Euskaltzaindiaren Hiztegia
1 emaitza almaiz bilaketarentzat - [1 - 1] bistaratzen.
Aztergaia: almaiz
Iturria:
| Kodea [?] | Data | Proposamena | |
|---|---|---|---|
| Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-07-08 | Bigarren mailan onartzekoa |
Formari buruzko datuak
Erabilerak
Txostenak
Txostenaren laburpena
ik. informazioa s.u. mortairu.
OEHko datuak [laburduren azalpena]
almaix B 1 (Otx: "almaixian ura jo ta austu gura ixatia baño be alperrago"); almaiz 1 (A EY: "senar-emazteai adarra yotzen zaieten, almaizak eta zintzarriak"); almeriz 2 (It Dial: "jotzen dira almerizean edo motrairuan"; Ur Dial: "joten dira almerizian edo motralluan"); motrailu (motraidu, motrairu, motrallu) 7: G 3 (It Dial: "Zeatzen da mamia motraidu batean", "zeatzen dira motraiduan", "jotzen dira almerizean edo motrairuan"), B 4 (Ur Dial: "joten dira almerizian edo motralluan", "Ziatuten da mamiña motrallu baten", "joten dira motralluan", "botaten jako azufre piska bat motrallura"); xurru IE 3 (Dv Dial: "Xurruan xehatzen da mamia", "yotzen dira xurruan"; xurru martelu: "yotzen dira xurru martuluetan"); zap(h)arri 5: G 1 (Or Mi: "berriz zapaikiak zaparria yotzen du [le pilon égruge le mortier]"), Zu 4 (Ip Dial: "zaphatzen dira zapharri batetan", "Zaphatzen dira intzaür isterrak zapharri batetan", "zaphatzen dira zapharrian", "Nitriari ezarten zaio sofre iñhar bat zapharriala").
EEBSko datuak [laburduren azalpena]
almaiz G 2 (F. Urkia: "almaiz = zaparri"; "jaiki = almaizan gauzak jotzeko gabitxoa"); zaparri G 1 (F. Urkia: "almaiz = zaparri").
Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]
almaitz : AB38 1; HiztEn ("ik. almeriz"); almaiz : HiztEn ("ik. almeriz"); LurE ("iz. Mortairua" [baina honek ez du sarrerarik]); Euskalterm 4 (eta almaiz-esku 1); almaritz : AB38 1; almariz-kirten: Euskalterm 1; almeriz : HiztEn ("iz. Mortairua"); almirez : AB38 1; mortairu : AB38 1; HiztEn ("iz. 1 Material gogorrez (...) egindako ontzia, aleak, drogak, etab. xehakatuz hauts edo ore bihurtzeko dena"); morteiru : HiztEn ("ik. mortairu"), LurE ("iz. Motrailua"); motrailu : LurE (hau definituz); motroilo : AB38 1; opilontzi : AB38 1; zaparri : LurE ("iz. Motrailua, morteirua"). Ik. Cocinan: motrallu edo almeriz (22. or.), eta beste 5 almeriz , almeriz esku 1 eta 5 motrallu .
Erdara/euskara hiztegietako datuak
almirez, mortero / mortier formen ordainak beste hiztegietan: EuskHizt: almaiz; mortairu ("ik. morteiru"), motrailu; morteiru; motrailu, zaparri. // ElhHizt: almirez: almeriz, mortairu; mortero: mortairu, almeriz. // HiruMila: almirez: almaiz, mortairu; (triturador) mortairu, almaiz. // Lur EG/CE: almirez: almaiz, motrailu; mortero: motrailu. // Lur EF/FE: almaiz. // Casve FE: (vase) ehaitz, zaparri. // HaizeG FB: buztin, morteiru. // T-L LFB: (vase) motrairu, mortrailu. // PMuj DCV: almirez (mortero): almaiz, mortailu, motrailu, mairu, zapari; mortero (almirez): almariz, almaiz, xurru, mortailu, motrailu. // BeraLzM: almirez: zaparri, almeriz, almaiz, piallu, mairu; mortero: "zaparri (...) / almaiz, almeriz". // Azkue Aurkibidea: almirez: almaiz, almeriz, almirez-txurru, almiz, mairu, mortairu, morteiru, motraillu, motrairu, pialü, trukulu, xurru, zapharri; mortero: abo, abu, almaiz, kareorre, mairu, motraillu, motrairu, tipula, xurru, zapharri.
Erdaretako formak
es almirez, mortero-ren ordainak beste hizkuntzetan: fr (DLLF): almirez: mortier en métal; mortero: mortier; it (L. Ambruzzi): almirez: "(v, ar.) sm. mortaio"; mortero: "sm. Cuc. e Mil. mortaio"; ca (GEC): morter; pt (Eurodiccionario): mortero: morteiro; en (Collins): almirez: mortar; mortero: mortar; de (Slaby-Grossmann): almirez: "(Kochk) (metallener) Mörser; mortero: "Mörser / (Pharm.) Reibschale".
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak
HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: Ik. almeriz / LurE: + / ElhHizt: almaitz Ik. almeriz / EskolaHE: almaitz.
Informazio osagarria
Zerrendakoa markatua edo erabilera urriagokoa da
h. motrailu (arautua da).
Formari buruzko oharrak
Euskaltzainen oharrak
- [E208]: "hitz hau almaiz hedatuagoaren aldakia denez gero, honela jarri behar da: amaiz* e. almaiz".
- [E101]: "bat dator".
- [E116]: "lan taldearen proposamena ez da koherentea 'amaiz' horrek letra arruntarekin, ez beltzez, joan beharko lukeelako. Hitz honek aldaera asko ditu: almeriz, almaiz, almiz, almirez, amirez gutxienez. Badirudi erabiliena, XK-k dioen gisa, almaiz aldaera dela. Euskalkien aldetik, behintzat, hori da erabiliena. Badira adibideak ere. Beraz, holako zerbait beharko genuke".
- Erabakia: Erabakia (2002-10): "almaiz Sin motrailu (eta bere tokian sartu hau) (honaino erabakitakoa. Gero konturatu naiz ez dela sartu beharrik, han 'motrailua' bezala dagoelako definitua almaiz sarrera. Beraz, honen berri eman, eta zegoen bezala utzi)". Arauak ez du jaso.
Azkue Biblioteka eta Artxiboa
9:00 - 14:00
Azkue Biblioteka eta Artxiboa Euskaltzaindiaren zerbitzura dago. Horrez gainera, zabalik dago ikertzaile ororentzat, eta bere ahalbideen neurrian euskal kultura gaien ikerkuntza eta hedapena sustatzen eta laguntzen saiatzen da.
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
