Euskaltzaindiaren Hiztegia

OEHko datuak [laburduren azalpena]

OEH: AZALAK HARTU (Empleado en frases negativas). a) (No) caber en sí (de inquietud). Eta alan, idoroten bazara gaixorik, mindurik, zauriturik, penaturik, larriturik, azalak artu ezinik, ezin jan ta lorik egin dozula. Añ NekeA 221. Agin bateko minak ain minberaturik ifinten zaitu ze ezin azalak artu zaitu, ez dozu sosegurik, ezin jan dozu. Añ GGero 371. Begira egiozu aserraturik, arerioturik dabillan bati zelan [...]; ezin azalak artu dau, lurra ostikoka joten dau. Ib. 210. b) (No) caber en sí (de orgullo, de vanidad). "Eztau azalak artzen (V-m-ple), no cabe en su pelleja; litm. no le recibe la piel" A EY III 255. Korridak daukezala ta azalak artu eziñik dagoz. A Ezale 1897, 285b

adib.: azal 1 iz. Zuhaitz eta zuhaixken enbor eta adarren kanpoko estalkia. Animaliak larruz eta ilez, hegaztiak lumaz, arrainak ezkataz eta zuhaitzak azalez. Haritzak azala ametzak bezala, zaharrak ezin dagike gazteak bezala (esr. zah.). 2 iz. Fruituen eta kidekoen kanpoko estalkia, bereziki gogorra ez dena. Laranja, patata azalak. 3 iz. Zenbait janariren kanpoko estalkia. Ogi azalak. Urdai azala. Gaztaren azala. 4 iz. Gizakiaren eta zenbait animaliaren gorputzaren kanpoko estalkia. Ik. larru. Azal zuri, garbiko neskatxa. Aurpegiko azala. Azal mehea, leuna, lodia. Azal ederrekoa. Sugeak aldatu nahi duenean azal zaharra. Azal asko eta mamirik ez, hezurrak agertu nahirik. Arrainari azala kendu. Oilaskoa azal eta guzti jan zuen. Ez du azalak hartzen: pozez gainezka dago. Azal bete-betean egon: gizena egon. Azala izan, azal lodia eduki: lotsa gutxikoa izan. Hori dun azala!

Ez dugu aurkitu adiera horretako azalak hartu formarik.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

EPG: Ez dugu aurkitu adiera horretako azalak hartu formarik.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Adierazle egokia da eta sartzekoa azpisarrera gisa.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

azpisarrera gisa jasotzekoa azal sarreran.