Euskaltzaindiaren Hiztegia
1 emaitza zelan edo halan bilaketarentzat - [1 - 1] bistaratzen.
Aztergaia: zelan edo halan
Iturria:
| Kodea [?] | Data | Proposamena | |
|---|---|---|---|
| Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:EEBS:19 | 2002-04-10 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
Formari buruzko datuak
Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]
zelan(-)alan 6: Mg PAb 4 (adib.: "Artu ditut zelan alan atzkaba bi aza, aketiren onen atal bat; ta iruntsiko badot, edan biar dot", "Gaur igaroko gara zelan alan", "Zelan alan, dinue euren artian, igaroko ditut iru urte"), Añ GGero ("Eta, zelan alan dituzan bitartean azi, anditu ta gogortuten dirian aek umeak"), Kk Ab ("Ez eztutu, ene gixon, atonduko gara zelan-alan, Jaungoikua lagun"); zelan(-)alango (eta zelan-alako 1) 5: Mg 2 ("euren bizargin zelan alangua gaiti esango dabee España guztian jakitunagorik ez daguala", "Iges egitia konfesore zuzen, arima zale, ta begiratubetati, ta billatutia beste zelan alango bat bere era, edo gustora berba egingo deutsana"), Añ EL ("Etzirean nonbaite bere alperrak izan ene zelan-alango lanak"), A BeinB ("Gure auzoko dirudun ori, zelan alangoa ta bada-ezpadakotxua ta ortik emendikoa ta guztia bearrekoa dala batzuk esanarren, euskaldun garbia ta euskaldun garbien semea dozu"), Zait Sof ("gañera, nolanaiko ta zelan-alako arlotzat ez oi din esten; baña, bat edo batek eragozpen ura austen badu, erri erdi-erdian arrika ilko omen din"); zelan edo alan (eta halan) 26: Mg ("Osatuten bada zelan edo alan, zorijonian dei egin jatan"), Astar ("Konfesetan dira zelan edo alan, edo eztira konfesetan biar leukien moduban"), Ag ("Alan bere, egin bear zan zerbait, eta zelan edo alan lotu eutsen burua"), A 3 ("Txiliren sumiña zelan edo alan amata edo itzali al izan eben", "Batxiri zelan edo alan ikasi eutsan ingeles-kanta edo erezi bat", "Beste txalupe zaar bat, Madalena-ondoan ustelduten bedartzan egoan bat, zelan edo alan azpi erdiekaz ipiñi ta arraiña ekarteko geure atzetik eroaten genduen"), Echta Jos 4 (adib.: "Juana Mari arriturik lotu zan, jakin ebazanean arek gertaldiak, eta bildur gogorra artu eban, otu jakanean Ermoken da emaztea, zelan edo alan mendekatuko zireala eurakaz", "Egunaro geunkazan egiñalako lanak, olatuak apurtu ebezan gauzak, zelan edo alan araututen"), Kk 4 (adib.: "Zelan edo alan, nundik edo andik, lorratza artu dabe, ta yakiten dabe axe mutiko zoliya dala", "berak lenengo gura ebana trenera sartzia zan, gero zelan edo alan atonduko zala ta"), Otx 2 ("Bakandereak amurru bizitan eragoion ara bere Bertoldaren aurka, ta zelan edo alan zigortau eragin gurarik, jauregiko ate jagoliai bialdu eutsen gaztigua", "asmauko dot zerbait zure aginduba zelan edo alan bete al ixateko"), Eguzk GizAuz 3 ("Gudua amaitu zanean, zelan edo alan berbiztu egin bear zala-ta, banandutako atal batzuk batu ziran", "Ori dala-ta, gizarteko zuzenari oñean eusteko, zelan edo alan, era batera edo bestera, domuari berea ta lanari be berea emon bear yako", "Ugazaba ta langille arteko asarre, gorroto, lazka ta burruka oneik, zelan edo alan, batera edo bestera, osoro kendu ezin ba-lediz-be..."), Erkiag 4 (adib.: "Ikusi ebanak eta entzun ebanak zauskada aundia egin eutsen Txanton gizon aul erkiñaren biotzari, eta zelan edo alan, ozta, doi-doi eldu zan geroago etxeko atetara", "Gosea ta egarria, txikitako premiña nagusi ta buruak, zelan edo alan zuritu ta arinduaz, emon zituan umetako urteak"), Bilbao IpuiB 2 ("Zelan edo alan, naiz ta ogei egunean bera jan-edan barik egon bear, aurkituko eutsan erremedioa beorraren antzutasunari", "Ostu baleutsen, zelan edo alan lortuko eban barriro"), Osk Kurl ("Eginahalak egiten zituan hunegaitik, zelan edo halan aberastasunak bereganatzeko lan egin gabe") // Ik. ap. DRA, gainera: Ezale 1897 ("Estualdi armin baten nago, eta zelan edo alan atara naik estualdi onetatik, al badok"), Onaind ("Eleiztar garen guztiok, zelan edo alan, erabarritu, kemendu ta onean sustraitu bearra daukagu"), Agur 1971 ("Agintariak ez dabe nai erriari galdetzerik, diputadoeri baietza etara baiño, zelan edo alan, arin baiña").
EEBSko datuak [laburduren azalpena]
zelan-alan (eta zela ala) 2: Zubk ("Orrek asarreak sortzen zitun uri eta lengo ingurukoekaz, nai ta gero, denporen eragiñean, arazo ori zela ala konpondu"), Onaind ("erririk erri, ostera, eskean joango da, bere sabeltzar ase-eziña zelan-alan beteteko"); zelan-alango 1, Euzkadi 1908 ("Aurrerantsian, Jaungoikuak gura ba-dau, ixan leike noxian-beñ zelan-alango idazkunen batzuk euzkeraz edo erderaz idaztia"); zelan edo alan (eta halan 7, zela edo hala 1) 21: Euzkadi 1931 ("Arpidea idigi dabe Euzkadi izparringi onetan, lenguan ixan zan urijola ikeragarrijak egin dabezan galkuntzak zelan edo alan ordainduteko Etxano eta Amorebieta aldeko baserritarrai"), Eguzk GizAuz (OEHko agerraldi bera), A Ipuiñak ("Zelan edo alan sartu zirean iluntzean, ostatuz, Eliza-atzeko baserri-etxe baten"), EgutKarm 1953 ("Zelan edo alan, jatekorik geienei ezarri oi jake kipula edo berakats pitintxon bat"), Zubk ("oraintxe be ezkabiz pozik eta zelan edo alan aste barruko egunak urte guztietan illabete bakoitzeko egun bardiñetan jausi eragin gura dabez jakitunen batzuk"), Anait 1954 ("Lantegietara euretara joatea erabagi eben, zelan edo alan beargiñen arimak salbetako"), Ibarg Geroko ("zelan-edo-alan gozatzen ez dan zauririk ez da"), Abeletxe GaziG ("Ezan eztigarria sayo axe, baña zelan edo alan, dan-danak sartu eben atzamarra saltzan eta ondoren ahora eruanaz, miezkau"), I. Zubiri 2 ("Pirmin napartarra, berrogeitsu urteko gizon garai ta argala, begikera benazkoa zan, zelan edo alan Auñamendi'ko artzain bizkorra emoten ebana", "Ain zuzen be, senarrak zirautsana egia zan, eta zelan edo alan Mikel'ek betekizunari eutsiko leuskio, mutil zintzo-zintzoa zalako"), J. Altuna ("Eta jakiña! akats kaltegarri orren jabe dan gizakiak, nai ta abertzale bere burua egin, ez dau bere aurrekoantzat bear dan begirunerik, ez itzalik eta, gitxiago aginpide baten zelan edo alan ipinten dabenean"), J.A. Letamendia ("Euskerearen ugaritasuna, zelan edo halan esateko, ezin kontatzeko modukoa da, auzo bakoitzak bere izketa berezia dauka ta"), Egin 1977 ("Estatutik 8.500.000 espero da, umeen kuotetatik 4.000.000 inguru eta gainontzekoa herritarren sakeletik atera behar zelan edo halan"), Zer 1996 ("sasoi batera eldukeran, bada, zelan edo alan ezkongaia aurkitu bear izaten eben"), L. Ayesta ("Zelan edo alan topau bear da nor izan dan ori, lotsa galdu ori, gure alabea modu orretan lotsatu daualako!"), A. Lasarte ("Zelan edo halan, aurrera jarraitu behar genduan"), A. Arejita ("Zelan edo halan, autore hau olerkigintzaren lehen urratzaileen artekoa dogu inguru honetan"), J. Artaraz 2 ("Zelan edo halan, horrek, XVIII. gizaldi amaieran nabari-nabari egin zan eraikuntzarako egur eskasia ekarri eban", "Zelan edo halan, atarteko arkua, mota honetako apainduren artean ikertzekoa litzateke"), Danok senide ("Gaur egun, zelan edo halan, dirua egitea da kontua"), H. Etxeberria ("Zela edo hala bulegotik irteten asmatu nuenean...").
Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]
zelan-alan : AB38 1 (de alguna manera); zelan edo halan : LurE (AS gisa) // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB50, HiztEn Euskalterm.
Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak
zelan edo (h)alan : HiruMila (ik. nola edo hala), DRA; zelan-alan : DRA (de alguna forma, de alguna manera, mal que bien); zelan alango : DRA, PMuj DVC (1 pasable, mediano, regular, tal cual, mediocre; 2 sospechoso, medianejo) // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, ElhHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF.
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: AS / ElhHizt: - / EskolaHE: -
Informazio osagarria
Esapideei dagokien sistematika
edo.
Informazio lexikografikoa
Zerrendako formari azpisarrera dagokio
zelan sarrerari dagokion azpisarrera.
Erabileremu dialektala
Bizk.
Forma baten adiera(k)
nola edo hala.
Azkue Biblioteka eta Artxiboa
9:00 - 14:00
Azkue Biblioteka eta Artxiboa Euskaltzaindiaren zerbitzura dago. Horrez gainera, zabalik dago ikertzaile ororentzat, eta bere ahalbideen neurrian euskal kultura gaien ikerkuntza eta hedapena sustatzen eta laguntzen saiatzen da.
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
