Euskaltzaindiaren Hiztegia

OEHko datuak [laburduren azalpena]

OEH: ITSASOZ a) Por mar; por el mar. Egiten du itsasoz eta leihorrez [...] hanbat [...] ioan ethorri. Ax 492s (V 319). Mundu guztian eztelarik eskualduna baino [...] itsasoz, eta leihorrez suharragorik. ES 399. Itsasoz dabiltzanak irabanz andiak egin naiez. Mb IArg II 345. [Gauzak] itsasoz ekartzekoak diranean badira ontziak. AA III 349. Itsasoz dabiltzanek asko pena ikhusten dute. Dh 200. San Gregoriok diño gure bizitzea itxasoz doianena legez dala. Añ GGero 53. Bazterrez ta itxasoz / illabete biyan / beren ustez egondu / dirade guardiyan. Echag 23. Itxasoz banuazü fortuna egitera. Etch 676. Gizonak badohazi itsasoz bertzekin; / Emazteak ibiltzen saski arrainekin. Hb Esk 228. Ala itxasoz nola idorrez. EE 1880a, 130. Etzaitez ioan, erantzun eusten, / izurdak legez itxasoz. Azc PB 127. Prantziatik aurrera, Burdeostik zear, amalu edo amasei egunean itxasoz joanda. Ag G 251. Europa guztira salgaiak ugari itsasoz zabaltzen zituena. A Ardi 37. Gaur zoaz gudari, / Itxasoz ibilteko, / Seme maite ori. Enb 99. Ingurraztiz jabetzerakoan, azaldu bezate lurrez edo itxasoz ibilli al izateko baimena. EAEg 3-3-1937, 1195. Eta garaitikoak itsasoz elduko ziran. Erkiag Arran 182. Nor mentura zitaken itsasoz joaiterat biziaren galtzeko irriskuan. Ardoy SFran 128. [Venezian] taxiak itsasoz. Zendoia 137. Dana itxasoz izan biar eta bertan arerioa nagusi. Gerrika 64. Lehorrez, itsasoz eta airez darabilzkiten bonbatxoak. MIH 338. v. tbn. SP Phil 402. Tt Onsa 3. It Fab 202. Bordel 126. Izt C 33. Lard 507. Bv AsL 120. Arr May 170. Elsb Fram 123. LuzKant 142. Or Mi 51. Ir YKBiz 187. Iratz 178. Itxasoz: Ur MarIl 21. Lard 506. Afrika 48. Aran SIgn 32. Ud 138. AB AmaE 40. Kk Ab II 67. Ldi UO 25. SMitx Aranz 89. JAIraz Bizia 31. Gand Elorri 56. Basarri 8. b) A mares. Egun guziz odola itsasoz ixurtzen. Hb Esk 27

adib: itsaso 1 iz. Lurrazalaren zatirik handiena estaltzen duen ur gazizko hedadura zabala. Itsaso hondargabea. Itsaso urdina. Itsasoa baino zabalagoa. Itsasoaren azalean. Itsasoaren hondoan. Itsasoko aldetik. Aireko hegaztiak eta itsasoko arrainak. Zer da ur xorta bat itsasoko ur guztiaren aldean? Agur Maria, itsasoko izarra. Itsasoaren gorabeherak. Itsasoan hondatu. Itsaso handiari begira. Itsaso barea, harroa, haserrea. Itsas ondoan eserita. Itsasoaz haraindian, beste aldean. Lurra eta itsasoa. Itsasoz joan. Itsasoz eta lehorrez. Itsasozko ibileretan. Itsasoan dabiltzanak. Itsasoa hausten duen ontzia. Haizea indartu zen eta itsasoa handitu. Itsasoan ari da arbolak aldatzen: alferrikako lanean ari da.

itsasoz 203: Aizu 2, Deia 2, Elhuyar 2, Elkar 9, Consumer 2, Berria 106, EiTB 28, Euskaltzaindia, Jakin 3, Karmel 3, Argia 39, Erlea 3, DiarioVasco 3.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

itsasoz 186: Herria, Berria, Asisko Frantzizko, Iñaki Mendiguren, Elizen arteko Biblia, Aurelia Arkotxa, Joxe Austin Arrieta, Edorta Jimenez, Felipe Juaristi…

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Egokia eta erabilia da, eta azpisarrera gisa jasotzekoa, airez eta lehorrez bezala.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa itsaso sarreran.