Euskaltzaindiaren Hiztegia
1 emaitza handi bilaketarentzat - [1 - 1] bistaratzen.
Esaera zaharrak
Barrika hutsak azantza handiena. Beharra, eragile handi. Behekoak goikoa ezkon leidi eta txikiak handia bentzu leidi asmoz eta jakitez. Buruko handia eta jate urria. Deus ez duena, balu, emaile handi. Gaitz txikiak nau ikaratzen eta handiak nau biguntzen. Handiak handiro. Handiek nahikara, ttipiek ahalara. Hi arraza handiko, ni seme jauregiko; egur hori nork digu hautsiko?. Intxaurrak baino hotsak handiago. Ohoin handiak urkarazten ditu ttipiak. Orga txarrago, eta karranka handiago. Ur meheetan galtzen dena, ur handietan ito.Aztergaia: handi
Iturria:
| Kodea [?] | Data | Proposamena | |
|---|---|---|---|
| Araua: | Z3:EArauB | ||
| Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z1:BatHizt | 1994-12-07 | |
| Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z1:Hletra | ||
| Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z2:IkHizt | ||
| Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:01 |
Formari buruzko datuak
Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]
"Lo antiguo es (h)andi: Andia es sobrenombre medieval corriente. Es también la forma más frecuente y extendida en los textos. Al Sur, no parece que aundi se documente hasta el catecismo de Cegama de 1741 (v. ASJU 1984, 5-62). En los ss. XVIII y XIX se encuentra en Cardaberaz, Lizarraga de Elcano, Echagaray, Aguirre de Asteasu, Beovide, Iturriaga, Arrue..., usado siempre junto al más frecuente andi. No hay ejs. de aundi en vizcaíno hasta Arrese Beitia, Azcue y D. Agirre, que emplean también andi, forma predominante aún en el presente siglo, contrariamente a lo que ocurre en los textos guipuzcoanos, en los que aundi es casi la única forma empleada, a partir de fines del s. XIX. Al Norte, se documenta haundi #mdash#junto a handi#mdash# ya en INav (1677); en el s. XVIII aparece en Urte y CatLan, y posteriormente en autores bajo-navarros como Bordel, Joannateguy, Barbier, J. Etchepare, Oxalde o Xalbador, que lo utilizan junto al más frecuente handi; cf. además la forma hauntu en Chourio, Goyhetche, Lapeyre y Zalduby".
EEBSko datuak [laburduren azalpena]
(h)andi eta eratorriak (handitasun, handikeria, handiki, handietsi...) gehixeago dira 3.627 agerraldirekin; gehienak EB-EgAs dira (2.749 ager.); eta B 315, G 162 eta IEn 401; (h)aundi eta eratorriak (haundiagotu, haundi-mandi, haundikeria, haundikiro...) 3.274 aldiz agertu dira; batez ere G (1.410) eta EB-EgAs (1.460); B 262, IEn 142
Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]
DFrec: (h)andi- (1.376); (h)aundi- (1.123); AB38: (h)andi- (141); (h)aundi- (15); AB50: (h)andi- (30); (h)aundi- (86).
Bestelakoak
Forma zaharra da, eta nagusia erabilera zainduetan
zaharra da handi, eta erabilera zainduetan nagusitu(xe)a.
Jatorrizko forma
handi, haundi.
Jatorrizko forma
erostetxe handiak; labe handiak; ozeano, itsasandi; trapezio baten oin(h)arri handien; uranditako arrantza, itsas zabaleko arrantza; zatitzaile komunetako handien.
Euskaltzaindiaren Arauak
AS: handi-mandi.
Lantaldearen irizpideak
Forma arautuaren azalpenaz oharra
AS gisa gehituz: handi-handika, handi-txiki eta, hala erabakiz gero, handi-aurki .
Informazio osagarria
Zerrendakoa da hobestekoa, hedatuena baita
haundi bigarren mailan onartzekoa da, "lgart." markarekin
Formari buruzko oharrak
Iritzi-emaileak
- [P004]: [falta] (1993-02-07)
Azkue Biblioteka eta Artxiboa
9:00 - 14:00
Azkue Biblioteka eta Artxiboa Euskaltzaindiaren zerbitzura dago. Horrez gainera, zabalik dago ikertzaile ororentzat, eta bere ahalbideen neurrian euskal kultura gaien ikerkuntza eta hedapena sustatzen eta laguntzen saiatzen da.
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
