Euskaltzaindiaren Hiztegia
2 emaitza egon bilaketarentzat - [1 - 2] bistaratzen.
egon1, egon, egoten
1 da ad. Halako egoera iraunkorrean izan. (non kasuan dagoen izen sintagma bati dagokiola). Abinadaben etxean egon zen hirurogei urtez. Euskararen indar urria Gipuzkoan dago batez ere. Hor dago guztiz harritzen nauen koska. Berezkotasun hori ez dago doinuetan, entzulearen barrenean baizik.
2 da ad. (Adizlagun bati edo kideko esapide bati dagokiola). Ongi dago. Bizirik badaude. Gaixorik egon da. Negarrez zeuden. Isil-isilik daude. Ez da inoiz alferrik egon. Lau orduz egon dira zain. Zerbaiti begira egon. Nahiz euskaraz egon, nahiz edozein erdaratan. Zerbait bere hartan egon. Zertan zaude hor? Begien bistan dagoen kontua. Lotan dago. Zutik dago. Erotuta dagoela. Ez nago ahaztuta. Makinatxo bat aldiz entzunda gaude. Horien mende behar du egon. Maitalearekin zegoen.
3 da ad. Aritu, jardun. (Ogibidea edo egitekoa adierazten duen izen batekin). (Dagokion izenak ez du artikulurik edo kasu markarik hartzen). Juje zen, juje egon zen eta juje hil berrogei urteren buruan. Neron zegoen agintari. Salamancan ikasle egona. Anitz urte artzain egona. Bederatzi urte egon zen erretore Irulegin. Denbora hartan zerbitzari egona nintzen.
4 da ad. (Izenondo bati edo aditzaren partizipio burutu bati dagokiola). Gaixo dago. Gazia dago zopa. Gaur ederra dago mendia. Goibel zegoen zerua. Astelehena izateko alaiegi zaudete. Oso makal dago. Egiteko hori egina dago, beraz. Asko ikusia nago. Hitz horiek ez zeudela batere gaizki josiak.
5 da ad. Ari izan, jardun. (Batez ere sartaldean). Tenpluan otoitz egiten nengoen. Saltzen dagoena. Bazkaltzen dago.
6 da ad. Ipar. Iraun. Gurasoen fedean daude beti. Idatzi izan dut, eta lehengoan nago oraindik, uste hori ez dela zuzena. Gauden euskaldun!
7 zaio ad. Zerbait edo norbait aipatzen denari egokitzen zaiona izan. (nor-nori saileko era trinkoekin soilik). Ik. heldu1 5; joan1 11. Ontzi horri estalki hau dagokio. Oinetako honi dagokion laguna. Entzutea belarriari dagokio. Zeini zein toki dagokion. Mamiari zegokion auzia zen. Zuri dagokizu erabakia hartzea.
8 zaio ad. (nor-nori saileko era trinkoekin soilik, esaldian mintzagai berria sartzeko). Ik. dagokionez. Hizkuntzari dagokion aldetik. Jakintzari berari gagozkiola ere.
9 da ad. Dudarik gabe uste izan, etsia egon. Eskubidea zuelakoan zegoen. Ni honetan nago. Baietzean dago.
10 da ad. Itxaron. (Batez ere aginte eran erabiltzen da). Zaude pixka bat, joango zara berehala, eser zaitez. Zaude! Egon eta egon, eta apaizik ageri ez.
11 da ad. Aipatzen dena badela adierazi. (Hirugarren pertsonako nor formekin). Diru asko dago zorro horretan. Bost huts daude orrialde honetan. Alde handia dago bien artean. Hemendik herrira bost kilometro daude. Jende asko zegoen bileran. Ardorik ez dago. Ez dago besterik esan beharrik.
12 da ad. Ezin izan. (Ezezko esaldietan, osagarritzat aditz izen bat hartzen duela). Hara joaterik ez dago. Guztia batera ez dago esaterik. Artelanean ez dago neurtzerik. Gauzak okerrago egiterik ez dagoela uste dut.
[Oharra: Euskaltzaindiak, honi dagokionean esapideak eta kidekoek euskara idatzian izan duten erabilera kontuan harturik, esapide horien ordez, honi dagokionez eta kideko esapideak erabiltzea gomendatzen du, noiz galderari erantzuten ez diotenean].
Esaera zaharrak
Alfer egon eta alferlana egin, biak berdin. Alferrik nekatu baino hobe da geldirik egon. Dohain emana zerbait hoberen eske dago. "Gero" dioenak "bego" dio.egon2
1 iz. Egonaldia. Elkarrekin guztiak egon bat hemen eginda. Itzalpeko egonaren gozoa.
2 iz. Ez higitzea. Nagiak bere betiko egon goxoa uzten baldin badu. Ardoa egonak eta urte iraganek ontzen dute.
Esaera zaharrak
Mahaian errana bego gorderik dafailan.Azkue Biblioteka eta Artxiboa
ORDUTEGIA
9:00 - 14:00
9:00 - 14:00
Azkue Biblioteka eta Artxiboa Euskaltzaindiaren zerbitzura dago. Horrez gainera, zabalik dago ikertzaile ororentzat, eta bere ahalbideen neurrian euskal kultura gaien ikerkuntza eta hedapena sustatzen eta laguntzen saiatzen da.
Es bueno saber que cada vez que gastas una moneda para tu placer culpable, ayudas a alguien que lo necesita. Ice Casino es conocido por sus generosas campañas benéficas en toda Europa. ¡Pero no olvides jugar responsablemente!
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
