Euskaltzaindiaren Hiztegia

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu determinante, determinatzaile edota determinatze formarik aurkitu corpusean eta OEH argitaratuan.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

EB dira determinante 6 (Elhuyar 4, V. Cortes, Azurm); determinatzaile 8 (M. Pagola, A. Azkona, Azurm, Amatiño, Elhuyar 1985, UZEI, EuskEgoeraIpar, Mintzamena); determinatze 1 (M. Gartzia).

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

determinante : DFrec 1, HiztEn, Euskalterm 1; determinatzaile : DFrec 3, HiztEn, LurE, Euskalterm 15; determinatze : LurE, Euskalterm 2. Ez dugu aurkitu ap. AB38, AB50.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

determinante : HiruMila, ElhHizt; determinatzaile : HiruMila, ElhHizt, EskolaHE. Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

Erdal determinante / déterminant formen ordainak: HiruMila: determinatzaile, mugatzaile, zehaztaile, determinante // ElhHizt: determinatzaile, determinante // Casve FE: ekarle, erakarle, mügazale // PMuj DCV: zirt-zarteko, erabateko, bein-betiko, akabailla, azken, eragille, mugarazle, mugatzeko, xedatzeko. Ez dugu aurkitu ap. Lur EG/CE eta EF/FE, HaizeG FB.

determinante 1 iz. Mat. Matrize karratu bati esleitzen zaion zenbakizko balioa. 2 adj./iz. [Oharra: Euskaltzaindiak, determinante-k euskara idatzian izan duen erabilera kontuan harturik, hitz hori matematikako adieratik kanpo ez erabiltzea gomendatzen du; ik. determinatzaile].

determinante 46: Argia 3 (“Determinantea izan zen lortzea izenik eman gabe ekarpenak egin ahal izatea”), Berria (“Prozesuan osagai armatua lehen mailako elementu determinantea izatetik, bigarren mailakora pasatzeko bilakaera natural bat zegoen”), DiarioVasco 2 (“Ezker Abertzalearen jarrera determinantea izan da”), Elkar 6 (“Nik despreziatu nion liburu hau astrologoari, baina hasi naiz tonto-tonto irakurtzen, eta hau oso determinantea izango da nire bizitzan”), Consumer (“argazki bat osa dezaketen puntu kopurua: hau determinantea da, berez”), Jakin 19 (“Natura ezberdineko osasun determinanteen artean bereizteko, egokia dirudi faktore sozio-kultural, ekonomiko, ekologiko eta instituzionalen arteko ohizko ezberdintasuna azpimarratzea”), UEU 3 (“ekoizpen kostuak murrizteko eta egitasmo partekatuak abian jartzeko ez du gertutasunak funtzio determinanterik jokatzen”); determinatzaile 46: Argia 2 (“Eta subjektu determinatzaile hori nola egiten da? Herria eginez”), Berria 2 (“Orain zentratzen da dena irakurlean, irakurleak du boterea, berak jartzen ditu arauak, blogetan, Interneten, edonon, irakurlea bilakatu da faktore determinatzailea”), Euskal Herriko Agintaritza (“Esparru horretan, ezinbestekoa da adikzioen prebentzio eta arretarako politika diseinatzea, osasunaren determinatzaileak aintzat hartuz eta bizi estiloan eragiteko xedez”), EiTB (“Legez kanpoko immigrazioaren eta harekin batera datozen gaitzen aurka egiteko bihozberak ez ezik txarrak izan behar gara, determinatzaileak izan eta legearen zorroztasuna baieztatu behar dugu”), Elhuyar 2 (“Jakina denez, osasun sisteman eta osasun teknologietan egiten diren inbertsioak osasunaren determinatzaileetariko bi baino ez dira, eta gehienetan ez inportanteenak”), Elkar 3 (“Zalantzarik gabe, euskara euskal nazioaren sinbolo nagusia da gaur egun, eta askotan baita ezaugarri determinatzailea ere, halako moldez non, oso arrunta izaten baita entzutea euskara barik euskal naziorik ez dagoela”), Euskaltzaindia 5 (“determinatzaile zehaztugabea (bat, batzuk, zenbait..!”)…

Beste (edozein) iturritako erabilerak

determinatzaile 23: Ibon Uribarri 16 (“Esperientzia - baita Humek Metafisikaren aurka erabili zuen esperientzia ere - baldintza horien arabera soilik da ahalgarria, hau da, enpirikoak ez diren legeen arabera, eta beraz, esperientzia orotan oinarri determinatzaile gisa barnebilduak dauden legeen arabera”), Isabel Arrigain 3 (“hitz flexionatua, zehaztapen guztiak berarekin daramatzana, autonomoa da esaldian, eta horrenbestez, askatasun handia dago determinatzaileak edo erlazionatzaileak diren hitz gramatikalak (aditzaurrekoak, preposizioak eta abar) eratzean, eta askotan oso eraketa ez ohikoak gertatzen dira”), Itziar Laka 2 (“Determinatzaileek, Adizkiek eta abarrek ez bezala”)…; Ez dugu aurkitu determinante formarik.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Debekua parte batean mantentzea proposatu da. Orain onartua dagoen Matematika arloko determinante mantentzekoa da. Baina debekua bitan ematea komeni da: batetik, Hizkuntzalaritzan determinatzaile iz./adj. hobesten dela zehaztu behar da; bestetik, adjektibo kategoriako erabilera orokorrerako erabakigarri forma hobesten dela aipatzea komeni da.

Mailegu baztertuaren euskal ordaina

Ik. determinatzaile.