Euskaltzaindiaren Hiztegia
1 emaitza txanka bilaketarentzat - [1 - 1] bistaratzen.
Aztergaia: txanka
Iturria:
| Kodea [?] | Data | Proposamena | |
|---|---|---|---|
| Araua: | Z3:EArau105 | ||
| Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1996-10-30 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
| Hiztegi Batuko Lantaldea: | ZS:HBL | 2010-04-20 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Formari buruzko datuak
Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]
Ik. OEH argitaratuan: sota (Lar, H). "Sota, en los naipes" Lar. JanEd (Ez dakit ote naizen / zaldun edo sota), Lab EEguna (Etxean betiko legea egun aundiak ez izan ezkero: sota, zaldun ta errege); xota (AN-5vill), txota (G-goi-azp, AN-gip-5vill). Ref.: Gte Erd 192. (Forma con palat.). Gte Erd ("Xota basto (AN-5vill) [...] txoteko ezpata (G-goi-azp) [...] txotako kopa (AN-gip) [...] txota kopa (AN-5vill)"), Alz Bern (Amarra zak orduan xoteko bastoiakin), Iraola (Bai noski, tirilla oietakuak, xota iltzeko aña kartik ez eta alare beren burubak iñon kabitu ezin dituzten gazte arro oietakuak); hanka-luze. b) Sota, carta de la baraja. Gte Erd (Anka luzeak ez du deusetako balio) (ANgip); hanka-mehe En G-goi (ap. Gte Erd 192) se da este nombre a la sota de la baraja; cf. HANKA-LUZE; pendanga "Pendanga, en los naipes, la sota de oros" Lar; txanka 2 (V, G; Aq 251, Añ (V), VocZeg 288, Zam Voc), xanka (AN-araq; H). Ref.: A (txanka, xanka); Elexp Berg; Gte Erd 192. "Sota en el juego de cartas" A. "Sota en los naipes. Elexp Berg (Lau txanka batera eukittut eskuan. Txankakopia, txanka-urria, etab) v. txankamelo, txankarta, xango (4); txanka-ezpata Sota de espadas. "Txanke espati(a) baño argala(go), para decir de alguien que es flaco" Etxabu Ond; txankamelo (G-azp ap. Gte Erd 192). Sota. v. txanka (2); txankarta (Lar, Hb ap. Lh (xa-)). "Sota en los naipes" Lar. v. txanka (2); txota. v. xota (s.v. sota); xango 4. (AN, L, BN, S ap. A; Dv, H), xanko (S ap. A). "Valet, au jeu de cartes" Dv. "Sota en el juego de cartas" A. v. txanka (2), zango (8). Elzb Po (Mariak xango, Katixak zaldun, Marixumek hirua... (Or Eus 112 xango)), Barb Piar I (Itsasuarrak eman ditu kartak, eta... heldu zaizkote: Errege, zaldun, batteko, batteko, Piarresi, Errege, xango, batteko, batteko kart'emaileari), C. Bécas GH 1926 (Badaki ixilik dela / egonen gau ilhuna; / bainan, bainan, xangoari / maiz nausitzen xalduna! ap. DRA, s.v. xaldun), Lf Murtuts (Mus joaitearen bortxaz, azkenean gertha ditake, lehen musean aurdiki batteko edo xango baten berriz atxemaitea), Egunaria 11-3-1958 (ap. DRA: 'Badakika kondatzen Antton? [...] - Bai, bai, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7... -Eta gero? --Xango, andere, errege!' Zer muslaria!); laiari 2. (G-to ap. A), laieri (Vger-ple ap. A). "Sota del naipe" A; lekeitiar "La sota en el juego de naipes (V)" DRA; zankar (Añ (G)). "Sota, en los naipes" Añ; zango 8. (AN-5vill, B ap. A). Sota de la baraja; galtzada (AN-5vill ap. A), kaltzada (AN-5vill ap. A). "Sota, en el naipe" A. zango (AN-5vill, B ap. A). Sota de la baraja.
EEBSko datuak [laburduren azalpena]
sota: X. Diaz (AZTIA.- Urrea izanik Erret Familiaz ari gara. Eta Sota, dama xarmanta, printzesa agian, AZTIA.- Berriro numeritoa egin beharra dago. Sota urrea ERREGEA.- Zer esan nahi du horrek? Esaidazu karta horren esanahia); txota, X. Diaz ([Garaile tonuaz] Eta urre txota honekin txintxona!).
Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]
txoteko, txanka: HiztEn; xango LurE.
Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak
Zehazki: xango, txota, (la sota de bastos) txotako bastoia; ElhHizt: txanka, txoteko, txota (Heg), xango (Ipar.); HiruMila: txanka, (tengo la sota de oros txanka-urrea dut).
Bestelakoak
Euskaltzaindiaren Arauak
1 Bizk. 'hanka'. 2 pl. 'makuluak'. 3 (karta).
Lantaldearen irizpideak
Forma arautuaren azalpenaz oharra
txanka urrea adibidea eransteko eskatuz.
Osaeraz argibideren bat eskaini nahi da
txanka urrea proposatzen da, eta ez txankako urrea (?), sistemarekin koherentea hori baita: cf. errege urrea, zaldun urrea.
Informazio osagarria
Arlo semantiko sistematikoki osatzekoak
kartak: ik. oharra s.u. bateko.
Informazio lexikografikoa
Forma baten adiera(k)
1 Bizk. hanka; 2 pl. makuluak; 3 txangoa, txota (karta).
Formari buruzko oharrak
Euskaltzainen oharrak
- [E210]: (Lehen adierakoari) 1- Lagunartekoa (Lgart.) erabilera-marka eman. || 1- Zehatzagoa delakoan gaude. // (Hirugarren adierakoari) 1- Parentesi arteko azalpena osatu: (karta-jokoan). || 1- Zehatzagoa delakoan gaude.
- Erabakia: BAgiria (1999-12-16): honala uztea erabaki da: txanka 1 Bizk. 'hanka'; 2 pl. 'makuluak'; 3 'karta'.
- Erabakia: (H2.2 / 2010-11-09) Bere horretan utziko da oraingoz lehen itzulian erabakia, eta H1.1 lantaldeari proposatuko zaio lehen adierazlearen ñabardura, adibidez: 'hanka, batez ere mehea'.
- Erabakia: Osoko Bilkura (2015-09-25): txanka 1 iz. Bizk. 'hanka'. 2 iz. pl. 'makuluak'. 3 iz. (karta): txanka urrea.
Azkue Biblioteka eta Artxiboa
9:00 - 14:00
Azkue Biblioteka eta Artxiboa Euskaltzaindiaren zerbitzura dago. Horrez gainera, zabalik dago ikertzaile ororentzat, eta bere ahalbideen neurrian euskal kultura gaien ikerkuntza eta hedapena sustatzen eta laguntzen saiatzen da.
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
