Euskaltzaindiaren Hiztegia

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ugazaita (V-ple-m-gip, G, AN, Ae, Sal; Mic 8r , Urt I 400 → Dv, Lar, Añ, H, Zam Voc), ugezaita (Vgip AN-olza), ugesaita (V-gip), uazaita (V, AN; VocB), ubazaita (G-nav), ubezaita (G-nav), uezaita (V-gip, AN-ulz), uzaita (V-ple). Ref.: Bon-Ond 139; VocPir 185; A (ugazaita, uazaita, uzaita); Ond Bac (ubaz-aita); Iz ArOñ (ugésaitta), UrrAnz (uezáitta), Als (ubezaita), Ulz (u-ezáite); Etxba Eib (uez-aita); CEEN 1979, 359; Elexp Berg (ugeéz-áitta). 1. Padrastro. "Beau-père, parâtre" SP. "Vitricus" Urt I 400. Geure gurasuaz osterunzian onrau daiguzala aitagiñarrabak, amabigiñarrabak, ugaz-aita, ugazama, osaba, izekuak ta beste señidiak. CrIc 69. Dolorcitas-ek bere ugazaitaganako zale aundirik ezpazun, ez gaitezen arri. Etxde Itxas 80. uatzaita. Padre adoptivo. Zurgin pobre bat autatu zuen uatz aitatako [gure Salbatzaleak] (Zugarramurdi, 1875). ETZ 300.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

ugazaita a) ‘aitaordea’ 10: Berria 6 (“Erikek ez du egoera erraz barneratuko, eta bere iragana azaleratuko da (ugazaitak tratu txarrak ematen zizkion)”, “Ama eta ugazaita hil ostean, espetxean egin ditu urte batzuk Ericek”), EiTB 2 (“Berrobin (Gipuzkoa) 2009an mazo kolpe batez bere ugazaita hiltzea leporatuta epaitzen ari diren gizonak esan duenez, beldurtuta zegoelako jo zizkion kolpeak hildakoari; bere esanetan, hark bi tiro jotzearekin mehatxatu zuelako”, “Inputatuak azaroak 4tik gose greban dagoela gehitu du, eta, ugazaita kolpatu ostean,biktimaren autoa hartu eta norabiderik gabe ekin ziola esan du”), Argia 2 (“Ugazaita haurren hezkuntza akademikoaren aurkakoa zen, eta Johannesek oztopo handiak gainditu behar izan zituen ikasteko”, “Baina eliza katolikoaren itzala ugazaitarena baino luzeagoa zen”); b) ‘aitabitxia’ 3, Berria (“Igandera arte hiru egunez eta bost agertokitan barreiaturik ariko diren musikarien aldetik, izen ezagunen artean Aldo Romano bateria jotzailea dago, jaialdiaren ugazaita dena gainera”, “Hessel ugazaitari omenaldia. Stephan Hessel, nazien aurkako erresistentziako kide ohi, diplomatiko eta idazle zenak Alternatiba egunaren ugazaita izatea onartu zuen zendu aitzin, iaz, baita sostengu testu bat idatzi ere.”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

ugazaita 3: Patxi Ezkiaga 2 (“Bertuteen aita izan behar duzu eta galbideentzat ugazaita", “Ugazaita: aitaordea, aitabitxia”), Juan Garzia (“Halako hiltea eragin zian Pedro Páramok aita hil ziotenetik, non ez baitzuen diotenez ia arima bizirik utzi Lucas Páramok ugazaita jardun behar zuen ezkontzara joanak zirenen artean”);

Aurreko pasaldikoari egindako oharrak

1 Ipar. 'aitabitxia'. 2 'aitordea'. // H. Knörr: "ugazaita. Falta da"; X. Kintana: "ugazaita, ugazalaba, ugaz-seme falta dira"; A. Urrutia: "Aurreko zerrendan (...) onartuta zeuden ugazahizpa, ugazaita eta ugazalaba (...) ugazanaia, ugazarreba eta ugazeme (...) zergatik ez dira gero agertzen beste horiek guztiak?" // BAgiria (1999-12-16): "ugazaita, ugazalaba eta ugaz-seme hitzak bigarren itzulirako utzi dira (...) Ugazaita bigarren itzulirako uztea erabaki da. Ez dago argi adiera. Hobe eremu horretako hitz guztiak (aitabitxi, aitaponteko, ugazaita eta abar) batera aztertzea. Beraz, hurrengorako (...) Ugazama bezala, ugazaita, ugazalaba eta abar sartzea ez da onartu oraingoz, gauzak aski ilun baitaude".

Zerrenda osagarriak

EEgunk: "ugazaita, ugazama, ugazalaba, ugazeme h. aitorde, amorde, alaborde, semeorde" / Prestas: 10. gaia; 10 lek. (B 6 / G 4).

Osaeraz argibideren bat eskaini nahi da

Azalpena egokitu-osatuz proposatuko da bigarren itzulikoa: «iz. 1 'aitaordea'. 2 Ipar. 'aitabitxia'».

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

-aita.

Arlo semantiko sistematikoki osatzekoak

Familia-loturak.

Kategoria

iz.

Erabileremu dialektala

Ipar.

Forma baten adiera(k)

aitabitxia.