Harremana

    Euskaltzaindiaren Hiztegia

    2. Hizkuntza-baliabideak
    3. Hiztegi orokorrak
    4. Euskaltzaindiaren Hiztegia

    1 emaitza ume bilaketarentzat - [1 - 1] bistaratzen.

    ume
    1 iz. Haurra. Ik. sein. Adamen ume baitzara. Mariak bere ume Jesus besartean zuela. Atso-agureentzako erruki etxeak eta umeentzako eskolak. Gaizki hazitako umeak. Ume josteta atseginak. Aizkorri gainetik begiratuz gero, behe aldeko gauza guztiek ume jolasak dirudite. Errekondoetan larrugorrian eta garrasika dabiltza ume taldeak.
    2 iz. Hazteko adinean dagoen animalia. Ik. kume. Hamabi hilabetetik gora behar ditu zerri emeak umeak hazteko. Katuak hiru ume egin ditu. Asmatu zuen su ematea arranoaren umeak zeuden arbolari.
    3 iz. Umekia. Ik. umea galdu. Zer da ama izatea?, umea sabelean eroatea? Ekarri eskua; egun hauetan umea ostikoak eman eta eman ari da; ea sentitzen duzun.
    4 iz. Ondorea, fruitua. Ik. alaba 4; seme 4. Trinkotasun sendoaren ume den zailtasuna. Askozaz goragoko den jakintza baten umeak baizik ez dira makinak. Biziak baino biziago daude Peru eta maisu Juan, zenbait sortzaile trebek beren umeei muinetaratu dieten bizi iraunkor horrekin. Goizegi da igaro berri dugun mende erdia aztertzeko eta epaitzeko, gerok ere, etsai nahiz aldeko, haren ume eta iloba baikara. Iraultza horren ume zen Napoleonen eskutik.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
          EHHE
     
    Gaztelaniazko ordainak Azkue Hiztegia

    Esaera zaharrak

    Adinon da bost ume, alaba bi eta hiru seme. Pika nolako, umea halako. Pikaren umea, ñabar. Pikaren umea, pika.

    Aztergaia: ume

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: Z3:EArau106
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z1:BatHizt 1996-06-25 Lantaldeak besterik gabe onartua
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z2:IkHizt
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:EEBS:01
    Hiztegi Batuko Lantaldea: ZS:HBL 2006-12-12

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Txostenak
    OEHko datuak [laburduren azalpena]

    ik. OEH: ume ‘niño, crío, hijos, descendientes’: Bet, RS, Ber Trat, EZ Man, EZ Noel, Ax, Cap, SP Phil, ES, Ch III, Mb IArg, Cb EBO, Cb Eg, Lg, Mih, Ub, Egiat, Mg PAb, Añ EL, Dh, JJMg BasEsc, fB Olg, Lard, Gy, Dv Lab, Aran SIgn, Orreaga, Apaol, Urruz Urz, Azc PB, A BeinB, Moc Damu, Ag AL, HU Zez, Itz Azald, Echta Jos, JE Bur, Ag G, Urruz Zer, Ill Pill, ArdiDL, KIkG, Altuna, Ox, Enb, Kk AB, Or SCruz, Ir YKBiz, Markiegi in Ldi IL, Eguzk GizAuz, JAIraz Bizia, Bilbao IpuiB, Txill Let, Gand Elorri, Etxde JJ, Erkiag Arran, SM Zirik, And AUzta, Osk Kurl, BEnb NereA, MAtx Gazt, NEtx LBB, Larre in Xa Odol, Berron Kijote; eta aip. Harb, ES, Monho, VMg, msMur, Gco, Dh, Izt C, Lard, Bordel, Hb Esk, CatSal, EusJok, Arr GB, Ud, Apaol, Xe, Sor Bar, Elzb Po, Zby RIEV, Arb Igand, A Ardi, JanEd, Mok, Inza Azalp, Jaukol Biozk, Tx B, FIr, Etcham, Alz Burr, TAg Uzt, Lek EunD, Zerb IxtS, SMitx Aranz, Munita, Ugalde Iltz, Anab Poli, Salav, Azurm HitzB. Cf. beste adieretakoak, zazpi ataletan eta hainbat azpiataletan banatuak.

    Bestelakoak
    Jatorrizko forma

    ume, xume.

    Jatorrizko forma

    haur jostaleku, ume jostaleku.

    Lantaldearen irizpideak
    Forma arautuaren azalpenaz oharra

    AS gisa gehituz: ume-botatze, ume-egite, ume-galtze, ume-jende, ume(-)ondoko iz., umetan adlag.; eta adibide gisa: umea bota, umea egin, umea galdu.

    Euskaltzaindiak euskara baturako proposatua

    Arauak jasoa du forma, inolako azalpenik gabe; eta oraingoz ez dago zer erantsirik.

    Informazio osagarria
    Arlo semantiko sistematikoki osatzekoak

    Familia-loturak.

    Formari buruzko oharrak

    Euskaltzainen oharrak

     - [E109]: 'ume jende entzun dut maiz (cf. gazte jende). Cf. Iñaki Segurola: "... ume jende esaten dugu". E. Egunkaria, 20.VIII.1996'.

     - Erabakia: BAgiria (1999-12-16): 'ez da premiazko ikusi'.

     

    Azkue Biblioteka eta Artxiboa

    ORDUTEGIA
    9:00 - 14:00

    Azkue Biblioteka eta Artxiboa Euskaltzaindiaren zerbitzura dago. Horrez gainera, zabalik dago ikertzaile ororentzat, eta bere ahalbideen neurrian euskal kultura gaien ikerkuntza eta hedapena sustatzen eta laguntzen saiatzen da.

    Bibliotekaren katalogoa Artxiboaren katalogoa
    ERAKUSKETA BIRTUALAK
    Es bueno saber que cada vez que gastas una moneda para tu placer culpable, ayudas a alguien que lo necesita. Ice Casino es conocido por sus generosas campañas benéficas en toda Europa. ¡Pero no olvides jugar responsablemente!

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.

    Orokorrak