Jatorrizko forma

(t)xingar.

Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

tx-/x-.

Forma-adieren gurutzamenduak

brasa. Cf. xingar (Ipar. urdaiazpikoa).

OEHko datuak [laburduren azalpena]

OEH: SU-TXINGAR (Añ (G)). a) Chispa (tbn. fig.). "Centella de fuego" Añ. Doblaturik ta erredoblaturik milla millón áldis, estiréla Jangoikoaren miserikordiain aurkintzean yágo ezi su txinarbát itsasoain érdian. LE in BOEanm 1674 (voc.). Bere onbiurtze zorionekoaren su txingar biziyak sentitzen asi zan. 'Centellas'. Aran SIgn 12. b) (su-txinkar R-uzt ap. Iz R 293). Brasa (tbn. fig.). Birbiztu egitten jakezala egunaro alkarren biotzetako su-txingarrak. Echta Jos 239s. Iakite sendoaren su-txingarrek auspean zirauten. Zait Plat 42. Su-txingarrak estali ta urez busti ditu amak. NEtx LBB 155. Marsellesaren doiñu zoliaz / pizten du [Iparragirrek] Frantzin su-txingar. Ib. 286.

def: suontzi iz. Ontzi biribila, gehienetan metalezkoa, su txingarrez beterik berogailu gisa erabiltzen dena. Hotzak zegoen eta suontzia esku artean zekarren. // adib: txingar 1 iz. Gori-gori dagoen egur edo ikatz zatia, garrik gabea. Txingar goriak. Su txingarrak estali. Eskuan erortzen zaidan geldo edo txingar bat ezin pairatu dut; sugar betikoa nola eramango dut? Begiek txingarrak diruditela. Txingarra baino gorriago jarri zen.

su txingar , Argia (“Nik gehiago estimatzen ditut uda beroko tomateak, festetan entzierro ostetik piper biziekin su txingarretan erreta egiten dituzten tomate puska horiek, baina garaian garaikoa behar”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

su-txingar 4: Elizen arteko Biblia 2 (“Ondoren, aingeruak intsentsu-ontzia hartu, aldareko su-txingarrez bete eta lurrera bota zuen. Berehala, trumoiak, danbatekoak, tximistak eta lurrikara izan ziren”), Jose Morales (“Liuba berriro inarrosi zen, bere zoriontasun basatian erretzen, su-txingarretan bezala”), Fernando Rey (“Denbora tarte luze baten ondoren, pasha bat-batean gelditu, burua goratu eta Ismail Agari begiratu zion su-txingarren pareko begiekin”).

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Azpisarrera gisa jasotzekoa izan liteke.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa su sarreran.

Euskaltzaindiaren Arauak

txingartu, txingar(tu), txingartzen. da/du ad.

Euskara Batuko batzordeak argituko du aditzoinaren forma

txingartu, txingar(tu), txingartzen.