, 1 pertsonari, eta 1 erabakigaitza da; irendu formaren 6 ager.tatik 4tan obj. animalia da eta 2tan pertsona; zikiratu, zikiratzaile formen 28 ager.tatik 13tan obj. pertsona da, eta 14tan animalia; behin beste hirugarren adiera bat duela azaldu da; zikiro eta eratorri-konposatuak 83 aldiz azaldu dira, eta beti animalia da: irantzi 3 (It Dial) eta irantzalle 2 (Ag G) objektua animalia dutela ageri dira beti; iren 3 aldiz ageri da: bat animaliari dagokio (Mg PAb: "ollaar iren"); bestea 'gizon irendua' esanahikoa da (Or Aitork: "Egiaren agotik entzuna nuan, ba zirala irenak, zeru-erriarengatik beuren eskuz irenduak"); erreferente ilunekoa da hirugarrena (Zait Plat: "Irenari buruz eta xaguxarrari iaurti-ukaldiari buruzko aurren igarkizuna"). Cf. halab. aketiren (Mg PAb 5 aldiz); irendu 6 aldiz: obj. animalia da lautan (Ur Dial 3, Izt C: "irindu"); eta pertsona bitan (Or Aitork); zikiro (+ -kh-, -u eta konposatuak) 54 dira: G 16 (It Dial; Noe; Xe; Or Eus 2; NEtx LBB 11), IE-ZuAm 38 (Lg I; AstLas; Gy 15; Dv 3; ChantP; Elzb 2; Barb Sup 7; Const; Etcham; Zub 4; Xa Odol; Casve SGrazi); xikiro (+ konposatuak) 10, IE-ZuAm (SP Phil; Monho 2; Arch Fab; Gy 2; ECocin 4); txikiro 6 (Izt C 2, Lard 4); cf. gainera aritxikiro eta akertxikiro bana (Izt C); zikiroki (+ -kh-, x-) 13 dira (ECocin 6: x-; Gy 3; Dv Lab; JanEd II 2; Or Eus); zikiratu ad.ren obj. animalia da 9tan (txikiratu 2: Izt C; Noe eta xik(h)iratu 7: Dv), eta pertsona 10etan (xikiratu 9: Lç 6 (Mt 19,12), O Pr 2; O Pr in MEIG; zikiratu 1: Tx B II); zikiratzaile iz.arena animalia 5etan (zerri-zikiratzaille: Berron Kijote; txikiratzalle 4: It Fab 3; Xe), etapertsona 3tan (zikiriatzale: Arti Tobera); 'engainatu, lapurtu' adierakoa da zikiatu 1 (Ud: "Ango ostalariyak baloriak ditu, gauza gutxitxorekin dirua du bitu, paraje garestira degu akuditu, gure kuarto apurrak laiste ziran aitu, Ataungo atsu orrek zikiatu gaitu").
EEBSko datuak [laburduren azalpena]
irantzi formarik ez da azaldu, ezta zikiratu ad. ere; iren 2 eta irendu 1, beti pertsonei dagozkiela (UZEI: "Lurbira osoan aurkitzen diren iren eslaviar guztiak al-Andalus-etik datoz", "Frantzian edo Galizian harrapatutako neska-mutilak izaten dira, eta eslaviar irenak ere bai"; "Izan ere irendu egiten zituzten herrialde honetan (Lucenako juduak), eta merkatari judutarrak izaten ziren operazio hori egiten zutenak"); zikiramendu behin azaldu da (M. Haranburu: "Antzara": zigor eta agresibitate zentzuaren ondoan, zikiramendu gaia eduki dezake"); zikiro 14 aldiz, beti animaliari dagokiola (P. Etcheverry 2: -kh-; J. Garmendia; A. Arrinda; R. Murua 5; J. Agirre; Herriz Herri 2; P. Sastre; Euskalerriko bertsolari gaztetxoak).
Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]
akerriren : Euskalterm 1; irantzi : HiztEn; iren : HiztEn-LurE; iren konplexu : LurE; irendu : DFrec 1; AB50 1; HiztEn-LurE; Euskalterm 1; irentze : Euskalterm 2; kastrazio : Euskalterm 1; kastrazio-konplexu : HiztEn; Euskalterm 1; kastrazio-larritasun : Euskalterm 1; zikiratu : HiztEn-LurE; Euskalterm 3; zikiratu (hed.): DFrec 1; zikiratu-konplexu : Euskalterm 1; zikiratzaile : LurE; Euskalterm 1; zikiratze : LurE; Euskalterm 2; zikiro : DFrec 5; AB38 3; HiztEn-LurE; Euskalterm 1. // HiztEn: irantzi : irendu; iren : irendu dena; irendu : zikiratu ('aketiren' eta 'eunuko'ren definizioetan erabili dute); zikiratu : animalia baten ugal-organoak erauzi edo ugaltzeko ahalmenik gabe utzi ('idi' eta 'kapoi'ren definizioetan erabili dute); zikiratzaile : lanbidez zikiratzen duena; zikiro : ahari zikiratua; kastrazio-konplexu . // LurE: iren : zikiratua, ernalkinak erauzi zaizkiona; iren konplexua ; irendu : zikiratu, ernalkinak erauzi ('aketiren' eta 'eunuko'ren definizioetan erabili dute); zikiratu : ernalkariak erauzi, irendu ('idi' eta 'kapoi'ren definizioetan erabili dute); zikiratzaile : zikiratzen duen pertsona, ogibidez bereziki; zikiratze ; zikiro : zikiratua, irendua; aharia, aharzatza.
Bestelakoak
Euskaltzaindiaren Arauak
zirikatu, zirika(tu), zirikatzen. du ad.
Informazio osagarria
Euskara Batuko batzordeak argituko du aditzoinaren forma
zirikatu, zirika(tu), zirikatzen
Azkue Biblioteka eta Artxiboa
9:00 - 14:00
Azkue Biblioteka eta Artxiboa Euskaltzaindiaren zerbitzura dago. Horrez gainera, zabalik dago ikertzaile ororentzat, eta bere ahalbideen neurrian euskal kultura gaien ikerkuntza eta hedapena sustatzen eta laguntzen saiatzen da.
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
