49470 emaitza bilaketarentzat - [151 - 200] bistaratzen.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-02-26 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
-gintza.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau44 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z2:Merkat | 1993-09-29 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
a) 'espartina' adierakoak 26 dira: abarketa 19: B 7 (AB AmaE, Ag Kr, Kk Ab II, Erkiag Arran); G 10 (Ag G, Mok, TAg Uzt); EB 2 (Osk Kurl); abarketadun G 1 (Ag G); abarkatari G 4 (TAg Uzt); abarketari 2, B-G (Ag Kr; TAg Uzt); OEH argitaratuan, gainera: abarketa : Urroz EEs 1915, Zink EEs 1927; abarketari : Zink EEs 1927; b) 'abar bila' adierako abarketa IE 1 (Zby).
a) 'espartina' adierakoak 13 dira: abarkata EB 1 (J. Oregi); abarketa 10: B 2 (M. Zarate, A. Zubikarai); G 4 (E. Iglesias, X. Kintana, J. Garmendia); EB 4 (J. Jauregi, M. Kaltzakorta, J. San Martin); abarketagin eta abarketagintza bana (J. Oregi); b) 'pantufla, etxeko oinetakoa' adierako abarketa bitan jaso da, EB (K. Santisteban).
'espartina' adierakoak dira denak: abarketa : DFrec 5, AB38 4, HiztEn-LurE, Euskalterm 1; abarketagile : AB50 1; abarketagintza : Euskalterm 1; abarketari : HiztEn-LurE.
abarketa 'espartina'
'espartina'
- [I102]: "jantzi-, etxeko tresna- eta tankerako hiztegiak aparte landu behar direla uste dudan arren, ezpabere gaztelania edo frantsesa nagusituko baitzaizkigu alor horietan, berba hau "etxeko zapatilla" esateko erabil dadin proposatu gurako nuke, de facto, ikastola-hiztegi zenbait direla bide horrela erabiltzen delako" (1995-01-10)
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-02-26 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
ik. OEH.
HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau44 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1993-09-29 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
AS: abaro egin, abaroan egon.
kategoria-adierak gehitzeko eskatuz:
abaro egin, abaroan egon
iz.
itzala, aterbea, babesa.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau44 |
AS.
adiera eransteko eskatuz
Sin. abaroan egon.
atseden hartu, eguzki-galdatik babestuz.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau44 |
AS.
ik. abaro egin.
Sin. abaro egin.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArauB | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1993-09-29 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
abarrakitu, abarraki, abarrakitzen. da/du ad. 'suntsitu'
ik. suntsitu
abarrakitu, abarraki, abarrakitzen
- [E119]: suntsitu, pertsona edo abereak elbarritu (Arr.). "Abarrikatu (G-to, AN, L-ain, BN, Sal, R) Abarrikatu v. abarrakitu". (OEH). "Abarrikatu (BN-ald-s G-and, L-ain) Var. de abarrakitu" (Azkue). Destrozar, despedazar (DVC). / Oharra: Abarrakitu eta abarrikatu elkarren aldakiak izanik ere badirudi hitz biak erabiltzen zirela Nafarroan. Erroibarren adibidez bigarrena agertzen da izkribuetan: "Lucifer serpiente zar gaisstoarri burua austera, eta abarricacera" (ETZ 44.68). "Mariak abarricatuitiote buruac infernuko Lucifer guciei" (ETZ 44.97). Gaur egun abarrikatu nagusitu da Sakanan eta naiz erabiltzen da. Abarrakitu ez ote da hitz zaharkitua? (2000-12-14).
- Erabakia: BAgiriak (2001-01-26): zerrendan ageri den abarrakitu hitza zaharkitua ote den zalantzan jartzen du. Nolanahi ere, hitz beraren aldakiak dirateke. MAk duda du ea merezi ote duen aldaera hau ere sartzea. XK-k proposatzen du batetik bestera bidaltzea: e. oharrarekin. ISk Naf. oharrarekin joatea egokiago litzatekeela dio: Naf. 'abarrakitu'. Hala onartu da.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-02-26 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
-teria.
g.er.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau44 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z1:Hletra | 1993-09-29 | Lantaldeak baztertua, eta beste batez ordezkatzekoa |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:10 |
abarrots* e. harrabots
lapurterazko forma da, eta honek eraberritu egin du, eta gaur harrabots darabil, eta hau da hobestekoa: "abarrots. ik. harrabots" forman emango da.
- [E208]: (1995-07) harrabots aukeratzeko arrazoia eskatu du.
- Erabakia: (EH 2014): Euskaltzaindiaren Hiztegiak e. marka kendu du.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-02-26 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
idatzizko tradizioak besterik agintzen ez duenez, -a mugatzailerik gabeko eratorria da hobestekoa.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-02-26 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
ik. OEH.
HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
-tsu.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-02-26 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
abar(tu), abartzen.
adarkatu.
Damurik, hainbeste adaxkatara da abartua gure euskara zaharra!
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-02-26 | Lantaldeak baztertua, eta beste batez ordezkatzekoa |
HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
Ik. abastu (bakarra aski delakoan).
- Erabakia: Erabakia (2001-01-26): 'Abasto agintzen dute testuek. Hala onartu da: adlag. her. 'ugari, nahikoa'. abastu* e. abasto'.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:EEBS:15 | 1997-02-26 | Bigarren mailan onartzekoa |
HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
BizBerba: "(Ziortza-koari hala deitzen zitzaion), Monasterioko nagusia. Euskara baturako agian apate eta apatesa zaharrak bultzatu beharko lirateke, eta ez abade eta abadesa, proposaturik dauden erara, cfr. Bizkairako Apatamonasterio".
Batez ere Bizk. Ik. abade (Bizk. abade 'apaiza' izanik, ulergaitzak lirateke hor "San Anton abadea" bezalakoak).
- [E109]: 'Zergatik ez aipa abat- dela konposaketa.forma (ez beti, jakina)? Ala horrelako oharrik ez da jasoko?' (2001-01).
- [E123]: 'Hitz zatirik (hitz elkartu bateko lehen osagairik...) ez jasotzea erabaki genuen hasieratik'.
- Erabakia: Erabakia (2001-01-26): 'abat- forma sartzeko eskaria ez da onartu. Horrela erabaki baitzen bere garaian'.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-02-26 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -
oso gutxi erabilia, gaia baita halakoa.
usoak erakartzeko hegazti-irudia.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z6:LBeh | 2013-09-10 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
LBeh (2013-06-10): avatar 32: Elhuyar 16 (adib.: 3Dko avatarrak, Hori aintzat hartuta, Alzherapyk gaixoaren konfiantzako pertsona horren avatarra sortzen du), Consumer 8 (Ultima rol-jokoen seriean oin harturik, avatar hitzak bideojokoetara eta, ondoren, mundu birtualetara), Berria 5 (adib.: emozioak adieraz ditzakeen hiru dimentsioko giza avatarra Vicomtechek garatu du), EiTB 2 (adib.: Horrez gainera, Xbox 360ko editorearekin avatarra sortu ahal izango dugu eta horrek ordezkatuko gaitu bi sare hauetan), Argia (Anhitz avatarrak euskaraz hitz egiten du); abatar 12: Deia 1 (Gobernu txinatarren erabakiak errepara arazi dit hura tragediaren azken ekitaldia zela, eta hauxe dela benetako Marxen abatar fartsatsua), Elhuyar (Kasu honetan, abatarrak, itxuraz gain, ahotsa ere imitatzen du, gaixoaren arreta bereganatzeko.), Consumer 9 (Nork bere abatarra diseinatzea), Berria (Une hauetan neureganatzen dut abatar hau, euskal poetarena).
EPG: ez dugu ez avatar ez abatar formarik aurkitu.
BerriaEL2013: abatar (avatar*): Ziberespazioaz mintzatuz, internauta batek sorturiko pertsonaia birtuala.
es avatar / fr avatar: Elhuyar: berreragiztatze; gorabehera, aldaketa / Nolaerran: gorabehera, aldaketa / Zehazki: gorabehera, aldaketa; haragitze / Labayru: gorabeherak, aldaketak, goi-beheak, hazi-orraziak, goiti-beheitiak / Adorez5000: gorabehera, aldaketa.
baldintza minimoa betetzen duen forma da, beharrezkoa, arloa zehaztuz.
iz.
Inform.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-02-26 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau44 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1993-09-29 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
- [P008]: "Zerrendatik kenduko nuke" (1994-05-04)
- [A107]: Ez ote litzateke komenigarria horrelakoak oraingoz alde batera uztea...?" (1994-05-24)
- [E306]: "'abatz-estalki' azpisarrera sartzea proposatzen dugu automobiletako 'tapacubos'/'enjoliveur' adierazteko" (2001-01-23)
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | EArau H | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-02-26 | Lantaldearen ustez aipatu gabe uztekoa |
HLEH-EuskHizt: † Ik. babazuza / HiztEn: Ik. babazuza / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
ez legoke hiztegi honetan aipatu beharrik ere.
- [K202]: "babazuza-ri lehentasuna ematen zaio. Baina zer egin "abazuzan" eta "abazuzaka" berbekin?" (2000-11-24)
- [E210]: 'Hori baztertuta geratu dela argitzea lagungarri izan daiteke (abazuza e. babazuza)' (2000-12-20).
- [E123]: 'Komenigarri ikusten bada, sar daiteke. Hala erabakitzen da'.
- Erabakia: Erabakia (2001-01-26): ' AUren oharra ontzat eman da'.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArauB |
abdikatu, abdika, abdikatzen du ad.
HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z11: LBeh38 | 2023-06-14 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Ez dugu aurkitu.
LB 38 (Argia 6, Berria 19, Deustuko Unibertsitatea 6, EiTB 1, Elkar 1, UEU 5); ETC: 256
Elhuyar: abdikazio iz. abdicación / Adorez: abdikazio iz. abdicación / Labayru: abdikazio Ez zitzaion gustatu abdikazio egunean erreginak jantzi zuen soinekoa: No le gustó el vestido que llevaba la Reina el día de la abdicación / NolaErran: 0
es abdicación; fr abdication: Elhuyar: abdikazio / Adorez: 1 abdikazio. 2 uko egite / Labayru: abdikazino/abdikazio / NolaErran: 0.
Erabilia eta jasotzekoa. Hiztegiek ere jaso dute.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArauB | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:IrEm |
Gure corpusean eta OEH argitaratuan ez dugu abdomen forma aurkitu.
abdomen EB 8 (S. Garmendia, UZEI, M. Aizpurua, I.A. Berriotxoa); abdomin EB 2 (J. Jauregi, J.M. Txurruka).
abdomen : AB50 1; HiztEn-LurE, Euskalterm 26; abdomin : AB38 4; 'abdomen' itzulitako besteak: sabel : AB38 24, Euskalterm 2; sabelalde : AB38 1; Euskalterm 2; zilbor : AB38 3; AB50 2.
Hiztegiotan ez dugu abdomen aurkitu: DRA, Lh DBF, PMuj DVC, Casve EF.
Erdal abdomen-en ordainak beste hiztegietan: HiruMila: abdomen, zilbor; ElhHizt: abdomen, sabel, sabelalde; Lur EG/CE eta EF/FE: abdomen, sabel; Casve FE: sabel, zorro; HaizeG: sabel; PMuj DCV: sabel, sabel-zorro, buzkantz, zorro, zilbor, marda; Azkue Aurkibidea: bilkor, zilbor, zilbot, zingur.
Beste erdaretakoak: fr (DLLF): abdomen; it (L. Ambruzzi): addome, pancia, ventre; ca (DCC): abdomen; en (Webster): abdomen; de (Slaby-Grossmann): Unterleib, Abdomen; (zool) Hinterleib; (fam) Bauch.
- [E301]: "[nik zerrendan sartu egingo nuke, horrelakoak erabiltzeko premia noiznahi dugulako]" (1994-11-02)
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:EEBS:29 | 1997-02-26 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -
Tekn. marka legokioke berez, baina aski arrunt bihurtu da, gorputz-ariketen hedatzea dela medio.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:IrEm | 1997-02-26 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
ez dugu aurkitu corpusean eta OEH argitaratuan.
EB dira bina adduktore (K. Altonaga: "Oso garrantzitsuak izaten dira bibalbioetako maskorren muskulu adduktoreak"; "atzeko muskulu adduktorearen azpian lerro honen altzo paleala ager daiteke") eta aduktore (I. Aldabe: "Maskorraren kanpokaldean ildo bertikale bat erakutsiz, aurrez-aurreko ertzearen atzean, aurreko aduktorearen marka ez da lotailua bezain luzea"; "Ildorik gabekoa, aduktorearen marka lotailua bezain luzea edo luzeagoa da").
abduktore : HiztEn-LurE, Euskalterm 1 (muskulu abduktore).
Beste hiztegietakoak: abduktore : ElhHizt, HiruMila; bazterzale : Casve FE. Hiztegiotan ez dugu aurkitu: Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG, T-L LFB, Azkue Aurkibidea, PMuj DCV, DRA.
Beste erdaretakoak: fr (DLLF): abducteur; it (L. Ambruzzi): abduttore; ca (DCC): abductor -a; en (Webster): (anat) abducent; (m.) abductor; de (Slaby-Grossmann): Abziehmuskel, Auswärts-, Heran-, Abzieher; (Langenscheidts): Anat. Abduktor m.
Tekn. litzateke berez, baina aski arrunt bihurtua, adib. kirolarien lesioak direla medio.
nazioartekoa da.
- [E301]: "[nik zerrendan sartu egingo nuke, horrelakoak erabiltzeko premia noiznahi dugulako]" (1994-11-02)
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4B:EEBS:003 | 2002-09-10 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Ez dugu aurkitu.
abdukzio 2, Ovniak ("Glosarioa: Abdukzio: Izaki estralurtarrek lurtarra bahitzeari [sic] "abdukzio" hitzaren bidez adierazten da"); abduzio 1, J. Arretxe ("Estralurtarrek, guk baino askoz teknologia aurreratuagoa izanik, erraz konkistatuko gaituzte eta pixkanaka, abduzioen eta mutazioen bitartez, pertsonak ordezkatzen hasiko dira").
abdukzio : HiztEn, LurE, Euskalterm 1 (aldaka-abdukzio, aldaka-urrunketa sinonimoarekin: 'abducción de caderas') // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, AB50 // eta 'abducción' itzulia: urrunketa : Euskalterm 1 (zangoen urrunketa: 'abducción de piernas').
abdukzio : ElhHizt (abducción); abduzio : PMuj DVC (abducción; eta abduzio-giar: músculo abductor) // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, HiruMila, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, XarHizt, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA.
Erdal abducción / abduction formen ordainak: abdukzio : HiruMila, ElhHizt; loadar baztertze : Casve FE // Ez dugu aurkitu ap. Lur EG/CE eta EF/FE, XarHizt, HaizeG FB, T-L LBF, PMuj DCV.
fr (Le Petit Robert): abduction; it (S. Carbonell): abduzione; sillogismo; en (Collins): abduction; de (Langenscheidts): Abziehen.
EIH: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -
iz.
Anat.
- Erabakia: Osoko bilkura (2014-12-19): abdukzio iz. Anat.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau44 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1993-09-29 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4B:EEBS:012 | 2002-09-10 | Lantaldeak baztertua, eta beste batez ordezkatzekoa |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z6:LBeh | 2011-05-10 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
abegikor 21: Jose Mari Perez de Mendizabal (hiri abegikor batek hiritarrak moldeatzen ditu), Josu Chueca (espedizioak amaitu zirenean ere, berau izan zen etorkin berrien aterperik abegikorrena), Anari Alberdi (Beste askok bere tratu «abegikorra» nabarmendu dute, bere telefono deiak disko edo kontzertu batengatik zorionak emateko), Fermin Muguruza (Ez da bakarrik kantari eta musikari berezia izan, baizik eta oso pertsona abegikor eta goxoa), Aitor Renteria (sei hilabete horietako ezaugarri nagusiak erakutsi duen jarrera abegikorra baztertu du Frantziak), Gontzal Agote 2 (ohartuko da iparraldean ere pertsona jator eta abegikorrak direla, Emakume pobretu, ezjakin eta erretxindua, bihotz oneko aristokrata abegikor, kulturaniztun eta ongi hezituaren sarean eroriko da), Irune Lasa 2 (etxe abegikor epelean, Baina gizakia batzuetan abegikor besteetan gogor hartzen duen planeta ez da horren egonkorra ezta betierekoa ere), Alberto Barandiaran (Baina abegikorra da), Marian Zarraonandia (espazio zabalak, argiak, politak, abegikorrak...), Oihana Elduaien (Eta espero dugu Euskal Herria ere abegikor eta eskuzabal agertzea hara doan edozein irlandarrekin), Itxaro Borda (Saint Denisko kiroldegiaren maldan dago euskaldunen habia dagoeneko, handiagoa, erosoagoa, gustagarriagoa, abegikorragoa), Iñaki Aramaio (oso abegikorra da jendea), Leire Ventas (sei hilabeteotan plastiko zuriko kanpinei itxura abegikorragoa emateraino hazi dira), Iñigo Aranbarri (non jendea abegikorra eta gizalegekoa den), Xanti Begiristain (eskuzabala eta abegikorra kanpotarrekin), Aitor Manterola (Oso abegikorrak dira monje budistak), Haize Galarraga 2 (mendi garaien artean eta herritar abegikorren bihotzetan ezkutatzen dena, Kirgizistanen barrena ibili nahi izanez gero, berehala konturatuko da bidaiaria zein abegikorra den Kirgizistango jendea), EiTB.com (bere menpekoarekin gela konpartitu beharko du eta familia abegikor bateko partaide izan beharko du); abegitsu 18.
EPG: abegikor 78: Berria 10, Agustin Otsoa 7, Joan Mari Irigoien 9, Juan Luis Zabala 4, Felipe Juaristi 4, Elizen arteko Biblia 3, Aitor Arana 3, Joxean Agirre 3, Eider Rodriguez 3, Karlos Zabala 2, Migel Angel Mintegi 2, Josu Zabaleta 2, Harkaitz Cano 2, Bego Montorio 2, Jose Morales 2, Edorta Jimenez, Fernando Morillo, Joxemari Iturralde, Juan Garzia, Pello Lizarralde, Xabier Amuriza, Joanes Urkixo, Unai Elorriaga, Fernando Rey, Josetxo Azkona, Piarres Xarriton, Koldo Izagirre 2, Javi Cillero, Jokin Urain, Itxaro Borda, Aingeru Epaltza, Oskar Arana 2, Markos Zapiain; abegitsu 54.
EIH: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
erabilia da, eta hedatua.
Ik. abegitsu.
-kor izenekin.
- Erabakia: Osoko bilkura (2014-12-19): abegikor
- Bidalketa: ik. oh. s.u. abegitsu.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4B:EEBS:003 | 2002-09-10 | Lantaldearen ustez aipatu gabe uztekoa |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z11: LBeh58 | 2022-11-15 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
LB: 59 (Argia 2, Berria 16, Deia 1, EiTB 4, Elkar 22, Erlea 2, Consumer 1, Euskaltzaindia 1, Jakin 1, Karmel 1, UEU 8); ETC: 65
Elhuyar: 0 / Adorez: 0 / Labayru: abegikortasun 1 iz. hospitalidad. Ez zeunke halako abegikortasunik erakutsi behar jentea ezagutu eta hara; edonoz agertu leikizu edonor etxeko atean: No deberías mostrar tanta hospitalidad nada mas conocer a la gente; cualquier día te aparecerá cualquiera en la puerta de casa / NolaErran: 0.
es hospitalidad; fr hospitalité: Elhuyar: 1 s.f. abegi, harrera, batzar (eskuarki on izenondoaz); hospitalitate agradezco vuestra hospitalidad: abegi ona eskertzen dizuet 2 s.f. abegitsua izate; hospitalitate es un pueblo conocido por su hospitalidad: herri hori abegitsua delako da ezaguna / Adorez: sarrera, abegikortasun, abegi on / Labayru: 1 s.f. abegi | harrera on, abegikortasun . Es de agradecer la hospitalidad de mis compañeros de trabajo: Eskertzekoa da nire lankideen abegi ona. / NolaErran: offrir l'hospitalité à qn norbaiti ostatu eman norbaiti egonaldia eskentü (ZU) norbait ostatatu (g.g.er.) accepter l'hospitalité de qn norbaiten etxean ostatatzea onartu nous acceptons de bon coeur votre hospitalité gogotik onartzen dugu zure etxean ostatatzea gogotik honartzen dügü zure etxenko egonaldia.
EIH: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
abegikor adj. Abegi ona egiten duena. Ik. abegitsu. Jendea abegikorra da Txilen. Irribarre abegikorra eskaini zion neskari. Egiazko giro abegikor eta harmoniatsua.
ez dago, lantaldearen ustez, (berr)eratorriaren premiarik, aski baitira abegi (on) bezalako soilak.
Erabili da eta, abegi (on) ere badagoen arren, praktikoa da. Jasotzekoa.
- Bidalketa: ik. oh. s.u. abegitsu.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-02-26 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Ik. OEH argitaratuan abegiar ["(Neol.) Acogedor" eta lekukotasuna: JE Ber: "Karrikako bertze etxeak ez ditugu haatik hoin abegiar"], abegitasun (lekukotasun bat: Etxde Itxas), abegitsu (bi lekukotasun, Etxde Itxas '(leku) erosoa' eta 'harrera ona egiten duena' adierakoak: "Etxe abegitsua"; "Une aietan beltzen Jaungoikoaren San Juan zerizkion bere buruari. Dollorkume zelebre ta abegitsu zen, izan ere, Zaldunbide ura").
abegikor '(leku) erosoa' adierakoak 2 dira: G-EB (J. Garmendia Larrañaga: "Tolosa zarreko Agintari izena daraman kale estu eta kondairatsuko areto baten, giro abegikor gogorarazle barnean, Orixeren mintzaldia"; P. Ezkiaga: "Urteak ziren ez zuela ostatua horren misteriotsua eta, halaber, horren abegikorra ikusten"); abegitsu 'abegi ona egiten duena' adierako 1, EB (S. Basurko: "Aipatu lehenik (...) bi filmek merezi izan dutela (...) besteek ez bezalako harrera abegitsua"); abegikortasun 'harrera ona egitearen tasuna' adierako 1, EB (J.L. Lekunberri: "Zapatariari eta bere emazteari izandako abegikortasuna eta emandako janari ederra eskertu egin zizkien").
abegikor 'harrera ona egiten duena': AB50 1, HiztEn; abegikortasun 'harrera ona egitearen tasuna': Euskalterm 1; abegitsu 'abegi ona egiten duena': HiztEn-LurE; AB38 1.
Ik. HiruMila: abegikor : 'agocedor, ra; hospitalario, ria // coquetón, na'; abegikortasun : 'hospitalidad'; abegitsu : 'acogedor, ra; hospitalario, ria'; ElhHizt: abegitsu : 'acogedor, -a, hospitalario, -a'.
HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: -
Er. gabea, baina onartzekoa: a) gaur abegikor izan dezake lehiakide, baina hori ere ez da oso erabilia; b) ongi eratua da, eta abegikor, berriz, zalantzazko osaerakoa; c) -tsu atzizkidun honek adeitsu, txeratsu paraleloak ere baditu sinonimoetan.
-tsu.
- [E208]: 'ez dut deus berba honen aurka, baina horren aldean abegikor hitza ere badago eta hori baino gehiago erabili da, horren eratorri abstraktu ezaguna den abegikortasun bezala, adeitsu-k nekez eman lezakeena. Ez dakusat hor zer arazo dagoen, jadanik baikor, ezkor, iheskor edota orokor onartuak baldin baditugu, guztiz normalak diren amakor, anaikor, bihozkor, kontrakor edo lankor bezalako hitza izanik. Egia da, oro har, abegi ona egin edo eman agertzen dela, baina horrek ez du esan nahi abegi egin edo abegi eman zilegi ez direnik (azkena dokumentaturik dago behintzat) izenondoa dutenean era honetako hitzek eskuarki artikulua daramatelako: barre gozoa egin, beldur ikaragarria izan, gose itzela izan, logura handia izan... Beraz, ez dago arrazoirik, nik uste, abegitsu-rekin batera, abegikor eta abegikortasun hitzak ere onar ez ditzagun. Bestalde, lehendik ere euskal hiztegia atzizki ezberdineko hitz sinonimoz betea dugu, idazleon mesederako, horrela behin eta berriro hitz forma berbera errepikatu beharrik ez dago eta: antolaketa / antolakuntza, egoile / egoiliar, gaixobera / gaixoti, gaizkile / gaizkin, ikerketa / ikerkuntza, jabego / jabetza / jabetasun, maitekor / maitetsu, oroipen / oroitzapen / oroitza / oroitze...'
- [E123]: 'Zerrenda lehen aldiz eztabaidatu zenean ere jardun ginen honetaz. Hau da orduan idatzi nuena: Abegikor / abegitsu eztabaida izan da, XK biak gordetzearen alde delarik; BO, PA eta ni abegitsu-ri lehentasuna ematearen alde. Ez bata eta ez bestea dira erabiliegiak, baina osaeraz txukunagoa da abegitsu'.
- Erabakia: Erabakia (2001-01-26): 'Hiztegi Batuko lantaldeak esandakoari eustea proposatzen du Euskara Batuko batzordeak. Proposamen honen alde, zazpi boto izan dira. Biak sartzearen alde bozkatu dute beste zazpik eta zuri, bostek. Bozketa honen ondorioz ISk oraingoz ez sartzea proposatu du. Horrek ez du kentzen erabili ahal izatea. Eta jendeak erabiltzen badu, beti izango litzateke aukera gero sartzeko. PGk biak kentzea proposatzen du. Hau ere bozkatu da eta aldeko zazpi boto atera ditu. Ondoren, abegitsu-ren aldeko botoa eman dute hamar euskaltzainek. Eta biak sartzearen aldeko agertu dira hiru. Horrela, atzera-aurrera hauen guztien ondoren, zerrenda dagoen bezala uztea erabaki da'.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau44 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z2:IkHizt | 1993-09-29 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
berria den arren, aski bide egina du formak darabiltenen artean, eta ezin esan daiteke gaizki eratua dagoenik (EEBSko corpusean bitan ageri da abel-hazkuntza, 11 aldiz abelazkuntza, eta inoiz ez abere-hazkuntza)
- Erabakia: BAgiria (2000-02-24): berrikustea proposatzen zen, dagoen bezala uztea erabaki da.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-02-26 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
-re/-l-.
-bide.
- [E109]: '= altxunbide, altxonbide? (Gogora dezagun, bidenabar, Mitxelenaren trufa eta haserrea, hiztegi eskas batean ageri zen zorioneko kainada hura zela eta)' (2001-01).
- [E123]: 'Aurrerago etorriko dira altxonbide eta altxubide, bietatik zein hobetsi, Hiztegi Batuko lantaldeak erabaki ezinik utziak. Agian hobe orduan aztertzea zein den hartzekoa eta ikusi, bide batez, abelbide-ren Sin. markatu behar diren ala ez'.
- Erabakia: Erabakia (2001-01-26): 'abelbide-ren ordainaren forma egokia (altxunbide ala altxonbide) zein den aurrerago erabakitzeko utzi da'.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z5:EEBS:39 | 1997-02-26 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
-re/-l-.
-buru.
- [E109]: 'abere-buru: Ez genuke sartuko? Jean Etxeparek darabil, urrutira gabe, Beribilez liburuan' (2001-03).
- [E123]: 'Abelburu sarrera onartu genuen joan den hilean. Beharrezko izanez gero, sar daiteke abere(-)buru azpisarrera, baina Ipar. eta BNaf. Markarekin, hori baitagokio OEHko datuen arabera'.
- [E113]: 'Abere(-)buru elkarketa sintaktiko arrunta da, ogi(-)bihi modukoa. Gurean sartu gabe ere erabil daiteke'.
- Erabakia: Erabakia (2001-03-30): 'abere buru sartzea ez da onartu abelburu jadanik sartua baitago. HK jaunak erretiratu egin du azkenean oharra'.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4B:EEBS:003 | 2002-09-10 | Lantaldeak erabaki gabe utzia |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | ZS:HBL | 2007-07-04 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Ez dugu aurkitu.
abeldar 3, Elhuyar ("froga ezazu lau erro horiek osatzen duten multzoak konplexuen biderkaketarekiko talde abeldarreko egitura duela", "Propietate hauetatik zera ateratzen dugu, baldin eta C zenbaki konplexuen multzoa bada, [0,0] ezik, [C,.] bikotea talde abeldarra da", "Eta, horretzaz gainera, biderkaketa batuketarekiko banakorra denez gero, [C, +, .] gorputz abeldarra dugu").
abeldar : AB38 5 (azpitalde abeldar, gorputz abeldar, talde abeldar 3), HiztEn (Mat. eta AS: abeldar talde), LurE (Mat. eta AS: Abelen ekuazioa), Euskalterm 2 (eta talde abeldar 1) // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB50.
abeldar : ElhHizt (Mat.), HiruMila (Mat.) // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.
abeldar 1, ZTC (Mekanika eta uhinak: ez da abeldarra).
EIH: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -
forma hori erabiltzen da; baina, onartu ahal izateko, onartu beharra dago -tar osaerakoak [ez-perts.] azpikategoriako izenei dagozkiela erabili ahal izatea. Onartzekotan, azal:
-tar [ez-perts.]
-tar osaerakoak
izond.
Mat.
- Erabakia: Osoko bilkura (2014-12-19): abeldar izond. eta izlag. Mat.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z5:EEBS:38 | 1997-02-26 | Bigarren mailan onartzekoa |
HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
Ik. abeltzain.
- Erabakia: EBB (2000-11-09): bakoitza bere lekuan uztea erabaki da, adieraz desberdinak direlakoan.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArauB | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1993-09-29 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
abelera Gip. 'egoera'
- [A105]: "Edo kendu edo erabilera markatukotzat eman, adibide bat/pare bat erantsiz. Ez nuke Gip. jarriko" (2001-03)
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau44 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1993-09-29 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau44 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z2:IkHizt | 1993-09-29 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
tradizioak bermatua da abel- forma
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-02-26 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: + / ElhHizt: - / EskolaHE: +
-ki 'okela'.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau44 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1993-09-29 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau44 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1993-09-29 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
- Erabakia: EBB (2000-11-09): bakoitza bere lekuan uztea erabaki da, adieraz desberdinak direlakoan.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau44 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1993-09-29 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
-za(i)n-
- [E302]: "Gure ustez egokiago da abeltzaintza , baina azkeneko urte hauetan barra-barra erabilitako hitza izan da abeltzantza. Gainera, horrelaxe dator Hauta-lanerako Euskal Hiztegian, Euskararako Hiztegian, Hiztegia 2000-n, Europa Hiztegian, eta Lehen Hiztegian. | Abeltzantza gaizki badago, aldatu egin beharko da, baina nonbaitetik eta zerbaitetan oinarritua izango zen abeltzaintzatik abeltzantzara egindako aldaketa hala egin zenean... | Zenbateraino eduki behar da kontutan azken urtetako forma eta, kasu honetan, irakaskuntzan egindako erabilera? | Bego horretan kontua, goazen abeltzaintzarekin aurrera, baina ez ahaztu horrelako gauzak izaten direla bai testugintzan, bai irakaskuntzan dihardugunon segurtasun-eza, eta batzutan haserrea, pizten dutenak" (1994-07-22)
- [P008]: abeltza(i)ntza / arbolazantza. Batera bitez" (1994-05-04)
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArauB | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1993-09-29 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
abemaria: hiru abemaria errezatu zituen; abemarietan geratu dadila danbolina. Sin. agurmaria.
ik. agurmaria.
hiru abemaria errezatu zituen; abemarietan geratu dadila danbolina
- [E119]: "abemaria jo, abemari-ezkila aditu. "Abemari-ezkillaikin batera etorri etxera" (Gure garaiko agindua). (Arr.) "Abemarik. Toque de oración (Legutiano, Lizartza) (ELE)".
- [E208]: "latinismo hutsa bada, zergatik b-rekin idatzi?".
- [E123]: "Sar daitezke biak. Baina ikusi beharko litzateke abemari ezkila ala abemaria ezkila behar duen. Abemaria(-)ezkila Sin. Ilun(-)ezkila".
- Erabakia: Erabakia (2001-01-26): "abemaria jo [...] ez da onartu JMSren eskaria [...] bidezkoagoa iritzi zaio Abemaria ezkila azpisarrera gisa ematea eta sinonimo gisa ilun ezkila".
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau44 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1993-09-29 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
abemarietako: dorreko kanpaiak abemarietakoa jo zuenean.
dorreko kanpaiak abemarietakoa jo zuenean