OEHko datuak [laburduren azalpena]

bisaia : EZ Man; EZ Noel; Harb; Ax; SP Phil; Gç; ES; Urt Gen 3; Ch III 50; He Phil; Lg II; Brtc; Monho; Jaur; Arch Fab; Gy; Hb Esk; ETZ; Elzb PAd; Ox; Iratz; Lf Murtuts; Larz Iru; Larz Senper; bisaje : Cb Eg II; PPer Harrip

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

bisaia forma 6 aldiz agertu da (IE: 4; EB: 1; EgAs: 1); bisaje behin (EBn)

Euskaltzaindiaren Arauak

1 'aurpegia'. 2 (esapideetakoa): deabruen bisaia!

Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-aia/-aje

Forma baten adiera(k)

1. aurpegia; 2. "Debruen bisaia!" moduko esapideetakoa

OEHko datuak [laburduren azalpena]

APO BISAIA (det.) (Interj. empleada como maldición). * Xakhur handi eta ttipi demonio horiek eihararaziko dixie, ez bada yadanik idortua; bai eta errorik egin badu, apho bisaia!; erro hek erreak izanen ditutxu. Elsb Fram 143.

LB: 0; EPG: 0; ETC: 0

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

Elhuyar: 0; Adorez: 0; Labayru: 0

bisaia 2 iz. (Harridura edo haserrea adierazteko esapideetan). Deabruen bisaia! Apo bisaia!

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Esapidea da eta azpisarrera gisa jasotzekoa, Interj. markarekin. Ezabatu bisaia 2 adiera.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa bisaia eta apo sarreretan.

Mailak

Interj.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

DEABRUAREN, DEABRUEN, DEBRIEN, BRIEN. Del diablo. "Diabólica cosa, deabruan gauzea" Lcc. "Debruien bisaia! ¡por la cara del diablo! (Arch ms.)" DRA. "Debruen den, Diable (du Diable) soit" H. "Quelques jurons en S: [...] Debriaren arima!, -bizkarra!, -bisaia! Par l'âme, --le dos, --le visage du diable!" Lh. "Deabruaren asmoak, intenciones diabólicas" PMuj (que da tbn. con el mismo significado, deabruen asmoak). "(Jurons) [...] debrüen urde handia!" Casve. Cf. Deen II 151: "Debruen, diòfull, Teufel, diablo, debru". Las formas debrien, brien, parecen deberse a eufemismo. Cf. debrima. v. deabruzko, debrientxo. * Debruen bisaia!... --Zertako? --Nahiagoko bainuen bertze bat izan bazina! Barb Sup 182. Zer den? ...brien bisaia! Ez duzu ikusten gure Murtuts urean urtu zaikula. Murtuts 23.

LB: 0; EPG: “Segur aski Peter amerikar osabarengandik harrapaturiko burua erakusteko jaidura txarra zuen; egunak joan egunak etorri, amak ez zion besterik errepikatzen, deabruen bisaia!” (Itxaro Borda); ETC: “Deabruaren bisaia!” (Antton Luku), “Segur aski Peter amerikar osabarengandik harrapaturiko burua erakusteko jaidura txarra zuen; egunak joan egunak etorri, amak ez zion besterik errepikatzen, deabruen bisaia!” (Itxaro Borda).

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

Elhuyar: deabruaren bisaia (harridura edo haserrea adierazteko) ¡diablo(s)!, ¡demonio(s)!, ¡por la faz del diablo!; Adorez: deabruaren bisaia!: ¡por cara del diablo!; Labayru: bisaia 2 interj. ¡rayos!, ¡demontre!. Harridura-perpausetan. Deabruaren bisaia!

bisaia 2 iz. (Harridura edo haserrea adierazteko esapideetan). Deabruen bisaia! Apo bisaia!

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Esapidea da eta azpisarrera gisa jasotzekoa, Interj. markarekin. Ezabatu bisaia 2 adiera.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa bisaia eta deabru sarreretan.

Mailak

Interj.