deitu, dei/deitu, deitzen
1 du (Ipar., naf.) /dio (bizk., gip.) ad. Norbaiten arreta erakarri, bereziki haren izena erabiliz, edo hitz edo hotsen baten bidez. (dio ad. denean, nor osagarririk gabea da). Leihotik deitu zion. Luisi deitu eta gelan sartu ziren. Deitu zuen Jainko Jaunak Adam eta galdegin zuen ea non zen. Bere izenez deitu zion. Badoa gizon bat zaldiz; deitzen dio norbaitek etxe batetik bihur dadila.
2 du (Ipar., naf.) /dio (bizk., gip.) ad. Norbaiti norabait joateko eskatu, zerbait egiteko edo zerbaitetan parte hartzeko. (dio ad. denean, nor osagarririk gabea da). Jaunak bere ondora deitzen nauenean. Deitu zion Jesusek bere ikasleen artera. Biharamun goizean, Samuelek deitu zuen Saul eta atera ziren biak. Nik Jaunaren bakera deitu eta zuk gerlara jo. Ez dira ezteietara deitu behar bekaturako bidea ematen ibili ohi direnak. Auzitegira dei nazazu horiek gezurrak badira. Epaileak egun horretarako deitu ditu. Krisi batzordearen bilerara deitu zituen. Espainiako gobernuburuarena da hauteskundeetara deitzeko eskumena. || Berorren hiletetara eraso, ekaitz, uholde, tximista-trumoiak deitu zituen. || (Deia nori egiten zaion adierazten ez dela). Martxoaren 13ko Elkartasun Egunean ordubeteko lanuztera deitu zuten. Haiek aske uzteko eskatzeko elkarretaratzera deitu dute Bermeoko, Mundakako, Sestaoko, Ondarroako eta Santurtziko udalek. || (Partizipio burutua izenondo gisa). Asko baitira deituak; gutxi, ordea, hautatuak.
3 du (Ipar., naf.) /dio (bizk., gip.) ad. Norbaitekin harremanetan jarri, dagokion eginkizuna betetzera joan dadin eskatzeko. (dio ad. denean, nor osagarririk gabea da). Sendagileari deitu. Udaltzainei eta suhiltzaileei deitu nien. Autobusa konpontzeko mekanikariari deitu behar izan zioten. Hiru hilabeteren buruan lortu dugu egunero poliziari deitu beharrik ez izatea. Gau batez, mutikoak polizia deitu zuen, eta atxilotu egin zuten aita.
4 du (Ipar., naf.) /dio (bizk., gip.) ad. Norbaitekin telefono bidez komunikatu edo komunikatzen saiatu. (dio ad. denean, nor osagarririk gabea da). Telefonoz deitu. Gaur goizean bertan Igartubeiti museora deitu beharko da izena emateko. Udaleko Berdintasun Sailarekin harremanetan jar daitezke udaletxera deituta. Hurrengo egunean deitu nion bukatu nuela esateko.
5 da/du/dio ad. Aipatzen den izena izan; norbaiti edo zerbaiti aipatzen den izena eman. Izaskun deitzen da, baina Ixaxkun deitzen diote. Eta argiari deitu zion Eguna; eta iluntasunei, Gaua. Nahi ez duenak dei dezaten otso ez dezala jantzi otso larrurik. Hik deitu behar inori alferra, hik? Dohatsu deituko naute gizaldi guztiek. Proventza deitu eskualdean. Hilgarria deitzen zaio, arimaren bizia hiltzen duelako. Denbora horri deitu ohi diogu "Garizuma". Gero Betleem deitu zitzaion tokian. Apostoluen kredoa deitzen den hori.