Euskaltzaindiaren Hiztegia

OEHko datuak [laburduren azalpena]

OEH: BEROTAN. a) Con calor, en el calor. Bere etxe torrean su andiaz berotan, / Zaldun bat familiaz egoan apaltzen, / Baita pobre bat larri etxe aren kanpotik, / Danba, danba, atea makilleaz joten. AB AmaE 388. Emen berotan eta gure errian elurra baztarrak zuritzen, agian. NEtx Antz 111. [Artoa] ereiten berotan. (V-gip). EZBB I 43. Oso ondo izan zan berotan edo beroarekin sufrituta etortzea. Albeniz 96. Urtero Elizondora jotzen zuten Uzta-aldean, eta Dagonilleko berotan Ondarribira aldatu oi-ziran. NEtx Antz 154. Izugarrizko berotan entrenatzen nintzan eguerdiero. Albeniz 96. b) En caliente, estando caliente. Artoak tenple bat bera bihar dau beti: ereiten berotan, aziten berotan, jaten be berotan. (V-gip). EZBB I 43. c) En caliente, en estado de entusiasmo. Salda eta ezkontza, berotan. EZBB II 98 (cf. supra (2)).

adib: bero 1 iz. Materiaren egoera, tenperaturak gora egitean gauzatzen dena; egoera horretan dagoen zerbait ukitzeak eragiten duen sentipena. Ik. berotasun. Dirakien uraren beroa. Eguzkiaren, suaren beroa. Beroak landareak ihartzen ditu. Bero handia egiten ez badu. Bero zakarra. Kiskaltzeko, itotzeko beroa. Udako bero kiskalgarria. Beroaz erdi itoan. Beroa eman. Berotan egon (Ipar. eta Naf. beroan egon).

berotan 90: Deia 2, Elhuyar, Consumer 19, HABE, Berria 22, EiTB 13, Argia 4, Laneki 25, DiarioVasco 3.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

berotan : Berria (“Kontzertu haren berotan harrapatu eta biraren inguruko analisia egin zuen”), Pello Zabala (“Lur-zoruak zenbat jaso eta zenbat gorde dezake berotan?”), Patxi Zubizarreta (“esate baterako, ardoaren berotan konfidentzia batzuk egin eta gero, haien etxera itzuli, eta ohera sartutakoan”), Xabier Amuriza (“Gainera, zergatik dakusgu arrosa udaberrian, garia berotan”), Unai Iturriaga (“Hotzean, planteamendu horrek ez garamatza inora; baina epelean edo, zergatik ez, berotan aztertuko bagenu, eta Bilbon, Euskal Herriko hiriburuan kokatuko bagenu, ba bai”), Anton Garikano (“Emakume haurdun baten tankera hartu zuen, larrugorri eta irribarretsu, arratsaldeko eguzkiaren berotan”), Julen Gabiria (“Batzuetan ilun zegoen eta besteetan argi, eta orain hotzez zeuden eta segituan berotan”), Andoni Egaña (“Berotan luze utzi ezkero, bigundu egin liteke”)…

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Adierazle egokia eta azpisarrera gisa jasotzekoa.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa bero sarreran.