Euskaltzaindiaren Hiztegia

OEHko datuak [laburduren azalpena]

KONTUA ATERA (Lar, Añ), KONTUAK ATERA ( khonduak H). a) Sacar las cuentas, calcular. "Ajustar cuentas" Lar y Añ. "Khonduak egin, athera, zuzen ditzagun, faisons, tirons, réglons les comptes" H. * Itxozu atera daida kontua. Mic 14v. Kontubak atera ditugu ziatz ta joten dau gure kastubak bost errial ta bost kuarto ta erdiraño. Mg PAb 75. Irakurten, eskribietan, kontuak ateretan, josten, [...]. Añ LoraS 88. Eskolara aurrak bidaltzea, ikasi dezeen irakurten, eskribitzen eta kontuak ateratzen. AA II 76. Kontuak ateraten Martiñ dozuz oker. AB AmaE 238. Diru a zetan eralgi negiken kontuak ataraten. Or Tormes 87. Erreza da kontua ateratzen: amar milla ektarea oiek ogei ta bost urtean bosteun milloi pezeta eman ditzatekela. Munita 66. Biartik kontuak ateratzen ikasi bearko den. NEtx LBB 15. Kontua atera zuan Don Kijotek eta irurogei ta iruraiño igotzen zala arkitu zuan. Berron Kijote 58. Bakotxak atara kontuak il osuan zenbat pentsu biar daben. Gerrika 152. Erakasleak ere beharko zituela eskola berriak, laster atera ginituen konduak eta planak. Larre ArtzainE 231. Oraingo ontan kontuak ondo aterata etorri zaizkit. Albeniz 168. v. tbn. JJMg BasEsc 89. JanEd I 32. Anab Usauri 84. Kk Ab II 59. Akes Ipiñ 14. Lab SuEm 169. Olea 209. Insausti 32. -- (Con adj., etc.). * Aurtxoak lenengo ikastetxean ikasten bai dittu bearrenezko gauzak irakurtzen (leitzen) eta idazten eta kontu apurren batzuk ateratzen. Inza Azalp 29. Gero arkeoa egin, falta ziranen kontua atera eta ondo erten ziran. JAzpiroz 189. Milloi bat edo biko kaltea egin ere bai, garai aietako kontuak aterata, ez gaurko kontuekin. Albeniz 139. Atera dezagun lehenik bekatuen kontu garbia. MIH 281. -- b) (V-arr, G-azp, AN-gip-5vill, B). Ref.: Gketx Loiola; Gte Erd 203. Calcular, reflexionar. "Kontuak atera (V-arr, G-azp, AN-gip-5vill, B), pentsa zak (BN-arb)" Gte Erd 203. v. KONTU ATERA. * Zer egingo dute bada / moro kuitadubak, / ikusi ezkeroztikan / gure soldadubak? / Alkarri beiratu ta / atera kontubak. Afrika 43. Oriyek nola pasako diran / kontuak ongi atera. Xe 346. Orain atera kontubak, / despreziyu au ez du merezi / matrimoniyo santubak. PE 139. Bestela emendik zer datorkigun / oraiñ kontuak atera. EusJok 124. Atara zazue kontu maitatuko ote zuen beren guraso S. Joakin ta Santa Anak. Ag Serm 336. Elizarako ate onduan / dago gurutze santua, / zeñengatikan ipiñia dan / ongi atera kontua. Tx B I 94. Euskaldunak zer deretxo duen / ortik kontuak atera. Tx B II 86. Guraso aurrak dituzutenak, / garaiz atera kontua. MendaroTx 35. Aren indarra zer zen kontuak ateritzeko. Auspoa 77-78, 21. Nork erantzungo duen / atera kontuak. Uzt Noiz 118. Kontuak atera itzik, bai, ta [...] laxter igerriko diok ez gerala gezurretan ari. Ataño TxanKan 11. Uts egin da gero ataraten ditugu geienetan kontuak, "Au egin baneu ... " eta beste. Gerrika 167. v. tbn. fB Ic I 103. Arrantz 28. Ud 140. Basarri 16. Auspoa 39, 34. Mattin 151. FEtxeb 43.

Euskaltzaindiaren Arauak

AS

atera 7 du ad. (Esapideetan). Ez dute hitzik atera: ez dute ezer esan. Mesedez, ez zaratarik atera. Iritsi orduko argazkiak ateratzen hasi zen. Gero okerrik gerta ez dadin, orain kontuak atera. Sei tantoren aldea atera zion. Bere burua onez atera nahi duenak. Dirua bildu zuten meza bat ateratzeko. Gure bekatuen zorrak atera behar ditugu. Den guztia ezerezetik atera zuelako deritzo "egilea" Jainkoari. [kontu] kontuak atera 1 Kalkulatu. Kontuak arretaz ateratzen baditugu. || Ez zitzaizkion kontuak ateratzen. 2 (Aginterako formetan). Zerbaitetatik halako ondorioa atera. Ik. pentsatu 9. Bestela hemendik zer datorkigun, orain kontuak atera. Hortik atera kontuak, nola ibili naizen.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Erabat ezabatzekoa da adibidea, lehendik jasoa baitago azpisarrera gisa kontu sarreran. Ezabatu atera 7 adiera.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa da atera sarreran ere.