Euskaltzaindiaren Hiztegia

OEHko datuak [laburduren azalpena]

OEH: URTE ON (Felicitación de año nuevo). Luisa Miserikordiakoak Ongiñ guziai Gab-on, Urte-on, ta berri-on. GavS 5. Baguaz, etxekuak, / gabon, gabon, gabon, / desiatzen diyogu / txilla bat urte on. Sor Gabon 24. "Urthe on!" irriz dute gaixoek ihardesten. Ox 178. Amerikatik urte on. Etcham 30 (tít.). Urte on deiet desiratzen ta / Jeinko onak laguntzeko, / osasun on emaiteko, / luzaz bizi-arazteko. Ib. 32 (v. tbn. el mismo ej. en Bordel 35). Urte on beza arrantzaleak, / urte on nekazariak, / urte on beza kale zuloko / langille maitagarriak. Basarri 68. (No ref. al año nuevo). Katabera, Urrexola, / ara ezkero, beñola, / begiz galtzen da Arantzazu urrun... / Jaunak urteon deiola! SMitx Aranz 194. Guziak aurthen lagun ditzala nasaiki zeruko Jaunak: / [...] Orotan gora diola beraz "Urthe bat on" oiharzunak. Ox 178. Biak oso adiskide dira. Ala izan ditezela urte on askoz. Urruz Zer 50. Atsegin degu orrelaxe ikusteaz, eta urte on askotako izan zaiteztela. Ib. 95. Urte on askotan beza Jaunak Z. Gatz.a (Zure Garaitza). NEtx Nola 13. Urte on askotarako (edo askotan). Ib. 51. Nere partetik, Jose, / urte onak pasa! Uzt Sas 263.

adib: berebat 1 adb. Heg. Era berean, berdin. Ik. orobat. Abereen umeekin ere berebat egin zuen. Berebat gertatzen da harekin. Zazpi urte on horiek bukatutakoan, berebat zazpi ezurteak ere hasi ziren. Ematen zien San Joanek bataioa, edo, berebat dena, garbitzen zituen Jordango ibaian. Hitz horiek juduentzat hitz ikaragarriak ziren, eta gu kristauontzat ere berebat dira. // bukatu 2 da ad. Amaitu, zerbaiten azkena gertatu. Jaialdia bukatu arte. Zazpi urte on haiek bukatutakoan. Han bukatzen da bidea. Indarrak bukatu arte. Haren ezbeharrak ez dira inoiz bukatuko. Infernua bukatuko al da?

urte on , Berria (“Euskal Herriko herri gehienetan antolatu dituzte irteerak biharko: Azpeititik Erlora, Urkora Ermutik eta Eibartik, Irimora Legazpitik eta Urretxu-Zumarragatik... Mendi urte on, denori”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

urte on 59: Herria (“Urte on eta urte on, hori da gisa guziz Urtats iri huntan nornahiren ezpainetarat noiz nahi heldu den errepika ozena!”, “Osagarri on batekin edo Jainkoak dautzuela urte on osagarri on batekin”).

Esapide formulaikoa da, eta azpisarrera gisa jasotzekoa.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

urtabe on forma aztertzean urte on azpisarreran 2. adiera gehitzea proposatu da, ‘uzta on’ adierakoa.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa urte sarreran.